سینمای ایران در آینه جنگ

سینمای ایران در آینه جنگ

چند ماه پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، موجی تازه در سینمای ایران شکل گرفته است؛ فیلمسازان جوان و باتجربه با نگاه‌های متنوع از تریلر روان‌شناختی تا کمدی خانوادگی، پروژه‌های خود را آغاز کرده‌اند. این آثار که قرار است در جشنواره فجر ۱۴۰۴ رونمایی شوند، نشان می‌دهند جنگ اخیر نه تنها در عرصه سیاست و جامعه، بلکه در هنر و روایتگری نیز بازتابی گسترده یافته است.

به گزارش سرمایه فردا، تنها چند روز پس از اعلام آتش‌بس جنگ ۱۲ روزه، نخستین خبرها از عزم فیلمسازان ایرانی برای ساخت آثار مرتبط با این واقعه منتشر شد. در جشنواره‌هایی چون فیلم کودکان و نوجوانان اصفهان و جشنواره فیلم کوتاه تهران، نمونه‌هایی از فیلم‌های کوتاه با این موضوع روی پرده رفت. اکنون که چند ماه از آن واقعه گذشته، تصویر روشن‌تری از پروژه‌های سینمایی در دسترس است؛ فیلم‌های کوتاه و بلند داستانی که بسیاری از آن‌ها قرار است در جشنواره فجر سال ۱۴۰۴ رونمایی شوند.

«قمارباز»؛ هک بانک‌ها در دل جنگ

یکی از تازه‌ترین پروژه‌ها، فیلم «قمارباز» به کارگردانی محسن بهاری است؛ نخستین تجربه بلند او که به دلیل شرایط امسال امکان حضور در بخش نگاه نو را ندارد و باید با آثار حرفه‌ای رقابت کند. این فیلم ترکیبی از تریلر روان‌شناختی و داستانی درباره هک بانک‌ها در جریان جنگ ۱۲ روزه است. تهیه‌کنندگی آن را سجاد نصراللهی بر عهده دارد؛ فیلمسازی که پیش‌تر آثاری چون «در آغوش درخت»، «آپاراتچی» و «چشم بادومی» را ساخته است. بهاری درباره انتخاب این موضوع گفته است علاقه‌اش به ژانر معمایی و روان‌شناختی با دغدغه ملی درباره جنگ اخیر گره خورده و همین ترکیب او را به ساخت این فیلم سوق داده است.

«دریچه» و ورود شهبازی به سینمای بلند

محمدابراهیم شهبازی، کارگردان شناخته‌شده با فیلم «بدرود پاریس»، پس از موفقیت کوتاه «دریچه» که به جنگ ۱۲ روزه می‌پرداخت، حالا نخستین فیلم بلند خود را با محوریت تجاوز اسرائیل به ایران می‌سازد. «دریچه» روایت پیرمردی تنها بود که در روزهای جنگ متوجه حضور زنی در همسایگی‌اش می‌شود و تلاش می‌کند به او کمک کند؛ روایتی انسانی که با ظرافت به دل‌بستگی‌های تازه در دل بحران می‌پرداخت. شهبازی اکنون قصد دارد این نگاه انسانی را در ابعاد گسترده‌تر به سینمای بلند منتقل کند.

افخمی و تجربه‌ای متفاوت با «فون‌گویر»

بهروز افخمی، کارگردان باسابقه آثار سیاسی و جاسوسی، با فیلم «فون‌گویر» به سینمای جنگ بازگشته است. او این‌بار به سراغ فضایی فانتزی رفته و اثری الهام‌گرفته از طنز سیاسی «دکتر استرنج‌لاو» ساخته کوبریک را در شرایط جدید بازآفرینی می‌کند. تغییرات فیلمنامه پس از جنگ ۱۲ روزه نشان می‌دهد افخمی تلاش دارد روایت خود را هم‌زمان با تحولات سیاسی و اجتماعی به‌روز کند. حضور پوریا منجزی در نقش اصلی و ترکیب بازیگران نزدیک به گروه «صبح اعدام» نیز نشان از ادامه مسیر تجربه‌گرایانه او دارد.

«دماوند»؛ روایت خانوادگی از جنگ

ابراهیم امینی، نویسنده پرکار آثار دفاع مقدس و کارگردان فیلم «چشم بادومی»، امسال با دومین فیلم خود «دماوند» به سراغ جنگ رفته است. او این‌بار روایت جنگ را از زاویه‌ای خانوادگی و در قالبی کمدی و شیرین دنبال می‌کند. امینی تلاش دارد لایه‌های انسانی بحران را از دل یک خانواده به تصویر بکشد و نشان دهد چگونه جنگ بر روابط و زندگی روزمره مردم تأثیر می‌گذارد.

مهدویان و بازگشت به داکیودرام

محمدحسین مهدویان، پس از فاصله گرفتن از ژانر جنگ با «درخت گردو»، اکنون با «نیم‌شب» به سبک داکیودرام بازگشته است. این فیلم روایت حمله موشکی در نزدیکی دو بیمارستان یوسف‌آباد است و استفاده از بازیگران کمترشناخته‌شده نشان می‌دهد مهدویان همچنان بر اصالت واقع‌گرایانه نخستین آثارش تأکید دارد. انتظارها از این پروژه بالاست و بسیاری آن را یکی از مهم‌ترین فیلم‌های جنگی سال آینده می‌دانند.

پروژه‌های نهادی و نگاه به آینده

علاوه بر این آثار، برخی نهادها نیز برنامه‌هایی برای تولید فیلم‌های مرتبط با جنگ ۱۲ روزه دارند. جلال غفاری در نشست خبری جشنواره فیلم «مقاومت» از ساخت پنج فیلم سینمایی خبر داد که بخشی از آن‌ها به دفاع مقدس اختصاص دارد و برخی دیگر به جنگ اخیر می‌پردازند.

جمع‌بندی

بازتاب جنگ ۱۲ روزه در سینمای ایران نشان می‌دهد این واقعه نه تنها در عرصه سیاسی و اجتماعی، بلکه در هنر نیز به موضوعی الهام‌بخش تبدیل شده است. از روایت‌های روان‌شناختی و معمایی تا نگاه‌های انسانی و خانوادگی، فیلمسازان ایرانی تلاش دارند تجربه‌های تازه‌ای را به تصویر بکشند. جشنواره فجر ۱۴۰۴ می‌تواند نقطه اوج این جریان باشد؛ جایی که سینمای ایران بار دیگر با روایت‌های متنوع از جنگ، مخاطبان را با خود همراه خواهد کرد.

دیدگاهتان را بنویسید