به گزارش سرمایه فردا، ارزش معاملات به دلار نیز کمی افزایش یافته و به حدود ۳ میلیون دلار رسیده است. با این حال، اگر به ماه قبل و مقایسه با وضعیت کلی بپردازیم، کاهش معاملات مشهود است. ی بیشتر شاهد نوسانات و هیجانات منفی میان خریداران و فروشندگان بوده‌ایم. گویی همه منتظر وقوع یک اتفاق بزرگ هستند. به نظر می‌رسد که روند بازار سرمایه در حال آماده‌سازی خود برای یک حرکت جدید باشد.

در این مدت، عرضه‌ی اولیه‌های متعددی صورت گرفته و سهام شرکت‌های خوب وارد بازار شده‌اند. اما به نظر من، در این شرایط، این عرضه‌ها بیشتر برای نوسان‌گیری کوتاه مدت مناسب بودند. ارزش اسمی بازار افزایش یافت، اما این افزایش بیشتر به دلیل زیاد شدن تعداد سهام بوده است، نه به دلیل افزایش واقعی ارزش شرکت‌ها. (ریالی رشد داشته ولی دلاری نه) هنوز بسیاری از شرکت‌های بزرگ، به ویژه آن‌هایی که زیرمجموعه‌ی هلدینگ‌ها هستند، وارد بازار نشده‌اند. اگر آن‌ها نیز وارد بازار شوند، نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی (GDP) بسیار افزایش خواهد یافت.

نکته‌ی بسیار مهمی وجود دارد. معمولاً برای اقتصادهایی مانند اقتصاد ایران، نسبت ایده‌آل ارزش بازار بورس به GDP حدوداً ۵۰ درصد است. قبلاً هم دیده‌ایم که وقتی این نسبت به ۱۰۰ درصد نزدیک می‌شود، یک افت اساسی در بازار اتفاق می‌افتد. ارزش واقعی GDP ایران حدود ۲۵۰ میلیارد دلار است، نه ۴۰۰ میلیارد دلاری که قبلاً اعلام شده و در آمارها آمده است. دلیل این تفاوت، نرخ دلاری است که در محاسبات استفاده شده است. از طرفی، به نظر من، هدف قرار دادن نسبت ۱۰۰ درصدی برای ارزش بازار به GDP با وضعیت فعلی اقتصادی، کمی ریسکی است و ممکن است باعث ایجاد حباب در بازار شود. به نظر می‌رسد اگر ارزش بازار بورس در حدود ۱۵۰ میلیارد دلار باشد، وضعیت پایدارتری داشته باشیم و بازار به تدریج بهبود یابد.

ارزش شرکت‌ها بسیار بیشتر از قیمت روی تابلو است. اما باید شرایط اقتصادی را هم در نظر بگیرید. در حال حاضر اقتصاد بسیار انقباضی است و نقدینگی در بازارها کم است. راندمان تولید پایین است و نرخ استهلاک بیشتر از نرخ سرمایه‌گذاری است. توان رقابتی شرکت‌های تولیدی و خدماتی پایین است، هزینه احداث کارخانجات و دوره ساخت آن‌ها بسیار بالا است. نیازی نیست حتماً تحلیلگر باشید، کافی است نگاهی به اطراف بیندازید تا به صحت این گفته‌ها پی ببرید.

اکنون دو سناریو احتمالی برای روند بازار سرمایه

۱- سناریوی با دید مثبت به بازار: بر اساس این سناریو، پس از این اصلاح، روند صعودی بازار دوباره آغاز می‌شود. چگونه؟ با گزارش‌های بهتر شرکت‌ها، اخبار مثبت یا ورود پول به بازار.

۲- سناریوی با دید منفی به بازار: در این سناریو، ضعف نقدینگی تا اواخر سال ادامه می‌یابد، تأمین مالی توسط دولت، شرکت‌های خصوصی و شبه دولتی افزایش می‌یابد که فشار بیشتری بر بازار وارد می‌کند. مردم برای هزینه‌های شب عید و تعطیلات آخر سال به پول نقد نیاز پیدا می‌کنند، پول از بازار خارج می‌شود و به بازارهای دیگر منتقل می‌گردد، اخبار منفی و نگرانی سهامداران افزایش می‌یابد و گزارش‌های شرکت‌ها نیز معمولی و در حد انتظار فعلی بازار خواهد بود.

بیشتر کارشناسان با سناریوی دوم موافق هستند شاخص‌های سه گانه را بر اساس این سناریو پیش رفته است. هرچند که  در بلندمدت بازار بورس بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری است، اما این دو سناریو برای دو ماه آینده در نظر گرفته شده‌اند، نه برای همیشه!

توجه: در هر بازاری تعدادی سهام وجود دارند که مثبت و برخلاف روند بازار حرکت می‌کنند. صحبت‌های بالا در خصوص کلیت بازار بود و نه صد درصد آن.