از سال ۱۳۶۸ تاکنون، ده دولت در جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته‌اند که هرکدام با ترکیب سنی خاصی، بازتابی از شرایط سیاسی و اجتماعی زمان خود بوده‌اند. دولت اول هاشمی رفسنجانی با وزرایی جوان و پرانرژی آغازگر دوران سازندگی بود، در حالی که دولت خاتمی با میانگین سنی بالاتر، تلفیقی از مدیران باتجربه و چهره‌های نوگرا را به میدان آورد. این گزارش، با مرور سن وزرا در سه دولت نخست پس از جنگ، تصویری از روند بلوغ مدیریتی کشور در مسیر بازسازی و اصلاحات ارائه می‌دهد.

پس از پایان جنگ تحمیلی، ایران وارد مرحله‌ای تازه از بازسازی و سیاست‌ورزی شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها با تغییر در ساختار قدرت، بلکه با تحول در ترکیب نسلی مدیران همراه بود. بررسی کابینه‌های دولت‌های رفسنجانی و خاتمی نشان می‌دهد که میانگین سنی وزرا از حدود ۴۰ سال در دولت اول سازندگی به ۴۶ سال در دولت اصلاحات افزایش یافته است. این تغییر، بازتابی از گذار تدریجی کشور از دوران بحران به دوره تثبیت و توسعه است؛ جایی که تجربه، جای خود را در کنار شور جوانی باز کرد و سیاست‌گذاری رنگی از پختگی به خود گرفت.

از سال ۱۳۶۸، زمانی که دود و آتش هشت سال جنگ تازه فروکش کرد و ایران برای بازسازی آماده شد، صحنه سیاست کشور وارد فصلی تازه شد. در این دوره، ایران شاهد شکل‌گیری ده دولت بوده است. این ده دولت میان شش رئیس‌جمهور پس از جنگ تقسیم شده: دو دولت در دوران اکبر هاشمی رفسنجانی، دو دولت به نام سید محمد خاتمی، دو دولت در دوره محمود احمدی‌نژاد و دو دولت دیگر زیر نظر حسن روحانی. پس از آن، یک دولت به سید ابراهیم رئیسی تعلق گرفت و تازه‌ترین دولت نیز متعلق به مسعود پزشکیان است.

اما اگر به این دولت‌ها تنها از نگاه سیاست نگاه نکنیم و سن وزرا و ترکیب نسلی آن‌ها را نیز بسنجیم، تصویری دیگرگون از تحولات پس از جنگ در برابر ما قرار می‌گیرد؛ تصویری که نشان می‌دهد چگونه تجربه و نوآوری در کنار هم مسیر کشور را شکل داده است.

دولتی که برای سازندگی آمد

با رحلت امام خمینی(ره) در خرداد ۱۳۶۸، صحنه سیاسی ایران دگرگون شد. انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی، پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری ایشان نشان از آغاز دوره‌ای تازه داشت. سه ماه پس از این جابه‌جایی، علی‌اکبر محتشمی‌پور، وزیر کشور وقت، اطلاعیه آغاز ثبت‌نام داوطلبان ریاست جمهوری را صادر کرد. سال ۱۳۶۸، یعنی زمانی که ایران هنوز از سایه سنگین جنگ فاصله نگرفته بود، اما فضای آرام و کم‌تنش تازه‌ای شروع شد. شروعی که با سکان هدایت کشور در دستان مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی ۵۵ ساله، سیاستمداری که مأموریتش هدایت کشور از سال‌های جنگ به دوران سازندگی بود، شروع شد. هاشمی رفسنجانی در دوره اول کابینه خود را به مجلس سوم معرفی کرد و تمام وزرای پیشنهادی‌اش رأی اعتماد گرفتند. دولتی که شکل گرفت، نویدبخش بازسازی زیرساخت‌ها و ترمیم زخم‌های هشت سال جنگ بود؛ دولتی که آغازگر فصلی تازه از تاریخ ایران در دوره پس از جنگ فرساینده به شمار می‌رفت.

پسِ پرده فضای پس از جنگ، هنگامی که خاک‌های سوخته هنوز بوی آتش را در خود داشت و ایران به دنبال بازسازی و سازندگی بود، ترکیب وزرای دولت رفسنجانی بازتابی زنده از این ضرورت‌ها بود. بیشتر وزرا در دامنه سنی ۳۶ تا ۴۶ سال قرار داشتند؛ سنینی که به‌خوبی نشان می‌داد رئیس‌جمهور به دنبال نیروهای جوان و در عین حال مسئولیت‌پذیر برای هدایت کشور در مسیر بازسازی است. این نسل در نقطه‌ای قرار داشت که انرژی و پویایی را با تجربه و توان مدیریتی تلفیق می‌کرد؛ نه آن‌قدر جوان که کم‌تجربه باشد و نه آن‌قدر مسن که انعطاف و شوق نوآوری را از دست داده باشد.

در میان این گروه، چهره‌هایی مانند حسین کمالی (۳۶ سال)، بیژن زنگنه (۳۷ سال) و اکبر ترکان (۳۷ سال) به‌مثابه نویدبخش جریان تازه‌ای از ایده‌ها و رویکردهای نوین بودند؛ حضورشان نشان می‌داد که دولت قصد دارد با تلفیق تجربه و نوجویی مسیر بازسازی را به شکلی پویا و اثرگذار پیش ببرد. در عین حال، حضور سیدمحمد خاتمی با ۴۶ سال سن کمی مسن‌تر از میانگین، ثبات و تداوم لازم برای مدیریت بحران‌های پس از جنگ را به جمع تزریق می‌کرد.

وضعیت دولت هاشمی

و اما در تابستان سال ۱۳۷۲، هاشمی رفسنجانی که هنوز به ۶۰ سالگی نرسیده بود، برای دومین بار سکان هدایت جمهوری اسلامی را بر عهده گرفت. او ترکیب دولت پیشین را با چند تغییر به مجلس چهارم شورای اسلامی معرفی کرد اما مسیر تصویب دولت چندان هموار نبود. محسن نوربخش، وزیر پیشنهادی اقتصاد و دارایی، موفق به کسب رأی اعتماد نشد و در نهایت مرتضی محمدخان جایگزین او شد. علاوه بر این، آراء محمدرضا نعمت‌زاده و غلامرضا آقازاده نیز به شکل محسوسی کاهش یافته بود و هر دو با اختلافی اندک توانستند اعتماد نمایندگان را جلب کنند.

این وقایع نه تنها نشان‌دهنده حساسیت فضای سیاسی آن دوره بود بلکه بیانگر چالش‌های مدیریتی و رقابت‌های داخلی برای حفظ توازن میان تجربه، تخصص و اعتماد سیاسی در دولت دوم رفسنجانی به شمار می‌رفت. این دوره تصویری زنده از تلاش برای بازسازی کشور و مهار پیامدهای هشت سال جنگ را پیش چشم می‌گذاشت؛ دوره‌ای که هر تصمیم و تغییر کوچک می‌توانست مسیر سیاست و توسعه ایران را شکل دهد.

چون آفتاب دولت دوم هاشمی برآمد سایه تغییر بر ارکان کابینه افتاد و شمایلی دیگرگونه از هیئت وزرا رخ نمود. آن تحولات نه تنها در چینش نام‌ها، که در کسوت و سال‌های عمر مردان سیاست نیز آشکارا هویدا بود. وزارتخانه‌هایی چون مسکن و شهرسازی، فرهنگ و ارشاد اسلامی که دل و دیده مردم بود و امور اقتصادی و دارایی که رگ حیاتی کشور به شمار می‌رفت و همچنین راه و ترابری، کشور و فرهنگ و آموزش عالی، همگی ردای مدیریت را بر تن کسان دیگری دیدند. میانگین سن وزرا که در دولت نخست، شور جوانی در آن موج می‌زد و بیشتر مردان بین ۳۶ تا ۴۶ سال بودند و میانگین سنی حدود ۴۰ سال، اکنون پنج سالی بر آن افزوده گشته و به حدود ۴۵ سال رسیده بود.

این افزایش سن و تجربه، با ورود وزارتخانه‌هایی نوین چون پست و تلگراف و تلفن و بهداشت و درمان، بیش از پیش نمایان شد. در رأس این وزارتخانه‌های جدید مردانی قرار گرفتند که پختگی روزگار بر چهره‌شان نقش بسته بود؛ همچون علیرضا مرندی که ۵۴ بهار را پشت سر گذاشته بود و محمد غرضی که با ۵۲ سال سن، کوله‌باری از تجربه را به همراه داشت. افرادی که به نظر می‌آمد ستون‌های محکم‌تری برای دوران سازندگی می‌شدند.

اما در کنار این بزرگان، هنوز هم رگه‌هایی از جوانی و طراوت به چشم می‌خورد. مردان جوان با ایده‌های نو و انرژی بسیار در برخی سنگرها حضور داشتند و شور و حال تازه‌ای به دولت می‌بخشیدند. عباس آخوندی جوان تنها با ۳۶ سال سن، سکان مسکن و شهرسازی را در دست گرفته بود و بیژن زنگنه با ۴۱ سال عمر در وزارت نیرو نمادی از پیوند تجربه و نوآوری بود.

وضعیت کابینه دولت اصلاحات

در آن روزهای بهاری سال ۱۳۷۶، گویی نبض ایران تندتر می‌زد. دوم خرداد، خیابان‌ها و کوچه‌ها پر بود از مردمی که برای تعیین سرنوشت خویش، دل به صندوق‌های رأی سپرده بودند. چشم‌ها نگران اما دل‌ها امیدوار، سرنوشت ایران را ورق می‌زدند. هنوز آفتاب سوم خرداد به نیمه نرسیده بود که خبر رسید: «سید محمد خاتمی منتخب ملت شد». پیش از اعلام رسمی، رقیب دیرین یعنی علی‌اکبر ناطق نوری با پیامی رسم جوانمردی را به جای آورد و پیروزی خاتمی را تبریک گفت. بدین ترتیب خاتمی کلید پاستور را به دست گرفت. مجلسیان نیز با اعطای رأی اعتماد راه را برای این تحول هموار کردند. دورانی که امید، گفت‌وگو و تغییری نویدبخش در دل‌های ایرانیان جوانه زد.

در دولتِ اصلاحات میانگینِ سنیِ کابینه قریب به ۴۶ سال بود؛ اندکی بیش از دولتِ سازندگی. گویی تدبیری در این چینش نهفته بود؛ تلفیقی از شورِ جوانی و پختگیِ کهنه‌کاران. محمد شریعتمداریِ جوان با سیمایی مصمم و عزمی راسخ در قامتِ وزیر سکانِ امور را به دست گرفت، در کنارِ نام‌هایی چون حسین نمازی و کمال خرازی که تجاربِ گران‌سنگِ خویش را در طبقِ اخلاص نهاده بودند. نگاهی به فهرستِ وزراء نکته‌ای دیگر را آشکار می‌ساخت: دولتِ خاتمی بیش از دولتِ هاشمی میزبانِ چهره‌هایی بود که از مرزِ ۵۰ گذشته بودند؛ به‌ویژه در وزارتخانه‌هایی که با اقتصاد، آموزش، بهداشت و سیاستِ خارجی گره خورده بودند.

اما در این میان، نکته‌ای جالب‌تر به چشم می‌خورد: نامدار زنگنه، شافعی، شوشتری، کمالی، کلانتری و سعیدکیا؛ اینان چهره‌هایی بودند که از دولتِ هاشمی به دولتِ خاتمی پل زده بودند. گویی اعتمادی که به کاردانی و توانایی‌هایشان وجود داشت، فراتر از تغییرِ دولت‌ها بود و ایشان را به مهره‌هایی ارزشمند در پیشبردِ اهدافِ ملی بدل ساخته بود.

خاتمی با فراز و نشیب‌هایی دوره اول را پشت سر گذاشت و در دور دوم ریاست جمهوری، مجلس ششم به تمامی اعضای کابینه‌اش رای اعتماد داد. حتی بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت که بحث‌های زیادی حول او وجود داشت، توانست از سد مجلس عبور کند.

در دولت دوم خاتمی نسبت به دوره اول تغییرات قابل توجهی در ترکیب کابینه رخ داد و برخی از وزرای کلیدی جای خود را به چهره‌های جدید دادند. میانگینِ سنیِ وزرا از حدودِ ۴۵.۹ سال در دولتِ نخست به ۴۸.۵ سال در دولتِ دوم رسید؛ رقمی که حکایت از اعتمادِ بیشتر به تجربه و ثباتِ مدیریتی داشت. اکثرِ اعضایِ کابینه در دهه‌ چهارم و پنجمِ زندگیِ خود بودند؛ افرادی که با کوله‌باری از تجربه، آماده‌ هدایتِ پروژه‌های کلانِ کشور و استمرارِ سیاست‌های اصلاح‌طلبانه بودند. اگرچه هنوز جوانانِ پرشور نیز در این میان حضور داشتند اما وزنِ سنگینِ تجربه برجستگیِ بیشتری یافته بود. وزارتخانه‌هایی کلیدی چون امورِ خارجه، آموزش و پرورش، راه و ترابری و فرهنگ و ارشادِ اسلامی به مردانی سپرده شد که سال‌هایِ عمرشان از نیم قرن گذشته بود و با دانشِ انباشته و تجربه‌ سالیان آماده‌ رویارویی با چالش‌هایِ پیچیده‌یِ کشور بودند.

وضعیت کابینه دولت احمدی نژاد

آغاز تابستان ۱۳۸۴، فضای سیاسی ایران در تب و تاب یک رقابت بی‌سابقه بود. رقابتی نفس‌گیر میان اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد که حتی به دور دوم کشیده شد. پس از سال‌ها تجربه دولت‌های پیشین، چشم‌ها به صندلی ریاست‌جمهوری دوخته شده بود و مردم با شور و هیجان سرنوشت کشور را رقم می‌زدند. در این فضای پرتنش و پرامید، محمود احمدی‌نژاد توانست اعتماد بخش بزرگی از مردم را جلب کند. پیروزی او، آغاز دوره‌ای نو در تاریخ سیاسی ایران بود؛ دوره‌ای که با تغییرات محسوس در ترکیب کابینه و حضور نسلی تازه‌نفس همراه شد. احمدی‌نژاد کابینه‌ پیشنهادی خود را به مجلس ارائه داد اما برخلاف انتظار، مجلس با بررسی بسیار به چهار وزیر پیشنهادی رأی اعتماد نداد. این رویداد آغازگر دوره‌ای متفاوت با رویکردهای جدید مدیریتی در ایران بود.

در دورانِ آغازینِ کابینه‌ نهم ترکیبی چشمگیر از مدیران پا به عرصه گذاشتند؛ صف‌آرایی‌ای که در آن طراوتِ جوانی با پختگیِ تجربه در هم آمیخته بود. سنِ اعضا دایره‌ای وسیع از سی تا شصت سال را در بر می‌گرفت و این خود حکایت از اراده‌ای برای برقراریِ تعادل میانِ انرژیِ نسلِ نو و دانشِ مدیرانِ کهنه‌کار داشت. میانگینِ سنیِ این کابینه که حدودِ ۵۰ سال برآورد می‌شود، اندکی از دورانِ پیشین؛ یعنی دولت‌هایِ هاشمی و خاتمی، فراتر رفته بود و این گویایِ وزنِ بیشترِ تجربه‌ مدیریتی در چینشِ نهایی بود. در میانِ این جمع، نامِ کامران باقری لنکرانی، وزیرِ بهداشت چون نگینی می‌درخشید؛ تنها۴۰ سال داشت و نمادِ ورودِ نسلِ دوم انقلاب به اریکه قدرت و مدیریتِ کلانِ کشور بود. در سویِ دیگر، سید کاظم وزیری هامانه (۶۰ سال) و محمد سعیدی‌کیا (۵۹ سال)، وزرایِ نفت و مسکن و شهرسازی با کوله‌باری از تجربه اقتدارِ کابینه را به نمایش می‌گذاشتند. دیگرِ اعضا نیز در این طیفِ سنی جای گرفته بودند. این ترکیبِ سنی، بازتابی از اولویت‌هایِ دولتِ احمدی‌نژاد بود؛ تلاشی برایِ هم‌افزاییِ شادابی و توانِ اجراییِ جوانان با دانش و مهارتِ مدیرانِ باتجربه تا بدین‌وسیله چالش‌هایِ پیچیده‌یِ دورانِ حساسِ آن روزگار را با اقتدار پشتِ سر گذارند.

آمارنامه کابینه دولت احمدی نژاد

تابستانِ داغِ ۱۳۸۸، ایران در تب و تابِ یکی از پرشورترین و حساس‌ترین انتخاباتِ ریاست‌جمهوریِ تاریخِ خود می‌سوخت. نتیجه اما بار دیگر مُهرِ اعتمادِ مردم را بر کارنامه‌ محمود احمدی‌نژاد زد و سکانِ هدایتِ کشور را برای دومین بار به دستانِ او سپرد. با این حال، طلوعِ دولتِ دوم، بی‌دردسر و آرام نبود؛ معرفیِ وزرایِ پیشنهادی به مجلسِ شورایِ اسلامی همچون رودی پُرخروش، مسیری پُرحاشیه و پرتنش را طی کرد. نمایندگانِ مجلس، لب به انتقاد گشودند و دولت را به کم‌توجهی به تعامل و مشورت در فرآیندِ معرفیِ وزرا متهم کردند. در نهایت، تقدیر چنین رقم خورد که سه وزیرِ پیشنهادی نتوانند اعتمادِ نمایندگان را جلب کنند.

دولتی که با میانگین سنیِ پنجاه سال و پنج صدم، کوشید تا نبضِ ثباتِ مدیریتی را در کنارِ نبضِ تپنده‌ نوآوری و تحرک حفظ کند. علی‌اکبرِ محرابیان با تنها ۴۰ سال سن در رأسِ وزارتِ صنایع و معادن قرار گرفت و در آن سویِ طیفِ تجربه، حمیدرضا بهبهانی، وزیرِ راه و ترابری با ۶۹ سال، نمادِ سال‌ها خدمت و تکیه بر دانشِ انباشته‌یِ دورانِ خدمت بود. نیمی از اعضایِ کابینه، در دهه‌یِ پنجمِ زندگیِ خود، یعنی دهه‌یِ پنجاهِ شمسی، جای گرفته بودند؛ وزرایِ باتجربه‌ای که با سابقه‌ای درخشان در وزارتخانه‌هایِ کلیدی، ریسکِ ناشی از کم‌تجربگی را کاهش داده و ثبات را در تصمیم‌گیری‌هایِ حیاتی تضمین می‌کردند. این چینشِ وزرا، نه‌تنها تصویری از رویکردِ مدیریتیِ دولت را ترسیم می‌کرد، بلکه آینه‌ای بود در برابرِ حال و هوایِ آن سال‌ها؛ سال‌هایی که ایران گام در مسیرِ تثبیتِ سیاست‌ها و مدیریتِ چالش‌هایِ داخلی و منطقه‌ای نهاده بود.

وضعیت کابینه‌ای حسن روحانی

حسن روحانی در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ اعتماد اکثر مردم را جلب کرد و رئیس جمهور ایران شد. پس از معرفیِ وزرا، در فضایی مملو از انتظار و دقت، نمایندگانِ مجلس با بررسی‌هایی فشرده و کارشناسانه رأیِ اعتمادِ خود را به اکثرِ وزرایِ پیشنهادی تقدیم کردند و بدین ترتیب مسیرِ اجراییِ برنامه‌هایِ دولتِ یازدهم هموار شد.

ترکیبِ وزراء تابلویی از تجربه و سال‌ها حضور در عرصه‌ مدیریتِ کشور را به نمایش می‌گذاشت. در این میان، محمدرضا نعمت‌زاده با ۶۸ سال سن، رکورددارِ سن و سال بود و کوله‌باری از تجربه‌یِ کهنه‌کارانه در ساختارِ اجراییِ جمهوری اسلامی را با خود حمل می‌کرد. در نقطه‌ مقابل، علی طیب‌نیا با ۵۳ سال، جوان‌ترین عضوِ کابینه به شمار می‌رفت. به این ترتیب، دامنه‌ سنیِ وزراء عمدتاً بینِ اوایلِ دهه‌ پنجاه تا اواخرِ دهه‌ شصتِ زندگی‌شان شکل گرفته بود و میانگینِ سنیِ حدوداً ۵۷ سال، گواهی بر گرایشِ دولت به بهره‌گیری از مدیرانِ باتجربه و کارآزموده بود. کابینه‌ روحانی تقریباً فاقدِ وزرایِ بسیار جوان بود و این تأکیدِ ویژه بر تجربه و توانِ مدیریتیِ بلندمدت پیامی روشن در خود داشت: این دولت، می‌خواست با استفاده از وزرایِ کارکشته ثبات را به ساختارِ اجراییِ کشور بازگرداند و برنامه‌هایِ پیچیده‌یِ اقتصادی، اجتماعی و دیپلماتیک را با رویکردی محافظه‌کارانه و مبتنی بر مهارت‌هایِ اثبات‌شده، به پیش ببرد. هرچه که بود و هرچه که شد برای بار دوم نیز رئیس‌جمهور مستقرشد و کابینه‌اش بار دیگر رای اعتماد کسب کرد.

در دولت دوم روحانی، دامنه‌ سنیِ وزرا کمی بازتر شد و حضورِ چهره‌هایِ جوان‌تر جانی تازه به رگ‌هایِ ساختارِ اجراییِ کشور تزریق کرد. محمدجواد آذری جهرمی با ۳۶ سال سن جوان‌ترین عضوِ کابینه بود، در حالی که نامدار زنگنه ۶۵ سال پا به سن گذاشته‌ترینِ آن‌ها به شمار می‌رفت. این ترکیب نشان می‌داد که دولت هم به تجربه‌ وزرایِ کهنه‌کار اعتماد دارد و هم به حضورِ نیروهایِ جوان و توانمند میدان می‌دهد.

وضعیت سنتی هیات دولت رئیسی

۲۸ خردادِ ۱۴۰۰ سید ابراهیم رئیسی با جلبِ اعتمادِ اکثریتِ مردم سکانِ هدایتِ کشور را به دست گرفت. نمایندگانِ مجلس اکثر وزرای او را موردِ تأیید قرار دادند. این دوره، فصلِ تازه‌ای در تاریخِ اجراییِ ایران گشود؛ فصلی که با تغییرِ نسلِ مدیران و تمرکز بر ترکیبی متعادل از تجربه‌ مدیرانِ پیشین و نیرویِ جوان و پویا نشان‌دهنده‌ تلاش برای ایجادِ تعادل میانِ ثباتِ مدیریتی و تحرکِ اجرایی در اداره‌یِ امورِ کشور بود.

میانگینِ سنیِ اعضایِ این کابینه حدودِ ۵۳ سال تخمین زده می‌شود. در یک سویِ طیف، بهرام عین‌اللهی و احمد وحیدی با ۶۳ سال سن به عنوانِ مسن‌ترین اعضا حضور داشتند، در حالی که در سویِ دیگر حجت‌الله عبدالملکی با ۴۰ سال جوان‌ترین چهره‌یِ کابینه به شمار می‌رفت. اکثرِ وزرا در دهه‌هایِ پنجاه و شصتِ زندگیِ خود قرار داشتند و این تمرکزِ سنی تضمینی بود بر تجربه‌ مدیریتیِ قوی به ویژه در وزارتخانه‌هایِ کلیدی مانندِ دفاع، کشور، بهداشت و راه. گویی ستون‌هایِ این وزارتخانه‌ها بر پایه‌ سال‌ها تجربه استوار شده بود. این ترکیبِ سنی، تصویری از کابینه‌ای را ترسیم می‌کرد که هم تجربه‌ گران‌بها و ثباتِ مدیریتی را حفظ می‌کرد و هم ظرفیتِ جوان‌گرایی و نوآوری را برای مواجهه با چالش‌هایِ پیشِ رویِ ایران فراهم می‌آورد اما عمر کوتاهی داشت و به سرانجام نرسید.

ارزیابی دولتی وفاق

در گرماگرمِ روزهایِ ابتداییِ تابستانِ ۱۴۰۳، ایران شاهدِ برگزاریِ چهاردهمین دوره‌ انتخاباتِ ریاست‌جمهوری بود؛ دورانی که فضایِ سیاسیِ کشور آکنده از هیجان و انتظار بود. در نهایت در روزِ ۱۵ تیر مسعود پزشکیان توانست آرایِ لازم را کسب کرده و سکانِ هدایتِ کشور را به دست گیرد. نمایندگانِ مجلس نیز به تمامیِ ۱۹ وزیرِ معرفی‌شده رأیِ اعتماد دادند و مسیرِ رسمیِ آغاز به کارِ کابینه‌ جدید هموار شد.

در کابینه ی مسعود پزشکیان، آرایش نیروها به گونه‌ای است که گویی یک تیم فوتبال با ترکیبی از بازیکنان باتجربه و جوان آماده‌ مسابقه است. تمرکز بر چهره‌های کارکشته و میانسال کاملاً خودنمایی می‌کند. میانگین سنی حدوداً ۶۰ سال، گواهی می‌دهد که بسیاری از این وزیران، جاده‌های طولانی مدیریتی را در دولت‌ها و نهادهای گوناگون پیموده‌اند و با فراز و نشیب‌های ساختاری و اجرایی کشور به خوبی آشنا هستند. با این حال، حضور دو وزیر جوان‌تر از ۵۰ سال نشان می‌دهد که تیم پزشکیان، فقط به تجربه‌ قدیمی‌ها تکیه نکرده، بلکه می‌خواهد خونِ تازه‌ای در رگ‌های اجرایی کشور جاری کند و جوان‌گرایی و نوآوری را هم در صدر برنامه‌ها قرار دهد، باید نشست و دید.

به طور کلی، این کابینه نه آنقدر جوان و پرانرژی است که بی‌گدار به آب بزند و نه آنقدر پیر و محافظه‌کار که از تغییرات واهمه داشته باشد. بلکه، ترکیبی است که تلاش می‌کند تعادلی بین تجربه‌ی نسل انقلاب و دولت‌های گذشته با نیازهای نوآورانه و تغییرات دهه‌ی جدید برقرار کند. گویی این کابینه، هم می‌خواهد از چراغ راهنمای گذشته بهره ببرد و هم با سرعتِ زمانه همگام شود.