با وجود فضای پرتنش سیاسی و نگرانی‌ ناشی از مکانیسم ماشه، رفتار اخیر بازار نشان داد که بخش از اثرات منفی این اخبار پیش‌خور شده و شاخص کل به کف‌های حمایتی خود نزدیک شده است.

به گزارش سرمایه فردا، نمای سبز خود را حفظ کرد اما اینکه چقدر این روند ادامه دارد به متغیرهای زیادی بستگی دارد. شهریورماه برای بازار سرمایه با دو محور اصلی آغاز شده است؛ نخست، اخبار متناقض درباره مکانیسم ماشه که برخی منابع از تعویق آن و برخی دیگر از قطعی بودن فعال‌سازی‌اش خبر می‌دهند. دوم، تحولات نرخ ارز که با نوسانات چند هزار تومانی در روزهای اخیر، بار دیگر به صدر توجهات بازگشته است. البته زمزمه‌هایی درباره تغییر نرخ نیما نیز توسط رئیس کل بانک مرکزی خاموش شد و این مساله اثر منفی بر معادلات درآمدی شرکت‌های صادراتی است.

فردین آقابزرگی کارشناس بورس در گفت و گو با بازار اظهار کرد: در حال حاضر، جریان نقدینگی بزرگ ۶۰ همتی همچنان خارج از بازار پارک شده و ترجیح می‌دهد از سود اوراق و صندوق‌های طلا بهره ببرد. تا زمانی که فضای خبری تغییر نکند حجم معاملات چندان تغییر نمی کند هرچند سبز باشد، نمی‌توان انتظار ورود این پول به بازار را داشت درحالی که ریسک ها وجود دارد. با این حال، شهریور می‌تواند ماهی متفاوت باشد؛ ماهی که تعادل فعلی را بر هم بزند، چه در جهت مثبت و چه منفی.

به گفته فردین آقابزرگی نرخ ارز نیز در روزهای اخیر رفتاری سینوسی داشته؛ ابتدا افزایش یافت، سپس با اخبار سیاسی کمی عقب‌نشینی کرد. دلایل این نوسان، ترکیبی از عوامل مختلف است؛ زمزمه‌های جنگ، کسری بودجه دولت، و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه موثر هستند. اما مهم‌تر از دلایل، واکنش بازار به این نوسانات است که تحت تاثیر سیاست های بازارساز اتفاق می افتد

وی افزود: در هفته اول شهریور، گزارش‌های ماهانه فروش شرکت‌ها منتشر شد که می‌تواند اولین محرک بازار باشد. پس از آن، خبرهای مربوط به مکانیسم ماشه و تحولات ارزی، فضای بازار را تحت تأثیر قرار داد. در چنین فضایی، نقش گزارش‌های کدال بسیار مهم است. اگر شرکت‌ها عملکرد خوبی در مرداد داشته باشند، مدار ارزندگی دوباره فعال می‌شود و می‌تواند محرک رشد باشد. اما اگر گزارش‌ها ضعیف باشند، حتی اندک امیدواری موجود نیز به حاشیه می‌رود و بازار وارد فاز تردید می‌شود.

نرخ رفتاری سینوسی دارد

آقابزرگی گفت: نرخ ارز نیز در روزهای اخیر رفتاری سینوسی داشته؛ ابتدا افزایش یافت، سپس با اخبار سیاسی کمی عقب‌نشینی کرد. دلایل این نوسان، ترکیبی از عوامل مختلف است؛ زمزمه‌های جنگ، کسری بودجه دولت، و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه موثر هستند. اما مهم‌تر از دلایل، واکنش بازار به این نوسانات است که تحت تاثیر سیاست های بازارساز اتفاق می افتد.

وی تاکید کرد: در سال‌های گذشته، افزایش نرخ ارز همواره با رشد بازار سرمایه همراه بوده، اما در سال‌های اخیر این رابطه تضعیف شده است. دلیل اصلی، تفاوت نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیماست. شرکت‌ها درآمد خود را بر اساس نرخ نیما تسعیر می‌کنند، نه نرخ آزاد. بنابراین، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، تأثیر مستقیمی بر سودآوری شرکت‌ها ندارد و بازار نیز واکنش نشان نمی‌دهد.

اگر دولت سیاست‌های ارزی خود را اصلاح کند و نرخ نیما را به نرخ بازار نزدیک کند، حتی در شرایط سیاسی پرتنش، بازار سرمایه می‌تواند رشد کند. اما اگر مسیر گذشته ادامه یابد، بازار دچار رخوت معاملاتی خواهد شد و بازدهی به سمت بازارهای رقیب خواهد رفت.

عامل تعیین‌کننده برای مسیر بازار سرمایه 

عوامل تعیین‌کننده برای مسیر بازار در شهریور متنوع هستند. رفتار دولت در مواجهه با نرخ ارز، و تحولات سیاسی داخلی و خارجی بر رفتار سرمایه گذار اثر دارد. اگر نشانه‌هایی از عقلانیت در سیاست‌گذاری ارزی دیده شود، سهامداران باید با جسارت عمل کنند. اما اگر بی‌تفاوتی و تکرار اشتباهات گذشته ادامه یابد، بازار سرمایه بار دیگر قربانی خواهد شد.

علیرضا سادات کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار گفت: تجربه نشان داده که نرخ‌های ارزی در نهایت به هم نزدیک می‌شوند، اما زمان آن مهم است. وزیر اقتصاد فعلی با تک‌نرخی شدن ارز موافق است، اما در برابر او طیف وسیعی از ذی‌نفعان قرار دارند. در این میان، سهامداران، فعالان اقتصادی و صادرکنندگان نباید قربانی این بازی شوند. تصمیم‌گیری درست در شهریور، می‌تواند مسیر بازار را برای ماه‌های آینده روشن کند.

علیرضا سادات معتقد است که اگر گزارش‌های کدال عملکرد قابل قبولی را نشان دهند و دولت نیز در سیاست‌های ارزی خود تجدیدنظر کند، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه از فاز رکود خارج شده و وارد مرحله‌ای از بازدهی معقول شود. به‌ویژه اگر نرخ نیما به نرخ‌های واقعی‌تر نزدیک شود

وی افزود: در همین حال، نکته قابل توجهی که در دو روز گذشته رخ داده، سبز شدن بازار سرمایه با وجود مطرح بودن موضوع مکانیسم ماشه است. این اتفاق در شرایطی رخ داده که انتظار می‌رفت بازار با فشار روانی ناشی از این خبر، واکنش منفی نشان دهد. اما آنچه در عمل دیده شد، رشد نسبی شاخص‌ها و بهبود معاملات بود؛ نشانه‌ای روشن از آن‌که بازار بخش عمده‌ای از اثرات منفی این خبر را پیش‌خور کرده و به نوعی به کف قیمتی خود رسیده است.

این رفتار بازار، از یک سو نشان‌دهنده بلوغ نسبی معامله‌گران در مواجهه با اخبار سیاسی است و از سوی دیگر، تأییدی بر این نکته است که بازار در حال حاضر بیش از آن‌که به اخبار منفی واکنش هیجانی نشان دهد، به دنبال نشانه‌های بنیادی برای تغییر مسیر است. در واقع، رشد اخیر بازار در روزهایی که مکانیسم ماشه در صدر اخبار قرار دارد، می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال مهم تلقی شود؛ سیگنالی که می‌گوید بازار دیگر ظرفیت افت‌های شدید را ندارد و به دنبال دلایل قوی‌تری برای حرکت است.

سادات ادامه داد: در چنین فضایی، اگر گزارش‌های کدال عملکرد قابل قبولی را نشان دهند و دولت نیز در سیاست‌های ارزی خود تجدیدنظر کند، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه از فاز رکود خارج شده و وارد مرحله‌ای از بازدهی معقول شود. به‌ویژه اگر نرخ نیما به نرخ‌های واقعی‌تر نزدیک شود، شرکت‌ها با افزایش درآمد مواجه خواهند شد و این موضوع می‌تواند موتور محرک جدیدی برای رشد بازار باشد.

فضای بورس هنوز پرریسک است

وی تاکید کرد: اما همچنان باید با احتیاط حرکت کرد. فضای بورس هنوز پرریسک است و تصمیمات دولت در حوزه ارز و بودجه می‌تواند مسیر بازار را به‌طور کامل تغییر دهد. از همین رو، تحلیل‌گران توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران در کنار رصد دقیق اخبار، رفتار دولت را نیز به‌عنوان یک متغیر کلیدی در نظر بگیرند. چرا که در نهایت، این تصمیمات هستند که می‌توانند بازار را از وضعیت فعلی خارج کرده یا آن را در همان مدار تعلیق نگه دارند.

براساس این گزارش با وجود فضای پرتنش سیاسی و نگرانی‌های ناشی از مکانیسم ماشه، رفتار اخیر بازار نشان داد که بخش قابل توجهی از اثرات منفی این اخبار پیش‌خور شده و شاخص کل به کف‌های حمایتی خود نزدیک شده است. سبز شدن بازار در روزهای اخیر، در کنار انتشار گزارش‌های ماهانه و احتمال اصلاح سیاست‌های ارزی، نویدبخش آغاز دوره‌ای از بازسازی اعتماد و بازدهی معقول است.

با این حال، مسیر بازار همچنان به شدت وابسته به تصمیمات دولت در حوزه ارز و تحولات سیاسی داخلی و خارجی است. اگر عقلانیت در سیاست‌گذاری غلبه کند، بازار سرمایه می‌تواند از رکود خارج شود؛ اما اکنون بیش از هر زمان دیگری، تحلیل دقیق رفتار دولت و رصد تحولات ارزی، کلید موفقیت در بازار سرمایه خواهد بود.

در مجموع، سبز شدن بازار در روزهایی که انتظار افت وجود داشت، نشانه‌ای از پایان فشارهای سنگین فروش و آغاز دوره‌ای از بازسازی اعتماد است. اگر این روند با حمایت‌های بنیادی همراه شود، شهریور می‌تواند نقطه عطفی برای بازار سرمایه باشد؛ نقطه‌ای که در آن، اثرات منفی پیش‌خور شده و مسیر جدیدی برای رشد آغاز می‌شود.