پنجشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴
در حالی که سهامداران حقیقی با محدودیت‌های دامنه نوسان و حجم مبنا فعالیت می‌کنند، صندوق‌های بزرگ و نهادهای حمایتی با استفاده از منابع عظیم مالی و ابزارهای معاملاتی، متهم به دستکاری قیمت‌ها و ایجاد نوسانات مصنوعی در بازار شده‌اند. این تضاد، پرسش‌های جدی درباره عدالت معاملاتی و شفافیت در بورس ایران ایجاد کرده است.
به گزارش سرمایه فردا، یکی از انتقادهای جدی فعالان بازار سرمایه، رفتار صندوق‌های بزرگ و نهادهای موسوم به «حمایتی» است. این نهادها با در اختیار داشتن منابع مالی کلان، هر روز روی چند سهم مشخص فشار خرید یا فروش وارد می‌کنند؛ گاهی با «رنج مثبت» قیمت‌ها را بالا می‌برند و گاهی با «رنج منفی» در اختیارها، روند نزولی مصنوعی ایجاد می‌کنند. چنین اقداماتی مصداق بارز دستکاری در قیمت‌هاست؛ رفتاری که در قوانین بازار سرمایه ممنوع است، اما در عمل به‌طور گسترده مشاهده می‌شود.
سهامداران حقیقی در چارچوب قوانین اجباری دامنه نوسان و حجم مبنا فعالیت می‌کنند. کوچک‌ترین تخطی، مانند فروش پرحجم یا ایجاد صف ساختگی، با اخطار و حتی مسدود شدن کد معاملاتی مواجه می‌شود. در مقابل، صندوق‌های بزرگ بدون ارائه گزارش شفاف از معاملات خود، آزادانه به چیدمان اردرها و جابه‌جایی قیمت‌ها می‌پردازند. این تبعیض آشکار، حس بی‌عدالتی را در میان فعالان خرد بازار تقویت کرده است.
انتقاد اصلی سهامداران حقیقی آن است که صندوق‌ها و نهادهای بزرگ، سرمایه خود را از منابع عمومی و پول مردم تأمین کرده‌اند. با این حال، حاضر نیستند حتی گزارش هفتگی ساده‌ای از معاملات و کدهای وابسته منتشر کنند. در نتیجه، سهامدار خرد نه‌تنها امکان نوسان‌گیری مشابه ندارد، بلکه باید زیان ناشی از دستکاری این نهادها را نیز تحمل کند.
رفتار صندوق‌ها معمولاً به این شکل است: در صف‌های فروش سنگین ظاهر می‌شوند، قیمت را جمع می‌کنند و سپس در روند مثبت، سهام را به سهامداران خرد می‌فروشند. در ادامه، دوباره با فشار فروش، قیمت‌ها را پایین می‌آورند تا بار دیگر در کف خرید کنند. این چرخه، عملاً به انتقال ارزش از سهامدار حقیقی به صندوق‌های بزرگ منجر می‌شود.
این وضعیت نه‌تنها اعتماد سهامداران خرد را از بین می‌برد، بلکه به خروج نقدینگی از بازار سرمایه نیز دامن می‌زند. وقتی فعالان حقیقی احساس کنند بازی از پیش طراحی شده و دستکاری قیمت‌ها به سود نهادهای بزرگ است، انگیزه‌ای برای مشارکت باقی نمی‌ماند. در بلندمدت، این روند می‌تواند کارکرد اصلی بورس به‌عنوان محل تأمین مالی تولید را مختل کند.
بازار سرمایه بدون اعتماد عمومی نمی‌تواند پایدار بماند. اگر صندوق‌های بزرگ و نهادهای حمایتی همچنان بدون شفافیت و با دستکاری قیمت‌ها فعالیت کنند، سهامداران حقیقی بیش از پیش از بازار فاصله خواهند گرفت. راهکار اصلی، الزام این نهادها به ارائه گزارش‌های دقیق، نظارت جدی بر معاملات و اجرای عدالت معاملاتی است. تنها در این صورت می‌توان امید داشت که بورس ایران از سایه دستکاری خارج شود و به مأمن واقعی سرمایه‌گذاری تبدیل گردد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا