جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳
یکی از بازرسان مجمع عالی کار میزان هزینه سبد معیشت یک خانواده ۳.۳ نفره را ماهانه حدود ۴۰ میلیون تومان اعلام کرد، و وزیر کار اظهار داشت: “در تلاشیم دستمزد کارگران بر اساس تورم و سبد معیشت تعیین شوند.”
به گزارش سرمایه فردا، در ایران، هر ساله با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، موضوع تعیین دستمزد کارگران و تأثیر آن بر سبد معیشت خانوارها به یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز تبدیل می‌شود. با توجه به شرایط اقتصادی و تورم فزاینده، تعیین دستمزدها نقش مهمی در بهبود وضعیت معیشتی کارگران و خانواده‌های آنان دارد. این متن به بررسی روند تعیین دستمزدها، تأثیرات اقتصادی آن و راهکارهای ممکن برای بهبود وضعیت معیشتی کارگران می‌پردازد.
یکی از بازرسان مجمع عالی کار، میزان هزینه سبد معیشت یک خانواده ۳.۳ نفره را ماهانه حدود ۴۰ میلیون تومان اعلام کرد. وزیر کار نیز اظهار داشت: “تلاش ما این است که دستمزد کارگران بر اساس تورم و سبد معیشت تعیین شوند.”
هر ساله با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی، بحث تعیین دستمزد کارگران سال آینده داغ‌تر می‌شود. این موضوع به برگزاری جلسات تعیین دستمزد در ماه‌های بهمن و اسفند برمی‌گردد. احمد میدری، وزیر کار، برای اولین بار فراخوانی در این زمینه اعلام کرده و تاکید نموده: “دستمزد کارگران در پایان سال تعیین می‌شوند.” معمولاً در انتهای هر سال یا ابتدای سال بعد، میزان دستمزدی که کارفرمایان در بخش‌های مختلف موظف به رعایت آن هستند، توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود.
میدری در آخرین اظهارات خود بر اهمیت همبستگی بین کارگر و کارفرما تأکید کرده و اضافه نمود: همبستگی میان کارگران و کارفرمایان بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد. وی همچنین اظهار داشت: “در تلاشیم دستمزد کارگران سال آینده بر اساس تورم و سبد معیشت تعیین شود.”
بررسی‌ها نشان داده که در برخی سال‌ها، دستمزد کارگران بیش از نرخ تورم افزایش یافته است. به عنوان مثال، از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ و همچنین در سال ۱۴۰۰، دستمزد کارگران بیش از نرخ تورم افزایش داشتند. اما در سال‌های دیگر، این افزایش کمتر بوده و منجر به کاهش قدرت خرید کارگران شده است. از آذرماه امسال نیز از کارشناسان مختلف درباره دستمزد کارگران سال ۱۴۰۴ نظرخواهی شده تا بر اساس آن، رابطه مزدی کارفرمایان و کارگران مشخص شود.
یکی از بحث‌های مرسوم در تعیین دستمزد کارگران این است که هر ساله دولت‌ها و کارفرمایان بیان می‌کنند که شرایط تولید دشوار است و اگر دستمزد کارگران بیش از حد افزایش یابد، تعدیل نیرو به دنبال خواهد داشت. اما افزایش واقعی دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۱ نشان داد که افزایش ۵۷ درصدی دستمزد باعث افزایش انگیزه کارگران و ماندگاری شغل شد.
یکی دیگر از موضوعاتی که هنگام تعیین دستمزد کارگران مطرح می‌شود، تعیین دستمزد کارگران به صورت منطقه‌ای یا بر اساس صنایع است. این روش در شرایط فعلی ایران با مشکلات زیادی مواجه است و نیاز به وجود قراردادهای جمعی و چانه‌زنی‌های موثر دارد. مخالفان دیدگاه مزد منطقه‌ای و محاسبه مزد بر اساس بهره‌وری معتقدند که اجرای چنین مدلی در ایران به دلیل نبود قراردادهای جمعی و چانه‌زنی‌های موثر، دشوار است و باعث بی‌نظمی در واحدهای صنفی مختلف می‌شود.
حمیدرضا امام قلی‌تبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران، با اشاره به اهمیت سبد معیشت، هزینه آن را ماهانه حدود ۴۰ میلیون تومان برای یک خانواده ۳.۳ نفره اعلام کرد. وی افزود: “برای زندگی ایده‌آل، هزینه سبد معیشت بیش از ۵۰ میلیون تومان است.” امام قلی‌تبار افزود که در شرایط اقتصادی، هر گونه تغییرات کوچک تأثیرات بزرگی بر ۶۰ درصد جمعیت کشور خواهد داشت که تقریباً تمام آن‌ها جزو ۵ دهک پایین جامعه هستند. مطابق ماده ۴۱ قانون کار، هر ساله باید سبد معیشت و حقوق کارگران تعیین شود تا کارگران بتوانند حداقل زندگی خود را تأمین کنند. اما این قانون به مرور زمان رعایت نشد و باعث عقب‌ماندگی مزدی برای جامعه کارگری گردید.
افزایش فشارهای اقتصادی بر کارگران و خانواده‌های آن‌ها می‌تواند به افزایش آسیب‌های اجتماعی نظیر فقر، سوءتغذیه و افت تحصیلی کودکان منجر شود. برای کاهش این فشارها، برخی اقدامات ضروری به نظر می‌رسد.
با نزدیک شدن به پایان سال، کاهش قدرت خرید کارگران به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. اقدام فوری از سوی دولت، کارفرمایان و نهادهای مسئول ضروری است. اگر سیاست‌های حمایتی مؤثری اجرا نشود، مشکلات معیشتی کارگران در سال‌های آینده تشدید خواهد شد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا