هزینه‌های کلی خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران
بر اساس این مطالعه، خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران حدود ۱٫۲ تریلیون دلار بوده است که شامل خسارت‌های وارد شده به بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات است.
بخش کشاورزی
- از بین رفتن محصولات کشاورزی: تحریم‌ها منجر به کاهش دسترسی به کودها و آفت‌کش‌های با کیفیت شده‌اند که باعث کاهش تولید و از بین رفتن محصولات کشاورزی می‌شود.
- افزایش هزینه‌های تولید: کشاورزان مجبور به استفاده از مواد و تجهیزات گران‌تر هستند که هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد.
- کاهش صادرات: محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌های بانکی مانع از صادرات محصولات کشاورزی به بازارهای جهانی شده‌اند.
بخش صنعت
- کاهش تولیدات صنعتی: عدم دسترسی به قطعات یدکی و تجهیزات مورد نیاز باعث کاهش تولیدات صنعتی شده است.
- محدودیت در دسترسی به فناوری: تحریم‌ها مانع از ورود فناوری‌های پیشرفته به ایران شده و تولیدات صنعتی را تحت تأثیر قرار داده‌اند.
- کاهش سرمایه‌گذاری خارجی: شرکت‌های بین‌المللی از سرمایه‌گذاری در صنعت ایران خودداری کرده‌اند که باعث کاهش رشد صنعتی شده است.
بخش خدمات
- خدمات مالی و بانکی: تحریم‌های بانکی باعث قطع روابط مالی ایران با بانک‌های بین‌المللی شده و انتقال پول را دشوار کرده‌اند.
- حمل‌ونقل: تحریم‌ها باعث محدودیت در دسترسی به قطعات یدکی و تجهیزات حمل‌ونقل شده‌اند که منجر به کاهش کارایی و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل شده است.
- گردشگری: کاهش تعداد گردشگران بین‌المللی به دلیل نگرانی‌های امنیتی و محدودیت‌های ویزا باعث کاهش درآمدهای گردشگری شده است.
نکات کلیدی
- کاهش ظرفیت اقتصادی: خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران باعث از دست رفتن حدود ۲۳ درصد از ظرفیت اقتصادی ایران شده‌اند. این کاهش ناشی از افت تولید، کاهش صادرات نفت و گاز و محدودیت در دسترسی به بازارهای جهانی بوده است.
- خسارت بر اساس دولت‌های مختلف آمریکا:
- اوباما: ۵۰۰ میلیارد دلار خسارت که شامل محدودیت‌های اعمال‌شده در صادرات نفت و تحریم‌های مالی و بانکی بوده است.
- ترامپ: ۴۵۰ میلیارد دلار خسارت که تحریم‌های شدیدتری اعمال شد و باعث خروج شرکت‌های بین‌المللی از بازار ایران و افزایش مشکلات اقتصادی شدند.
- بایدن: ۲۵۰ میلیارد دلار خسارت که هرچند برخی تحریم‌ها کاهش یافت، اما خسارت‌های اقتصادی همچنان ادامه داشت.
- کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP): در دوره اوباما، ترامپ و بایدن به ترتیب حدود ۱۰۵۰، ۱۳۱۶ و ۱۴۲۸ دلار کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی برای هر سال مشاهده شده است.
- اثرات ساختاری و توسعه‌ای: خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران ساختار تولید ایران را تغییر داده‌اند و توسعه اقتصادی را به عقب برده‌اند. این موضوع منجر به شکل‌گیری «سال‌های از دست رفته» (۲۰۱۱-۲۰۲۲) شده است. مقایسه رشد اقتصادی ایران با ترکیه، عربستان سعودی، و امارات نشان می‌دهد که خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران عامل اصلی عقب‌ماندگی اقتصادی ایران نسبت به این کشورها بوده است.
نتیجه‌گیری
این گزارش تأکید می‌کند که خسارت تحریم‌های اقتصادی ایران نه تنها به اقتصاد ایران آسیب شدید وارد کرده‌اند، بلکه ساختار تولید و مسیر توسعه اقتصادی کشور را به‌طور کلی تحت تأثیر منفی قرار داده‌اند. تحریم‌ها منجر به افزایش نرخ بیکاری، کاهش درآمدهای دولتی و افزایش نابرابری‌های اقتصادی شده‌اند.