جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳
به نظر می‌رسد که خاورمیانه بار دیگر به نقطه جوش رسیده است، نقطه‌ای که ممکن است پیامدهای آن تا سال‌ها بر معادلات سیاسی و اقتصادی جهانی تأثیرگذار باشد.
به گزارش سرمایه فردا، علیرضا عباسی: تغییرات سیاسی و فشارهای بین‌المللی می‌توانند جنگ را در خاورمیانه متوقف کنند؟ از زمانی که اسرائیل حملات گسترده‌ای را علیه نوار غزه آغاز کرد، آنچه شاهد آن بودیم چیزی بیش از یک درگیری نظامی معمولی بود. با ویرانی‌های گسترده در غزه و کشتار هزاران زن، کودک و مردم بی‌گناه، اکنون شاهد گسترش این درگیری‌ها به کرانه باختری هستیم، جایی که ترورها و حملات هوایی به شدت ادامه دارد.
نگرانی از گسترش این جنگ به سراسر خاورمیانه به شدت افزایش یافته است. به ویژه در شرایطی که آمریکا درگیر مبارزات انتخاباتی است. در این میان، دو حزب اصلی آمریکا به دلیل تلاش برای جلب حمایت لابی‌های قدرتمند صهیونیستی، از تمرکز بر بحران خاورمیانه غافل مانده‌اند. تمایل بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به دونالد ترامپ و تلاش او برای اعمال فشار بر دولت جو بایدن به منظور دریافت حداکثر امتیازات مالی و نظامی، تنها یکی از عوامل پیچیده‌کننده این بحران است.
نتانیاهو به نظر می‌رسد تصمیم دارد بدون توجه به توافق‌های پیشین، به اشغال اراضی فلسطینی ادامه دهد. این امر در حالی رخ می‌دهد که حضور گسترده نظامی آمریکا در خلیج فارس، دریای عمان، دریای سرخ و مدیترانه، به وضوح نشان‌دهنده آمادگی این کشور برای مهار ایران و حمایت از هرگونه ماجراجویی نظامی اسرائیل در خاورمیانه است. بمباران مداوم جنوب لبنان و واکنش محدود حزب‌الله نیز، نمایانگر یک بازی خطرناک است که در آن هر اشتباه محاسباتی می‌تواند به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل شود.
با توجه به این شرایط، پیش‌بینی می‌شود که بحران خاورمیانه حداقل تا شش ماه آینده ادامه یابد. این وضعیت نه تنها مانعی بر سر راه هرگونه توافق جدید در خصوص برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است، بلکه می‌تواند به تنش‌ها و فشارهای بیشتر در سطح منطقه و حتی جهان منجر شود. پرسش اصلی این است که آیا این بحران به سراسر منطقه گسترش خواهد یافت یا نه؟
برای ایران، این فضای متشنج به معنای یک سال پر از عدم قطعیت‌های اقتصادی و سیاسی است. از تحریم‌های شدیدتر گرفته تا احتمال مذاکره و حتی درگیری‌های نظامی، همه گزینه‌ها روی میز قرار دارند. در این میان، باید دید آیا خاورمیانه بار دیگر به سمت یک تعادل ناپایدار خواهد رفت یا اینکه این بار، آتش درگیری‌ها به سرتاسر منطقه کشیده خواهد شد؟
با تغییرات محسوس در سیستم سیاسی ایران و انتخاب دکتر پزشکیان به عنوان چهره‌ای معتدل و طرفدار سیاست تنش‌زدایی، چشم‌انداز جدیدی برای منطقه به وجود آمده است. انتخاب دکتر پزشکیان، به همراهی حامیان مذاکره و دیپلماسی در داخل ایران، می‌تواند به تعدیل رویکردهای منطقه‌ای و کاهش تنش‌ها کمک کند. از سوی دیگر، فشارهای بین‌المللی به اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه و متوقف کردن کشتار و ویرانی بیشتر، به مرور در حال افزایش است.
در این شرایط، نتیجه انتخابات آمریکا نیز به عاملی تعیین‌کننده تبدیل شده است. در صورت پیروزی کاندیدایی که به بازگشت به دیپلماسی و همکاری‌های چندجانبه جهانی باور دارد، احتمالاً تمرکز قدرت‌های جهانی به سمت توقف جنگ در خاورمیانه حرکت خواهد کرد. این تحول می‌تواند شرایط را برای دستیابی به یک قرارداد آتش‌بس موقت فراهم کند، قراردادی که اگرچه ممکن است تمامی مشکلات را حل نکند، اما می‌تواند به عنوان یک گام اولیه در جهت جلوگیری از گسترش بیشتر درگیری‌ها و کاهش خشونت‌ها در منطقه عمل کند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا