تروریسم سایبری

تروریسم سایبری

چه در قاب تصویر آرمیتا رضایی‌نژاد در صحن گوهرشاد، چه در صدای همایون شجریان در میدان آزادی، ایران روایت ایستادگی در برابر تروریسم را بازنویسی می‌کند. از گلوله‌های فیزیکی تا حملات سایبری، دشمنان تلاش کرده‌اند با ترور دانشمندان، کودکان، هنرمندان و شهروندان، رشته‌های وحدت ملی را بگسلند. اما آنچه پابرجا مانده، نه فقط نقشه‌ای جغرافیایی، بلکه اراده‌ای جمعی برای حفظ عزت و تمامیت ایران است. تروریسم، هرچند نام و ابزارش را عوض کند، در برابر حافظه‌ای که شهیدان و هنرمندان را به هم پیوند می‌دهد، شکست‌خورده است.

به گزارش سرمایه فردا،  شهره پیرانی، تصویری از دخترش آرمیتا رضایی‌نژاد در صحن گوهرشاد منتشر کرده و نوشته «الحمدلله که باعث خوشحالی دل پدر و عموهات شدی». منظور همسر داریوش شهید رضایی‌نژاد، قبولی آرمیتا در کنکور است، ۱۴ سال پس از ترور پدرش، پیش چشمانش، با پنج گلوله. داریوش، تنها دانشمند شهید هسته‌ای ایران نیست. مجید شهریاری، مصطفی احمدی‌روشن، مسعود علی‌محمدی و محسن فخری‌زاده. در کنار ۲۳ هزار شهید کوچک و بزرگ دیگری که قربانی ترور شدند، از دختر کاپشن صورتی، ریحانه سلطانی‌نژادِ دو ساله که سیزدهم دی ماه ۱۴۰۳ در انفجار گلزار شهدای کرمان به شهادت رسید تا مهدی عراقی، از مبارزان فعال انقلاب اسلامی که در چهارم شهریور ۱۳۵۸ با گلوله گروهک فرقان به شهادت رسید. فرقان و داعش و کومله و جندالله و منافقین، از مشهورترین گروه‌های تروری هستند که در جنایتکاری و آدم‌کشی به جنگ‌طلب‌ترین چهره‌های تاریخ جهان شباهت دارند. بیشترین شهدای ترور به دست گروهک‌های تجزیه‌طلب قربانی شدند و استان‌های آذربایجان غربی و تهران و کردستان، بیشترین شهدای ترور را تقدیم ایران کردند.

این آمار نشان می‌دهد هدف از ترور قربانیان، القای ترس و هراس خشونتی بوده که قاتلان در پی گسترش آن بودند تا مقاومت در هم شکند و تسلیم حاکم شود. ایران، بزرگترین قربانی تروریسم است اما به همان اندازه روزهای ابتدای انقلاب و با همه سختی همچنان سرپاست. تروریست‌ها، از گروهی به گروهی دیگر، از نام و عنوانی به نام و عنوانی دیگر در می‌آیند اما مشخصاً تمام نمی‌شوند. مهم‌ترین مشخصه ترور و متمایزترین تفاوت آن با جنگ این است که ترور اولاً غیرنظامی را هدف می‌گیرد و ثانیاً مبتنی بر اهرم غافلگیری است. زد و خورد در میدان جنگ و به ویژه بین نیروهایی که برای جنگیدن آموزش دیده‌اند، مهم‌ترین مشخصه جنگ است اما ترور ناغافل می‌زند و غیرنظامی می‌کشد.

در دانشنامه‌های امنیتی تروریسم ر را «اعمال خشونت بدون توجیه مشروع با هدف ترساندن و حذف کردن» تعریف شده. مرکز مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد (UNCCT) در گزارشی در ژوئن ۲۰۲۴ تصریح کرد پیشرفت فناوری و توسعه پلتفرم‌های مجازی، تروریسم سایبری را به مافیایی پرسود در وب تاریک تبدیل کرده که از همه اشکال پیشین تروریسم خطرناک‌تر است. چون ردی از خود به جای نمی‌گذارد و به ویژه تبعات و عوارضی نامعلوم داشته باشد. براساس یک نظرسنجی گالوپ در سال ۲۰۲۱، بیش از هشتاد درصد مردم آمریکا مهمترین تهدید امنیت ملی این کشور را تروریسم سایبری می‌دانند. والتر لاکور یک متخصص تروریسم در اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) اشاره می‌کند که یک مقام رسمی سیا ادعا کرده که می‌تواند «با یک میلیارد دلار و ۲۰ هکر قابل، ایالت متحده را فلج کند».

 

تروریسم سایبری با استفاده از اینترنت

تروریسم سایبری به استفاده از اینترنت، رسانه‌های اطلاعاتی و پلتفرم‌های ارتباطی برای انجام حملات تروریستی یا ترویج اهداف تروریستی اشاره دارد. آنچه تروریسم سایبری را از سایر حملات سایبری، مانند جرایم سایبری متمایز می‌کند، قصد صریح برای ایجاد وحشت یا بی‌ثبات کردن جوامع است که اغلب در پی اهداف سیاسی یا ایدئولوژیک است. با این نگاه، هدف‌گیری شهروندان در شبکه‌های اجتماعی و راه‌اندازی سیلی از توهین و تخریب و شماتت علیه آنان به دلیل همراهی یا مخالفت با نظام سیاسی، وقتی که در پی هراس‌افکنی باشد، از اشکال تروریسم سایبری محسوب می‌شود. مانند آنچه همایون شجریان، خواننده و آهنگساز در ۴۸ ساعت اخیر تجربه کرده است. همایون تصمیم داشت در ابراز همدلی با ایرانیانی که در یک جنگ شوکه‌کننده در پایان خردادماه ۱۴۰۴، پنجه در پنجه اسرائیل و آمریکا انداختند؛ جمعه همین هفته یک کنسرت رایگان در میدان آزادی برگزار کند.

از لحظه انتشار خبر، تروریست‌ها در شبکه‌های اجتماعی او را با برچسب‌های متعددی مورد اهانت قرار دادند. حساب کاربری علی کریمی که از ابتدای ناآرامی‌های ۱۴۰۱ به شکل پرخاشگرایانه‌ای علیه مردم و کشور تولید محتوا می‌کند، در یک کارتون او را در لباس سپاه تصویر کرد. «هیچکس»، خواننده رپ که ارتباطات جدی با منافقین دارد، همایون شجریان را «رانتی» خواند و با توهین‌های مکرر کوشید کنسرت همایون شجریان را یک تاکتیک سیاسی حکومتی ترسیم کند که به جای فراهم‌سازی تفریح و شادی مردم در پی فریب افکار عمومی است. همایون شجریان در اینستاگرام، امکان کامنت‌گذاری در چند پست آخر خود را مسدود کرده اما تیم‌های سایبری که با هدف دستکاری و جعل ذهنیت‌ در پی القای وحشت هستند، به دنبال پشیمان‌سازی او از هر گونه کنش حمایتی از جمهوری اسلامی هستند.

همین اتفاق در شش ماه التهاب ۱۴۰۱ نیز رخ داد و بازیگران سینما و چهره‌های هنری و بازیکنان تیم‌های ورزشی مورد هدف قرار گرفتند. از جمله پرواز همای که در سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی در دی ماه ۱۴۰۱ با رونمایی از آلبوم «آرش تا سرباز» در تالار وحدت، مارپیچ سکوت را شکست و نشان داد طرفداری و حمایت از جمهوری اسلامی ایران مختص بخش‌های مشخصی از اقشار اجتماعی نیست. حمله تروریستی آنلاین به همای آنقدر شدید و دامنه‌دار و حجیم شد که او در ویدئویی مجبور شد به دروغ ادعا کند فریب خورده است. تروریسم سایبری می‌ترساند و به دلیل آنکه این هراس‌افکنی پیش چشم افراد پرشماری در ساحت تایملاین یا عرصه عمومی شبکه است، شکلی از همراه‌سازی را دنبال می‌کند.

 

مراحل یک کمپین تروریستی

القای تردید، ترساندن، اندکی تطمیع و پشیمان‌سازی، مراحل یک کمپین تروریستی است. در این منطق، هنرمندان به دو دست حکومتی و مردمی تقسیم می‌شوند. هنرمندان مردمی مرتباً مورد تجلیل و تمجید واقع می‌شوند و اگر خطا یا اشتباهی از آنان سر بزند، سانسور وسیعی به کار گرفته می‌شود تا آنان همچنان وجیه به نظر رسند. اما هنرمندانی که با تلویزیون یا وزارتخانه‌ها یا نهادهای مختلف نظام سیاسی در هر پروژه هنری یا اجتماعی کار می‌کنند، «حکومتی» خوانده می‌شوند و مرتباً سوژه حملات آنلاین هستند.

حساب کاربری «حافظه تاریخی» در تولید محتوا علیه همایون شجریان کوشید نظرات پدر همایون، محمدرضا شجریان، استاد آواز ایران، به ویژه مصاحبه او با روزنامه ایران در خرداد ۱۳۹۵ که نشانه‌های برجسته‌ای از حمایت از جمهوری اسلامی ایران دارد، بازنشر کند. این حساب و حساب‌های کاربری دیگری از ضدانقلاب احتمالاً نمی‌دانند که خواننده محبوب داریوش رضایی‌نژاد، پدر آرمیتا، همین محمدرضا شجریان بوده است. تروریسم، چه فیزیکی و چه سایبری، بند بند رشته‌هایی که ایران را یکپارچه و عزیز می‌کند، جدا جدا می‌خواهد. آینده آرمیتا و آینده ایران در اتحاد علیه ترویست‌هاست.

دیدگاهتان را بنویسید