دوشنبه ۸ دی ۱۴۰۴
در بازار گیاهان دارویی، شکرتیغال بیش از هر محصول دیگری نگاهها را به خود جلب کرده است؛ گیاهی کمیاب که به دلیل فرآیند تولید خاص و عرضه محدود، به «سلطان عطاریها» شهرت یافته و قیمتهای چند صد هزار تومانی آن پرسشهای جدی درباره ارزش واقعی خرید برای مصرفکنندگان ایجاد کرده است.
به گزارش سرمایه فردا،بازار عطاریها تنها محلی برای خرید گیاهان سنتی نیست؛ این روزها به صحنهای پیچیده از اقتصاد خرد و رفتار مصرفکننده تبدیل شده است. در این فضا، هر گیاه نهتنها با خواص درمانیاش شناخته میشود، بلکه با برچسب قیمتیاش جایگاه اقتصادی ویژهای پیدا میکند. شکرتیغال نمونه بارزی از این روند است؛ محصولی که از دل طبیعت و فرآیندی خاص به دست میآید، اما در قفسه عطاریها به کالایی لوکس بدل شده است. این تغییر جایگاه، بیش از آنکه صرفاً به خواص دارویی مربوط باشد، بازتابی از رابطه میان عرضه محدود، تقاضای فصلی و ذهنیت مصرفکنندهای است که در جستوجوی سلامت، حاضر است هزینههای سنگین بپردازد.
وقتی وارد یکی از عطاریهای قدیمی شهر میشوید، اولین چیزی که توجه شما را جلب میکند، قفسهای پر از بستههای کوچک و بزرگ گیاهان دارویی است. اما در میان این همه محصول، شکرتیغال انگار تاج خود را بر سر گذاشته است؛ محصولی که بسیاری آن را «سلطان عطاریها» مینامند. بستههای پاکسازی شده ۵۰ گرمی این گیاه کوچک با قیمت حدود صد هزار تومان تا حتی بیش از ۱۵۰ هزار تومان در قفسهها جا خوش کردهاند. بستههای نیم کیلیویی نیز به حدود ۱٫۷ میلیون تومان میرسند و این، واقعاً برای یک گیاه دارویی رقم بالایی به نظر میرسد.
اما دلیل این توجه چیست؟ شکرتیغال، برخلاف تصور خیلیها، نه یک نبات ساده است و نه یک گیاه معمولی. این محصول در واقع نتیجه یک فرآیند طبیعی پیچیده است که شامل گیاه میزبان و حشرهای خاص میشود و بعد از برداشت و فرآوری، به شکل بستههای کوچک و آماده مصرف در عطاریها عرضه میگردد. همین فرآیند ویژه، تولید محدود و زمانبر بودن پاکسازی و بستهبندی، باعث شده قیمت آن بالا باشد.
همزمان با این محدودیت تولید، تقاضا نیز بالا رفته است. فصول سرد، بیماریهای تنفسی و نگرانیهای عمومی درباره سلامت ریهها باعث میشوند مردم بیشتر به این گیاه روی بیاورند. عطاریها نیز این روند را حس کرده و بستههای کوچکتر را با قیمتهای قابل توجه به مشتریان عرضه میکنند. در این میان مصرفکننده با پرسشی ساده اما مهم مواجه است: آیا ارزش دارد برای یک بسته ۵۰ گرمی چند صد هزار تومان بپردازم یا بهتر است سراغ جایگزینهای ارزانتر بروم؟
شکرتیغال تنها نیست؛ بازار پر است از گیاهانی که مصرفکننده آنها را با وعده تقویت ریه و تسکین سرفه میشناسد. یکی از این گیاهان سه پستان است. خشکشده و آماده مصرف که برای التیام التهابهای مجاری تنفسی و بهبود خلط استفاده میشود. بستههای کوچک و بزرگ آن در عطاریها دیده میشود و قیمتها بسته به وزن و کیفیت متفاوتاند.
پونه کوهی نیز در میان گزینههای محبوب قرار دارد. این گیاه معطر در تقویت ریه و کاهش التهاب نقش دارد. بستههای کوچک آن بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان به فروش میرسند و بستههای بزرگتر حتی به حدود ۲۰۰ هزار تومان میرسند. عطاریها این گیاه را به شکل خشکشده و آماده دمنوش عرضه میکنند و محبوبیت آن به اندازهای است که اغلب از قفسههای وسط به سمت مشتریان پرتردد منتقل میشود.
صمغ عربی، محصولی که کمتر با عنوان ریهتقویتکن شناخته میشود، اما به دلیل خواص ضدالتهابی و نرمکنندگی مجاری تنفسی، جایگاه ویژهای پیدا کرده است.
تخم به، دانهای کوچک اما مؤثر، برای نرم کردن سینه و گلو و کاهش خشونت صدا مصرف میشود. بستههای ۱۰۰ گرمی آن حدود ۱۸۰ هزار تومان عرضه میشوند و میوه خشک به نیز به شکل جداگانه در عطاریها و بازار خشکبار موجود است؛ قیمت میوه خشک به به گونهای است که بستههای کوچک چند ده هزار تومان قیمت دارند.
ورود به عطاریها تجربهای حسی و در عین حال اقتصادی است. مشتری که وارد میشود، در واقع در یک بازار آزاد با عرضه محدود و تقاضای بالا قدم میگذارد. بستههای کوچک شکرتیغال و سایر گیاهان، فرصت درآمد بالایی برای عطاریها ایجاد میکنند، اما در عین حال مسئولیتی سنگین نیز بر دوش آنهاست. کیفیت محصول، تازگی بار، پاکسازی و بستهبندی مناسب، همه عواملی هستند که میتوانند باعث افزایش اعتماد مشتری و در نتیجه افزایش فروش شوند.
اما از طرف دیگر، مصرفکنندهای که پول خود را صرف خرید بستهای گران میکند، انتظار دارد ارزش آن را دریافت کند. این چرخه، یعنی اعتماد مصرفکننده و کیفیت عرضهکننده، اصلیترین محور اقتصاد گیاهان دارویی است. قیمتها به خودی خود شاخص سلامت بازار نیستند. بلکه ترکیبی از عرضه محدود، فرآوری پیچیده و هیجان مصرفکننده باعث نوسان قیمتها میشود.
برای کسی که میخواهد با دید اقتصادی و هوشمندانه خرید کند، چند نکته مهم است. قیمت بالا همیشه به معنای کیفیت بالا نیست. بارهای ناسالم یا کهنه ممکن است ارزانتر باشند، اما مصرف آنها ریسک دارد.
زمان خرید اهمیت دارد. خرید در فصولی که تقاضا کمتر است، میتواند به صرفهتر باشد. جایگزینها را مدنظر داشته باشید. وقتی قیمت شکرتیغال بالا میرود، میتوان با ترکیب چند گیاه دیگر مانند پونه کوهی و سه پستان، همان تأثیر را با هزینه کمتر به دست آورد. از فروشنده معتبر خرید کنید. بستهبندی شفاف، وزن مشخص و تازگی محصول از معیارهای کلیدی است. مصرفکننده هوشمند، اطلاعات کافی درباره گیاه و خواص آن دارد و صرفاً به نام و تبلیغ محصول بسنده نمیکند.
| محصول | وزن بسته به گرم | محدوده قیمت (هزار تومان) | توضیحات کوتاه |
| شکرتیغال | ۵۰ | ۱۰۰-۱۵۰ | بسته کوچک محبوب با خواص تقویت ریه |
| سه پستان | ۲۵۰ | حدود ۱۱۰ | مناسب تسکین سرفه و التهابات تنفسی |
| پونه کوهی خشک | ۵۰-۱۰۰ | ۷۰-۱۰۰ | گیاهی معطر و ضدالتهاب |
| صمغ عربی | ۵۰ | ۱۰۰ | نرمکننده مجاری تنفسی |
| تخم به | ۱۰۰ | ۱۸۰ | نرمکننده سینه و گلو |
| میوه خشک به | ۱۰۰ | ۴۰ | مصرف در دمنوشها و ترکیبات دارویی |
گذری در بازار داخلی نشان میدهد که ریشه جینسینگ حتی در نمونههای اقتصادی، قیمتی چند میلیون تومانی دارد و نمونههای وارداتی اعلاء تا ۲۵ میلیون تومان برای هر کیلو عرضه میشوند.
اگر سری به عطاریها، فروشگاههای محصولات طبیعی یا فروشگاههای آنلاین بزنید، حتماً نام «جینسینگ» را شنیدهاید. گیاهی که از آسیای شرقی آمده و حالا در ایران هم مشتریهای خاص خودش را دارد. جینسینگ بهعنوان مکمل سلامت و تقویتکننده انرژی شناخته میشود و در عین حال، محصولی لوکس و سرمایهای هم به شمار میرود.
بررسی قیمتها در بازار ایران نشان میدهد جینسینگ هنوز کالایی گران و لوکس است. تبدیل قیمتها به کیلوگرم تصویر واقعیتری ارائه میدهد.
• جینسینگ سفید اصل (ریشه خشک) در بستههای ۹۰ گرمی حدود ۶۹۰ هزار تومان قیمت دارد. یعنی تقریبا ۷.۷ میلیون تومان برای هر کیلوگرم.
• جینسینگ قرمز کرهای مرغوب در بستههای ۳۰۰ گرمی حدود ۲.۴۹ میلیون تومان است. یعنی حدود ۸.۳ میلیون تومان برای هر کیلوگرم.
• برخی نمونههای وارداتی و خاص با کیفیت بالا تا ۲۵ میلیون تومان برای هر کیلوگرم هم فروخته میشوند.
• نمونههای اقتصادیتر با کیفیت نامشخص هم ممکن است حدود ۲.۵ میلیون تومان برای هر کیلوگرم عرضه شوند.
این اختلافها علاوه بر کیفیت و کشور مبدا محصول، به شفافیت بازار و هزینهها سود واردات نیز مرتبط است.
چند عامل مهم بر قیمت بالای جینسینگ تاثیر دارند. وارداتی بودن بخش بزرگی از جینسینگ مصرفی در ایران باعث شده قیمت آن تابعی از نوسانات ارز و هزینه حملونقل باشد. ریشه جینسینگ برای رسیدن به کیفیت مطلوب چندین سال رشد نیاز دارد و فرآوری آن، بهویژه در نمونههای قرمز، هزینهبر است. بستهبندی، نوع فرآوری و درجهبندی کیفیت محصول هم قیمتها را به شکل چشمگیری تغییر میدهد.
در بازار جهانی هم قیمت جینسینگ بالاست. در کشورهای اروپایی و آسیایی قیمت هر کیلو ریشه جینسینگ بهطور متوسط بین ۳۰ تا بیش از ۵۰ دلار است. با نرخ ارز ایران، این عدد معادل چند ۴ تا ۷ میلیون تومان میشود. بازار ایران حتی با در نظر گرفتن ارز، جزو گرانترین بازارها برای جینسینگ به حساب میآید.
جینسینگ در ایران کالایی لوکس، گران و پرطرفدار است. اختلاف قیمتها در بازار نشان میدهد که کیفیت و اصالت محصول اهمیت زیادی دارد.
در بازار مکملهای وارداتی هم تنوع زیادی وجود دارد. برندهای معتبر خارجی مکملهای حاوی جینسینگ را در کنار مواد دیگر مثل ویتامینها، جینکو بیلوبا یا ترکیبات انرژیزا عرضه میکنند. این محصولات معمولاً قیمتهای چند میلیونی دارند و برای تقویت انرژی، تمرکز ذهنی یا تقویت عمومی بدن تبلیغ میشوند، نه وعدههای اغراقآمیز افزایش وزن سریع.
در بازار ایران نمونههای مختلفی از محصولات جینسینگ به فروش میرسند که اغلب ادعاهای اثرگذاری فراتر از نقش اصلی این گیاه را مطرح میکنند. برخی فروشندگان، جینسینگ را بهعنوان مکملی که افزایش وزن چشمگیر «بدون عوارض» میدهد معرفی میکنند. مثلاً تبلیغ میشود که با مصرف قرصهای جینسینگ میتوان در یک دوره چند هفتهای ده تا پانزده کیلو اضافه وزن داشت یا «صورت را پرتر کرد». ادعاهایی که هیچ پشتوانه علمی مشخصی برای اثبات چنین وعدههای اغراقآمیز وجود ندارد و باید با احتیاط جدی مواجه شود.
تحقیقات علمی در سطح جهانی نشان میدهد بازار محصولات جینسینگ نیز مانند سایر گیاهان دارویی با چالش تقلب مواجه است. بررسیهای بینالمللی بر روی بیش از ۵۰۰ محصول حاوی جینسینگ نشان دادهاند که حدود یک چهارم این محصولات تقلبی یا ناخالص بودهاند. یعنی ترکیب واقعی یا گونه گیاهی اعلامشده را نداشتهاند یا با مواد دیگر جایگزین شده بودند.
این آمار به این معناست که حتی وقتی ادعا میشود «پاناکس جینسینگ» (گونهای که بیشترین خواص دارویی را دارد) در محصول استفاده شده، در عمل ممکن است گونه دیگری با خواص متفاوت یا حتی بدون ارزش درمانی به جای آن گذاشته شده باشد یا بخشهایی غیرمرتبط از گیاه در محصول به کار رفته باشد.
برای خرید موفق، به ظاهر، بو، طعم، بستهبندی و فروشگاه فروشنده توجه کنید تا بهترین نمونه با ارزش واقعی را انتخاب کنید. برای خرید جینسینگ و جلوگیری از نمونههای تقلبی، چند نکته مهم را در نظر داشته باشید.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا