جمعه ۴ مهر ۱۴۰۴
در شرایطی که سایه مکانیسم ماشه، نوسانات ارزی و نااطمینانی‌های سیاسی بر سر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند، بازار سهام برخلاف انتظارات، نشانه‌هایی از جان‌گرفتن را بروز داده است. رشد شاخص‌ها، افزایش سرانه خرید حقیقی و ورود نقدینگی تازه، همگی حکایت از بازتعریف موازنه میان ریسک و بازده دارند. با وجود تهدیدات تحریمی و ابهام در سیاست‌گذاری ارزی، سرمایه‌گذاران به‌نظر می‌رسد در حال بازنگری در رفتارهای معاملاتی خود هستند بازاری که تا دیروز در فاز احتیاط بود، اکنون به‌دنبال فرصت‌های تازه در دل بحران است.
به گزارش سرمایه فردا، در روزهای اخیر، بازارهای مالی ایران شاهد تحولات قابل‌توجهی بوده‌اند. پس از انتشار خبر فعال شدن مکانیسم ماشه، برخلاف انتظار عمومی، بازار سهام نه‌تنها دچار افت نشد، بلکه با رشد نسبی همراه شد. تحلیلگران معتقدند که این خبر پیش‌تر توسط بازار «پیش‌خور» شده بود؛ به‌طوری‌که واکنش منفی اولیه در هفته‌های قبل رخ داده و اکنون بازار با آرامش نسبی به مسیر خود ادامه می‌دهد.
شاخص کل بورس طی هفته جاری نزدیک به ۲ درصد رشد داشته و صندوق‌های اهرمی نیز با صف‌های خرید سنگین در ابتدای معاملات مواجه شدند. برخی از این صندوق‌ها حتی تا سقف قیمتی معامله شدند که نشان‌دهنده بازگشت نسبی اعتماد به بازار سرمایه است. در مقابل، صندوق‌های طلا و معاملات فیزیکی طلا بازدهی زیر یک درصد را ثبت کردند و قیمت سکه و دلار نیز با کاهش همراه بود. دلار هرات نوسانات بیشتری نسبت به دلار داخلی داشت، اما در مجموع روند نزولی قیمت ارز مشهود بود.
بررسی نمودارهای ارزش معاملات از ابتدای مردادماه نشان می‌دهد که بازار سهام پس از یک دوره رکود، اکنون از میانگین روزانه عبور کرده است. خط نارنجی رنگ که میانگین ارزش معاملات را نشان می‌دهد، برای نخستین بار در هفته جاری به زیر نمودار روزانه رسیده و این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از آغاز یک فاز جدید معاملاتی باشد.
از نیمه مرداد تا اوایل شهریور، ارزش معاملات عمدتاً زیر میانگین قرار داشت که با کاهش سرانه خرید حقیقی‌ها نیز همراه بود. اما اکنون، با رشد سرانه خرید از ۲۱ میلیون تومان در ۳ شهریور به حدود ۴۷ میلیون تومان در ۱۲ شهریور، بازار نشانه‌هایی از جان‌گرفتن را بروز داده است. در مقابل، سرانه فروش حقیقی‌ها نیز به ۳۴ میلیون تومان رسیده که نشان‌دهنده افزایش فاصله میان خریداران و فروشندگان و تقویت روند صعودی است.
جریان خالص ورود پول حقیقی به بازار نیز طی سه روز اخیر به‌طور چشمگیری تغییر کرده است. پس از خروج ۶۵۰ میلیارد تومان در روزهای ابتدایی ماه، اکنون شاهد ورود ۴۰۰، ۱۰۰۰ و ۶۰۰ میلیارد تومان در سه روز متوالی هستیم. این روند، در کنار رشد شاخص‌ها و افزایش سرانه خرید، نشان‌دهنده تغییر موازنه نقدینگی به نفع بازار سهام است.
در بازارهای جهانی نیز تحولات مهمی رخ داده است. انس جهانی طلا به سقف تاریخی ۳۶۰۰ دلار نزدیک شده و بانک‌های مرکزی جهان برای نخستین بار در ۲۵ سال گذشته، ذخایر طلای خود را از سطح ذخایر آمریکا فراتر برده‌اند. این روند، تحت تأثیر نااطمینانی‌های سیاسی، جنگ‌ها و سیگنال‌های انبساطی فدرال رزرو شکل گرفته است. با این حال، در بازار داخلی ایران، طلا و سکه با کاهش قیمت مواجه شده‌اند که نشان‌دهنده واگرایی میان بازار جهانی و داخلی است.
در کنار تحولات بازار، موضوع تک‌نرخی شدن ارز نیز بار دیگر مطرح شده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که هنوز جمع‌بندی نهایی در این‌باره صورت نگرفته و تصمیم‌گیری نهایی به شورای اقتصاد واگذار خواهد شد. این ابهام، هرچند به‌صورت محدود، توانسته تحرکی در بازار سرمایه ایجاد کند، اما تا زمان اجرایی شدن، نمی‌توان انتظار اثرگذاری پایدار داشت.
در گفت‌وگویی با مجید شجاعی، کارشناس اقتصاد سیاسی، تأکید شد که بازار سرمایه همچنان تحت‌تأثیر ریسک‌های سیاسی قرار دارد. شاخص کل که پیش از تنش‌های اخیر تا محدوده ۳.۲ میلیون واحد رشد کرده بود، پس از آغاز جنگ و تهدیدات بین‌المللی، وارد فاز اصلاحی شد و تا محدوده ۲.۳ میلیون واحد عقب نشست. خبر مکانیسم ماشه، به دلیل پیش‌خور شدن، تأثیر محدودی بر شاخص داشت، اما سایه تهدیدات جنگی و تحریم‌های احتمالی همچنان بر سر بازار باقی مانده است.
شجاعی معتقد است که تنها در صورت آغاز مذاکرات رسمی و کاهش تنش‌ها، می‌توان انتظار بازگشت اعتماد و ورود پول حقیقی به بازار را داشت. در غیر این صورت، بازار در وضعیت نوسانی باقی خواهد ماند و هر خبر مثبت یا منفی می‌تواند جهت‌گیری شاخص‌ها را تغییر دهد.
بازار سرمایه ایران در هفته جاری نشانه‌هایی از بازگشت را بروز داده است؛ از رشد شاخص‌ها و صندوق‌های اهرمی گرفته تا افزایش سرانه خرید و ورود پول حقیقی. با این حال، ریسک‌های سیاسی، ابهام در سیاست‌گذاری ارزی، و نوسانات بازار جهانی همچنان به‌عنوان متغیرهای کلیدی باقی مانده‌اند. اگر مذاکرات سیاسی به نتیجه برسد و فضای اقتصادی شفاف‌تر شود، بازار می‌تواند وارد فاز صعودی جدیدی شود. در غیر این صورت، نوسانات ادامه خواهد داشت و سرمایه‌گذاران باید با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا