چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۴
در حالی که تعطیلی دولت آمریکا نتوانسته مانع رشد بازارهای جهانی شود، دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین، طلا و نقره با ثبت رکوردهای جدید، نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاران به‌دنبال گزینه‌هایی مستقل از دولت‌ها هستند. هم‌زمان، اقتصاد ایران با تورم چندلایه، شکاف ارزی و ناترازی‌های ساختاری، در مرز رکود حرکت می‌کند؛ فضایی که نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌گذاری‌های کلان است.
ه گزارش سرمایه فردا، علی رضاپور به بررسی وضعیت اقتصاد کلان آمریکا پرداخت. تعطیلی دولت فدرال از اول اکتبر، موجب توقف انتشار داده‌های اقتصادی از جمله آمار اشتغال شده و پیش‌بینی‌ها حاکی از احتمال تعطیلی ۱۵ تا ۲۰ روزه دولت است. با این حال، بازارهای مالی آمریکا واکنش منفی نشان ندادند؛ بلکه شاخص‌های سهام رشد کردند و رکوردهای جدیدی ثبت شد.
طلا نیز با ثبت قیمت نزدیک به چهار هزار و صددلار، در مسیر صعودی قرار گرفت. نقره اما عملکرد بهتری داشت و برای هفت هفته متوالی رشد کرد. نسبت طلا به نقره کاهش یافت، که نشان‌دهنده جذابیت بیشتر نقره در فضای فعلی بازار است. مس نیز با رشد ۵ درصدی، به جمع فلزات صعودی پیوست.
یکی از دلایل رشد نقره، افزایش سرمایه‌گذاری در دیتا سنترهاست. این مراکز نیازمند انرژی پاک هستند و انرژی خورشیدی، که مصرف‌کننده اصلی نقره است، در حال گسترش است. چهار شرکت بزرگ آمریکایی در سال جاری بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند—رقمی که نشان‌دهنده تغییر جهت اقتصاد جهانی به سمت زیرساخت‌های دیجیتال و انرژی‌های نو است.
در کنار این تحولات، داده‌های اشتغال بخش خصوصی آمریکا کاهش یافته و احتمال دو مرحله کاهش نرخ بهره در سال جاری از ۶۰ به ۸۵ درصد افزایش یافته است. این موضوع، فضای ریسک‌پذیری را در بازارهای جهانی تقویت کرده و موجب رشد دارایی‌هایی شده که وابستگی کمتری به دولت‌ها دارند.
در سه‌ماهه سوم سال، ارزهای فیات مانند دلار، یورو و پوند نسبت به یکدیگر نوسان چندانی نداشتند، اما دارایی‌هایی مانند سهام، طلا و بیت‌کوین در برابر همه ارزها رشد کردند. این رفتار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به‌دنبال دارایی‌هایی هستند که خارج از کنترل دولت‌ها باشند—از جمله کامودیتی‌ها.
در نهایت، تحلیلگران به نظریه‌ای اشاره کردند که در دوران بحران مالی سوئیس مطرح شد: «کشوری که منابع کامودیتی بیشتری دارد، قدرت بیشتری در اقتصاد جهانی خواهد داشت.» با توجه به اختلالات زنجیره تأمین ناشی از جنگ اوکراین و تنش‌های تجاری، این نظریه بار دیگر در حال تحقق است و کامودیتی‌ها به‌عنوان جایگزین پول، نقش پررنگ‌تری در سبد سرمایه‌گذاری جهانی ایفا می‌کنند.
فضای سرمایه‌گذاری در حال تجربه یک دگرگونی بنیادین است. آنچه در هفته‌های اخیر برجسته شده، نه فقط رشد قیمت‌ها، بلکه تغییر رفتار سرمایه‌گذاران در مواجهه با دولت‌ها و نهادهای رسمی است.
در بازارهای جهانی، بیت‌کوین ساعاتی پیش رکورد تاریخی جدیدی ثبت کرد—روندی که هم‌زمان با رشد طلا، نشان‌دهنده یک الگوی مشترک است: بی‌اعتمادی به دولت‌ها و گرایش به دارایی‌های مستقل. در حالی که طلا همچنان تحت تأثیر بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران بزرگ قرار دارد، بیت‌کوین با ساختار غیرمتمرکز خود، به عنوان یک هج در برابر بازارهای بدهی دولتی ایفای نقش می‌کند.
پیش‌بینی رسیدن بیت‌کوین به محدوده ۱۵۰ هزار دلار و طلا در بالای ۴۰۰۰ دلار تثبت شود و این دیگر صرفاً یک سناریوی بدینانه نیست؛ بلکه در فضای فعلی، کاملاً محتمل به نظر می‌رسد. تحلیلگران، فارغ از دیدگاه‌شان نسبت به رکود یا رشد اقتصادی، همگی نسبت به طلا دیدگاه صعودی دارند. اما در صورت کاهش نگرانی‌های اقتصادی، نقره می‌تواند عملکرد بهتری نسبت به طلا داشته باشد.
در بخش دوم برنامه، متین فارابی به بررسی وضعیت اقتصاد کلان ایران پرداخت. اقتصاد کشور در حال حرکت روی مرز باریکی میان تورم و رکود است؛ از یک‌سو تحریم‌های بین‌المللی و احتمال تشدید آن‌ها، و از سوی دیگر ناترازی‌های ساختاری و فرسودگی صنایع، تهدیدهایی جدی برای پایداری اقتصادی محسوب می‌شوند.
نرخ بهره بالا، فشار بودجه، و شکاف عمیق میان نرخ دلار نیما و آزاد، همگی به گره‌هایی پیچیده برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده‌اند. اختلاف نظر میان سیاست‌گذاران ارزی، به‌ویژه میان رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد، نشانه‌ای از نبود انسجام در تصمیم‌گیری‌های کلان است—و این بی‌ثباتی می‌تواند مسیر بازار سرمایه را به‌طور ناگهانی تغییر دهد.
فارابی با رد نگاه تک‌علتی به تورم، تأکید کرد که تورم در ایران حاصل مجموعه‌ای از عوامل است:
بررسی روند تورم از سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که چهار پیک تورمی با نرخ نقطه‌به‌نقطه بالای ۵۰ درصد تجربه شده‌اند. این جهش‌ها همواره با رشد شدید نرخ ارز و نقدینگی همراه بوده‌اند. به‌ویژه پس از حذف ارز ترجیحی و جهش نرخ دلار، تورم مجدداً به سطوح بحرانی بازگشته است.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا