شنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۳
افزایش آلودگی هوا در تهران به مرحله‌ی رسیده که تعطیلی ادارات و اجرای خاموشی گسترده روی آن اثر چندانی ندارد. چرا این اتفاق افتاده است؟
به گزارش سرمایه فردا، افزایش آلودگی هوا در روزهای گذشته کلان شهرها را در شرایط ناسالم قرار داد، برهمین مبنا روز چهارشنبه و پنجشنبه ادارات دولتی و مدارس تعطیل شدند. با توجه به اینکه در ابتدای هفته میزان آلودگی هوا در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت و در پایان هفته برای تمام گروه‌ها ناسالم شد حکایت از این دارد که روند آلودگی هوا به صورت سینوسی تحت تأثیر ناپایداری جو تغییر می‌کند.
از طرف دیگر سیاست‌ها برای کاهش آلایندگی‌ها در دستور کار قرار دارد. به طوری که خاموشی‌ها از روز پنجشنبه دوباره به تهران برگشت که این نشان دهنده اعمال محدودیت‌های برای مصرف سوخت مازوت توسط نیروگاه‌ها و صنایع است. بااین حال بازهم آلایندگی هوا ادامه دارد. به طوری که شاخص دی اکسید کربن هوا از حدود ۵۰ در روز جمعه به ۲۳ در روز شنبه رسید. همچنین شاخص نیتروژن هوا از محدوده ۷۰ به محدوده ۴۷ افت کرد. شاخص‌های PM10 و۲٫۵ PM به ترتیب از ۱۱۰ و ۱۷۰ به محدوده ۶۰ و ۱۲۲ کاهش یافته‌اند که تحت تأثیر ریزش‌های جوی بوده است. اما به طور قطع این شاخص‌ها پایدار نبوده و دوباره نوسان پیدا می‌کنند.
احمد طاهری سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست درباره پایداری آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور به ویژه تهران اظهار کرد: هر ساله به دلیل وارونگی هوا در این فصل میزان آلودگی هوا افزایش می‌یابد، اما به دلیل عدم انجام تکالیفی که برای کاهش آلودگی هوا دستگاه‌های مختلف باید انجام می‌دادند و از انجام آن سر باز زده‌اند در مقطع کنونی شاهد افزایش آلودگی هوا هستیم. هرچند در مقطع کنونی تحت تأثیر ناپایداری هوا کمی از شدت آلودگی‌ها کاسته شده و فعالیت شهروندان به روال عادی برگشته است.
وی افزود: در کلانشهرها مانند تهران و مشهد بیشتر آلایندگی هوا مربوط به ناوگان حمل و است که حدود ۶۰ درصد آلودگی‌ها را ایجاد می‌کنند. در حال حاضر حدود ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار سواری و حدود ۲ میلیون و ۷ هزار موتور سیکلت در افزایش انتشار آلاینده‌های هوای تهران نقش مؤثری ایفا می‌کنند.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست گفت: در حال حاضر شهرداری تهران اقدامات ارزنده‌ای در راستای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی در دستور کار دارد که می‌تواند مؤثر باشد. طبق قانون ماده ۲ سازمان محیط زیست ناظر بر موضوع آلایندگی هوا است و طبق بررسی‌ها در حال حاضر عمل به قانون حمل و نقل عمومی در تهران کمتر از چیزی است که در قانون هوای پاک اجرا می‌شود. اما در شرایط کنونی باید اقدامات به گونه‌ای مدیریت شود که مردم بیشتر از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
طاهری درباره شرط کارگروه اضطرار آلودگی هوا برای تعطیلی کامل شهر گفت: در شرایطی که هوا آلوده می‌شود کارگروه اضطرار آلودگی هوا تصمیماتی مانند طرح و زوج و فرد یا محدودیت فروش طرح ترافیک در تهران را اجرا می‌کند تا میزان آلایندگی کمتر شود، اما این تصمیمات چندان در کاهش آلودگی مؤثر نیستند. در تصمیمات کارگروه اضطرار آلودگی هوا بیشترین توجه به اقشار آسیب پذیر است تا کمتر در محیط‌های آلوده قرار بگیرند.
او ادامه داد: این کارگروه با درخواست دانشگاه علوم پزشکی و بر مبنای داده‌های سازمان هواشناسی در وضعیتی که میزان آلایندگی برای گروه‌های حساس خطرناک می‌شود تعطیلی مدارس را اعلام می‌کند. همچنین در موقعیتی که آلایندگی برای همه اقشار خطرناک می‌شود ادارات و دانشگاه‌ها تعطیل نیز می‌شوند. این کارگروه زیرمجموعه استانداری تشکیل جلسه می‌دهد، به همین دلیل همه استان‌ها در شرایط آلودگی هوا درباره تعطیلی‌ها اقدام می‌کنند.
وی با اشاره به اقدامات دیگری که منجر به کاهش آلایندگی هوا می‌شود، گفت: طبق قانون خودروساز باید به ازای هر تولید خودرو چهار خودرو را اسقاط کند. اگر گواهی اسقاط وجود نداشت خودروساز باید یک و نیم درصد هزینه خودرو را به جای اسقاط به خزانه دولت واریز کند. در ماه‌های گذشته موضوع اسقاط را دنبال کردیم به همین دلیل توانستیم که تعداد اسقاط را افزایش دهیم. در سال ۹۹ که واردات خودرو ممنوع بود تعداد اسقاط خودرو ۶ هزار دستگاه بود، امسال به ۲۰۰ هزار دستگاه رسید و پیش بینی می‌شود که تا پایان سال به ۳۰۰ هزار دستگاه برسد.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست تاکید کرد: در مقطع کنونی عمده ترین آلایندگی توسط موتورسیکلت و خودروهای دیزلی ایجاد می‌شود. متأسفانه در طرح اسقاط خودرو موضوع موتورسیکلت و خودروهای دیزلی وجود ندارد. به همین در دومین جلسه کارگروه ملی آلودگی هوا در آبان ماه مصوبه طرح اسقاط به روز رسانی شد که درباره موتورسیکلت نیز طرح جایگزینی اجرایی شود. در حال حاضر ۱۰ درصد از آلایندگی کشور به موتورسیکلت مربوط می‌شود. بنابراین قصد داریم که موتورسیکلت برقی را در کشور با موتورهای فرسوده و آلاینده جایگزین کنیم..
طاهری ادامه داد: مشکل اینجاست که پیمایش موتورهای برقی نسبت به مدت زمانی که از موتورسیکلت برای کار استفاده می‌کنند کوتاه‌تر است. به همین دلیل استقبال چندانی از موتورسیکلت برقی نشده است. در دنیا از سواپ باطری استفاده می‌کنند به این معنی که موتورسوار باطری خالی را تحویل و باطری فول را جایگزین می‌کند. این موضوع منجر به افزایش استفاده از خودروهای برقی در سطح شهر می‌شود.
وی تصریح کرد: کاهش آلودگی برای حمل و نقل نیازمند یک طرح بلندمدت است که خودروهای فرسوده جایگزین و از طرف دیگر حمل و نقل عمومی ترویج شود. بنابراین تصمیمات کوتاه مدت اثر چندانی بر کاهش آلودگی ندارد. در مقطع کنونی با توجه به اینکه سازمان هواشناسی اعلام کرده که شرایط جوی به سمت ناپایداری می‌رود و شاهد بارش باران هستیم به همین دلیل شاهد کاهش آلایندگی هوا در تهران خواهیم بود. اما این به معنای این نیست که اقدامات لازم برای کاهش آلایندگی هوا مورد توجه قرار نگیرند.
سیدجعفر تشکری هاشمی اظهار کرد: شهرداری تهران در راستای نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری امسال در مجموع خرید ۱۵۰۰ دستگاه اتوبوس دیزلی را در دستور کار قرار داده است. تاکنون ۵۰ درصد اتوبوس‌های جدید تحویل شهرداری داده شده و مابقی تا پایان امسال به شهرداری واگذار شوند. همچنین شهرداری قرارداد خرید هزار دستگاه اتوبوس برقی را با دو شرکت ایرانی منعقد کرده اما طرف‌های قرارداد هنوز به وعده خود عمل نکرده‌اند. پس این قراردادها از دستور کار خارج شده‌اند. قرارداد خرید ۵۰۰ دستگاه مینی‌بوس از یک شرکت داخلی توسط شهرداری دنبال شده که تعداد محدودی از این مینی‌بوس‌ها تحویل داده شد. ولی به‌دلیل اینکه این شرکت نمی‌تواند به تعهدات خود عمل کند، اجرای این قرارداد معلق است.
او افزود: همچنین شهرداری تهران انعقاد قرارداد خرید ۴۰۰ دستگاه اتوبوس دوکابین خارجی با واسطه دو شرکت ایرانی را هم اکنون در دستور کار دارد. طرح جایگزینی تاکسی برقی با چند شرکت مونتاژ کار داخلی و همچنین واردات بخشی از تاکسی‌ها از طریق سایر شرکت‌ها را در دستور کار کار قرار دارد. اجرای این طرح‌ها می‌تواند در کاهش آلایندگی ناوگان فرسوده و همچنین تغییر چهر شهر مؤثر باشد.
سرمای فراگیر هوا از راه رسیده و طبق اعلام سازمان هواشناسی، شنبه و یکشنبه هفته پیش رو، کاهش محسوس دما در نیمه شمالی کشور، به ویژه در نوار شمالی را داریم. به طوری که دما در مناطق شمالی حدود ۶ تا ۱۲ درجه پیش‌بینی شده و بیش از ۲۰ استان کشور دمای زیر صفر را تجربه خواهند کرد. بیشتر نقاط کشور در هفته پیش رو یخ‌زده و شهرهای بسیاری دمای زیر صفر را تجربه خواهند کرد
. به همین دلیل احتمال روند رشد مصرف مازوت در نیروگاه‌ها وجود دارد که عامل ۷ درصد از آلودگی هوای کشور است. در صورتی که جلوی مصرف‌های بی‌رویه گاز در مصارف خانگی و صنایع گرفته نشود، این به معنای تشدید آلاینده‌های خطرناک در کشور است.
دمای اغلب خانه‌ها، به ویژه در مناطق شهری و کلانشهرها، در این روزهای سرد سال، بیش از ۲۵ درجه است، در حالی که دمای رفاه بین ۱۸ تا ۲۱ درجه است. اگر همه مردم در سراسر کشور، دمای منزل را ۲ درجه کاهش دهند، ۵۰ میلیون مترمکعب در روز از مصرف بخش خانگی کاسته می‌شود. مطابق این اقدام شرایط تأمین و مصرف گاز کشور، از شرایط بحرانی خارج شده و روی مصرف مازوت نیز تأثیر می‌گذارد..
در واقع با کاهش ۲ درجه‌ای دمای خانه‌ها، ادارات و بخش‌های تجاری می‌تواند تا ۲۰ درصد مصرف گاز خانه‌ها را کاهش داد. این میزان صرفه‌جویی به بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب گاز در روز خواهد رسید. نتیجه آن گازرسانی بیشتر به نیروگاه‌ها و صنایع و کاهش مصرف سوخت مایع و به‌تبع آن کاهش آلایندگی هوای کلانشهرها خواهد بود. حدود ۲۰ درصد نیروگاه‌ها از مازوت و نفت و گاز به عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند زمانی گاز با مشکل مواجه می‌شود استفاده از سوخت دوم در دستور کار قرار می‌گیرد.
فرهاد شهرکی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اظهار کرد: مصرف گاز ایران برابر با ۱۱ کشور اروپا است به همین دلیل نیروگاه‌ها نمی‌توانند در فصل سرما به صورت روز یا کوتاه مدت سوخت گاز را تأمین کنند. به همین دلیل مصرف مازوت در برخی نیروگاه‌ها دنبال می‌شود. بنابراین در مقطع کنونی کمبود سوخت منجر به افزایش مصرف مازوت و آلودگی هوا شده است. به ویژه اینکه در روزهای اخیر میزان مصرف گاز کشور رشد قابل توجهی داشته است.
او افزود: بنابراین نیروگاه‌ها به سمت استفاده از سوخت مازوت روی آورده‌اند. نتیجه این مساله در خطر قرار گرفتن سلامتی مردم است. چراکه طبق اعلام سازمان محیط زیست حدود ۷ درصد از آلایندگی هوا در کشور ناشی از مصرف سوخت مازوت است. ازطرف دیگر مازوتی که نیروگاه‌های ایرا استفاده می‌کنند ۸ برابر مازوت استاندارد آلاینده‌های خطرناک دارد. به همین دلیل وزارت نفت باید در راستای اصلاح سوخت تحویلی به صنایع و نیروگاه‌ها اقدام کند.
وی افزود: از طرف دیگر بهینه سازی مصرف گاز اهمیت بالایی دارد. برخی صنایع ایران به دلیل ارزان بودن انرژی به سمت بهینه سازی مصرف نرفته‌اند. برای نمونه کارخانه‌ای که ۳۰ ساله ساخته شده به سمت بهینه سازی نرفته است در حالی که در دنیا اینگونه نیست و شرکت‌ها همواره تجهیزات را برای کاهش مصرف نوسازی و بهینه سازی می‌کنند، زیرا برای آنها هزینه سوخت گران است و از طرف دیگر به مسائل زیست محیطی توجه ویژه دارند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا