ابوعبیده، سخنگوی گردان‌های عزالدین قسام، فراتر از یک مقام نظامی یا رسانه‌ای، به نماد روانی و تبلیغاتی مقاومت فلسطین بدل شد؛ چهره‌ای که با شمایل خاص، ادبیات تهدیدآمیز و مدیریت هوشمند رسانه‌ای، پیام‌های حماس را به بیانیه‌هایی تأثیرگذار تبدیل کرد. در حالی که خبر شهادت او هنوز به‌طور رسمی تأیید نشده، منابع اسرائیلی از ترور موفقیت‌آمیزش سخن می‌گویند؛ تروری که برای تل‌آویو، هم‌وزن حذف یک فرمانده میدانی تلقی می‌شود. این یادداشت، نگاهی دارد به نقش بی‌بدیل ابوعبیده در جنگ روایت‌ها و عملیات روانی مقاومت، و تأثیر ماندگارش بر افکار عمومی منطقه.

به گزارش سرمایه فردا، مهدی بختیاری:  در میان فرماندهان و مسؤولان حماس (چه در شاخه سیاسی و چه نظامی) ابوعبیده یک نماد و یک برند است. در جمله بالا از فعل «است» استفاده کردم چون هنوز حماس به شکل رسمی خبر شهادت او را تایید نکرده و تا زمان نگارش این یادداشت اخبار از منابع رژیم صهیونیستی اعلام شده است.

وزیر جنگ رژیم اشغالگر (اسرائیل کاتس) رسماً شهادت ابوعبیده را تایید کرده و نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم نیز با هیجان از این عملیات ترور سخن گفته است.

طبیعی هم هست زدن ابوعبیده برای آنها به اندازه زدن فرمانده قسام (شاخه نظامی حماس) اهمیت داشته باشد.

ابوعبیده سخنگوی قسام است ولی نقشی فراتر از آن دارد. بیش از ۲ دهه حضور در این مسؤولیت او را به مغز متفکر رسانه‌ای و عملیات روانی حماس بخصوص در جنگ اخیر تبدیل کرده است.

فیلم‌ها، واکنش‌ها، اخبار، سخنرانی‌ها و اعلام مواضع ابوعبیده هر کدام فراتر از سطح انتظار از یک گروه کوچک چریکی با امکانات کم در یک باریکه محدود آنهم تحت محاصره و اشغال است و حماس نشان داد همانطور که در جنگیدن با دشمن تا دندان مسلح خود در این جغرافیای کوچک آن هم طی ۲ سال، نابغه است، در عملیات روانی و جنگ رسانه‌ای نیز این نبوغ را دارد و خب! یک پای مهم این توانمندی شخص ابوعبیده است؛ جوانی ۴۰ ساله متولد ۱۱ فوریه ۱۹۸۵ در شهر غزه که خانواده‌اش پیش از نکبت تشکیل رژیم صهیونی، در حومه عسقلان (اشکلون) ساکن بودند و در جریان جنگ ۱۹۴۸ آواره شدند و به غزه آمدند.

مدرک کارشناسی ارشدش در رشته علوم اسلامی را از دانشگاه اسلامی غزه گرفت و بیش از ۲ دهه است مسؤولیت سخنگویی گردان‌های شهید عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) را برعهده دارد.

ابوعبیده در انتفاضه دوم بیشتر شناخته شد

ابوعبیده در انتفاضه دوم بیشتر شناخته شد و در سال‌های پس از آن، تا جنگ‌های ۲۰۱۴ و به‌ویژه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بیش از همه فرماندهان حماس در مقابل دوربین‌ها قرار گرفت اما با شمایلی که خاص خودش بود و همین شمایل او را به نمادی از حماس در اذهان عمومی تبدیل کرد.

او با ادبیاتی صریح و تهدیدآمیز، تصاویر رسانه‌ای قدرتمندی خلق کرد و در بین هواداران مقاومت، مخصوصاً در جهان عرب، به «ألمُلّثم» (چهره پوشیده) مشهور شد که نماد مقاومت و پایداری برابر تجاوز رژیم است.

ابوعبیده هدایت و مدیریت رسانه‌ای – تبلیغاتی گردان‌های قسام را بر‌عهده دارد و در واقع «شخصیت مرکزی کمپین رسانه‌ای قسام» است.

آمریکایی ها او را یکی از مسؤولان بخش تأثیرگذاری سایبری گردان‌های قسام می دانند و آوریل ۲۰۲۴ نامش را در لیست تحریم‌های خزانه‌داری ایالات متحده قرار دادند.

ترور ابوعبیده و تلاش برای به شهادت رساندن او البته یکی از مهمترین اهداف اسرائیل از ابتدای جنگ بود؛ خصوصاً بعد از ماجرای تبادل تعدادی از اسرا در چند ماه قبل که هر بار تکرار آن، رژیم و مقاماتش را بیش از پیش عصبانی می‌کرد.

شکل اجرای منحصر به فرد عملیات تبادل، بخشی از توانمندی‌ها و نبوغ ابوعبیده و تیمش بود که صحنه را طوری می‌چیدند که شکل اجرای آن گاهی اهمیتی بیش از نفس تبادل پیدا می‌کرد. به طوری که در همان مقطع بارها اسرائیلی‌ها عصبانیت خود را نشان دادند و حتی حاضر بودند برای اینکه جلوی این ماجرا را بگیرند، قید تبادل را هم بزنند.

جامعه صهیونیست‌ها تحت فشار روانی

وقتی تصاویر اسرا با صدای او منتشر می‌شد، جامعه صهیونیست‌ها تحت فشار روانی قرار می‌گرفت.

پیام‌هایش همزمان به ۲ مخاطب می‌رسید: فلسطینیان برای تقویت روحیه، اسرائیلی‌ها برای ایجاد هراس. به همین دلیل، دستگاه امنیتی اسرائیل از مدت‌ها پیش دنبال او بود و ترور ابوعبیده برای تل‌آویو همان‌قدر ارزش داشت که ترور یک فرمانده میدانی.

همانطور که گفته شد، از زمان جنگ‌های غزه، به‌ویژه از سال ۲۰۱۴ به بعد، ابوعبیده فراتر از یک سخنگو بود. او توانست با شمایل منحصر به فردش که صورتش را با چفیه قرمز فلسطینی می‌پوشاند و آن سربند قسام که بر سرش می‌بست و نیز لحن خاصش که تکرار جملات کلیدی و استفاده از واژگان دینی – حماسی بود، در ذهن مردم تصویرسازی می‌کرد. این شیوه سخن گفتن باعث شد پیام‌های قسام نه فقط یک خبر صرف نظامی، بلکه بیانیه‌ای با بار روانی باشد.

مثلاً وقتی او با لحنی آرام ولی تهدیدآمیز می‌گفت: “العدو سیدفع ثمناً باهظاً” (دشمن بهای سنگینی خواهد پرداخت)، این جمله در رسانه‌های عرب و شبکه‌های اجتماعی مثل یک شعار فراگیر بازنشر می‌شد.

چند ماه قبل که «ابوحمزه» سخنگوی شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی فلسطین ترور شد و به شهادت رسید، همه می‌دانستند ابوعبیده هم در صدر لیست ترور قرار دارد همانطور که محمد ضیف و برادران سنوار و مروان عیسی و بقیه بودند. حالا همه آنها شهید شده‌اند اما مردم غزه و مقاومت فلسطینی در غزه همچنان مثل روز اول می‌جنگند. ضربات سختی که در هفته‌های اخیر به ارتش صهیونیستی در خان‌یونس و رفح و حی زیتون و جبالیا و جای‌جای نوار غزه وارد شد، نشان می‌دهد مقاومت همچنان پویا و زنده است و به قول مرحوم ابوالفضل سپهر «گردان هنوز روی پاست» هرچند این گردان تنها می‌جنگد، دشمنانش بدترین موجوداتند و دوستانش و هم‌دینان و هم نژادهایش او را تنها گذاشته‌اند.