ویژگی‌های کلیدی پراگماتیسم
۱. انعطاف‌پذیری فلسفی: این رویکرد به هیچ نظام فلسفی خاصی پایبند نیست و به پژوهشگر اجازه می‌دهد تا از ابزارهای مختلف برای حل مسائل استفاده کند. ۲. آزادی در انتخاب روش‌ها: پژوهشگران پراگماتیست معتقدند که باید از هر روش، فنون یا رویه‌ای که بهترین پاسخ را برای مسئله مورد مطالعه فراهم می‌کند، استفاده شود. ۳. عدم وابستگی به یک رویکرد خاص: برخلاف برخی مکاتب پژوهشی که تنها بر داده‌های کمی یا کیفی تأکید دارند، پراگماتیسم هر دو روش را معتبر دانسته و ترکیبی از آن‌ها را پیشنهاد می‌کند. ۴. تعریف حقیقت بر اساس کارایی: در این رویکرد، حقیقت لزوماً یک مفهوم مطلق و مستقل از ذهن نیست، بلکه چیزی است که در لحظه‌ی خاصی کارآمد باشد. ۵. تمرکز بر پیامدهای پژوهش: به‌جای جستجوی قوانین ثابت، پژوهشگران پراگماتیست به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی برای مشکلات واقعی هستند. ۶. پذیرش تأثیرات اجتماعی، تاریخی و سیاسی: پژوهش همیشه در شرایط خاص اجتماعی، تاریخی و سیاسی شکل می‌گیرد و نباید آن را مستقل از این عوامل در نظر گرفت.
کاربرد پراگماتیسم در پژوهش‌های علمی
افراد معتقد به این جهان‌بینی از روش‌های متعدد گردآوری داده استفاده می‌کنند تا بهترین پاسخ ممکن را برای مسئله پژوهشی خود بیابند. آن‌ها هم از منابع کمی و هم کیفی بهره گرفته و بر پیامدهای عملی پژوهش تمرکز دارند. بدین ترتیب، پراگماتیسم راه را برای ترکیب رویکردهای مختلف و پذیرش دیدگاه‌های متنوع در مطالعات علمی هموار می‌کند.
این فلسفه به پژوهشگران اجازه می‌دهد تا بدون محدود شدن به یک مکتب خاص، از شیوه‌های متنوعی برای گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده کنند و تحقیقات خود را به‌گونه‌ای هدایت کنند که به نتایج کاربردی و قابل اجرا منجر شود.
