جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳
نامناسب‌‌‌ترین مولفه‌‌‌های امنیت سرمایه‌گذاری قرار دارند، مانند پایش‌‌‌های قبلی، مولفه عمل مسوولان ملی به وعدههای داده‌شده دیده می‌شود و در ششماه گذشته وضعیت این مولفه به‌‌‌سمت نامناسب‌‌‌تر شدن رفته است.
به گزارش سرمایه فردا، شاخص کل امنیت سرمایه‌گذاری در ایران برای فصل بهار ۱۴۰۲ با کمیت ۵٫۷۳ از ۱۰ (۱۰بدترین حالت) سنجیده شده است. در زمستان ۱۴۰۱ کمیت این شاخص ۶٫۱۰ بوده است. مقدار عددی این شاخص در مطالعه فصل پاییز، تابستان و بهار ۱۴۰۱ به ترتیب ۶٫۸۲، ۶٫۸۲ و ۶٫۵۱ ارزیابی شده بود که نشان می‌دهد امنیت سرمایه‌گذاری با وجود آنکه در بازه بهار تا پاییز ۱۴۰۱، در روند نامناسب شدن قرار گرفته بود، با تثبیت برخی از متغیرها و مثبت ارزیابی شدن برخی از مولفهها، روند نامناسب شدن آن متوقف شده و به مقدار قابل‌توجهی در دو فصل اخیر به سمت بهتر شدن حرکت کرده و به‌نوعی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در بهترین وضعیت خود طی سه‌سال گذشته قرار گرفته است.
البته باید توجه کرد که عامل اصلی روند بهبودی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در بهار ۱۴۰۲، به میزان زیادی مناسب‌‌‌تر ارزیابی شدن مولفه‌‌‌های پیمایشی از سوی فعالان مشارکت‌‌‌کننده در پایش بوده است. البته با وجود آنکه در بهار سال ۱۴۰۲ با نوسانات شدید نرخ ارز در بازه زمانی سنجش مواجه نبوده‌‌‌ایم و شاخص تورم مصرف‌کننده نیز چندان دچار افزایش نبوده است، بنابراین مولفه‌‌‌های آماری نیز در بهار ۱۴۰۲، با کمیت عددی ۴٫۱۹ وضعیت مناسب‌‌‌تری را نسبت به زمستان ۱۴۰۱ (۴٫۴۱) از خود نشان دادهاند؛ هرچند به دلیل وزن بیشتر مولفه‌‌‌های پیمایشی در شاخص امنیت سرمایه‌گذاری، نتیجه نهایی سنجش در بهار ۱۴۰۲ به گونه‌‌‌ای بوده که شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در این فصل مناسبترین وضعیت را در سه‌سال گذشته از خود بروز داده است.
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، براساس ارزیابی‌‌‌های صورت‌گرفته در پیمایش فصلی بهار سال ۱۴۰۲ و مقایسه آن با زمستان سال ۱۴۰۱، نامناسب‌‌‌ترین مولفه‌‌‌های ارزیابی‌شده از امنیت سرمایه‌گذاری در بهار امسال، میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری، عمل مسوولان ملی به وعدههای داده‌شده و ثبات یا قابل پیش‌بینی بودن تصمیمات مسوولان استانی یا محلی و مناسبترین مولفهها در این فصل، ثبات قوانین و مقررات، سرقت مالی (پول نقد، کالا و تجهیزات) و میزان وفای به عهد در اجرای قرارداد کتبی یا شفاهی در بازار است. این در حالی است که در زمستان ۱۴۰۱، عمل مسوولان ملی به وعدههای داده‌شده، میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری و عمل مسوولان استانی و محلی به وعدههای اقتصادی داده‌شده نامناسب‌‌‌ترین مولفهها و در مقابل میزان وفای به عهد در اجرای قرارداد کتبی یا شفاهی در بازار، سرقت مالی (پول نقد، کالا و تجهیزات) و رواج توزیع کالای قاچاق مناسبترین مولفهها ارزیابی شدند.
با توجه به بررسی‌‌‌های به‌‌‌عمل آمده ملاحظه می‌شود همچنان در سه مولفه‌‌‌ای که در میان نامناسب‌‌‌ترین مولفه‌‌‌های امنیت سرمایه‌گذاری قرار دارند، مانند پایش‌‌‌های قبلی، مولفه عمل مسوولان ملی به وعدههای داده‌شده دیده می‌شود و در جایگاه دوم است. در این میان برای اولین‌‌‌بار طی چند پایش گذشته، مولفه میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری در جایگاه اولین مولفه نامناسب مورد ارزیابی قرار گرفته است. این نکته باید بیان شود که این مولفه در پایش گذشته برای اولین بار در جایگاه دومین مولفه نامناسب قرار گرفته بود، بنابراین با اطمینان می‌‌‌توان بیان کرد که در ششماه گذشته وضعیت این مولفه به‌‌‌سمت نامناسب‌‌‌تر شدن رفته است.
با بررسی دقیق این وضعیت می‌‌‌توان گفت شاید علت این وضعیت، این باشد که با وجود ثبات در کشور در اکثر متغیرهای مورد سنجش در ششماه گذشته، احتمال ورود سرمایه‌گذاران جدید یا افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گذشته و بهره‌گیری از ظرفیت تولید افزایش یافته و در نتیجه توجه فعالان کسب‌وکار به این مولفه نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته و از این‌‌‌رو با اهمیت و دقت بیشتری از طرف ایشان مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است. بنابراین ضروری است که توجه به متغیر کلیدی و مهم میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری برای کلیه مسوولان در اولویت قرار گیرد. براساس یافته‌‌‌های این گزارش، پس از تلفیق داده‌های آماری و یافته‌‌‌های پیمایشی، مقایسه رتبه‌‌‌بندی استان‌ها نشان می‌دهد در پایش بهار ۱۴۰۲ مانند پایش‌‌‌های گذشته، استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و تهران در رتبه‌‌‌های آخر (نامناسب‌‌‌ترین وضعیت‌‌‌ها) قرار گرفته‌‌‌اند و این روند به‌‌‌صورت متناوب برای این استان‌ها در حال تکرار است.
به‌‌‌عبارتی با توجه به ادامه‌‌‌دار بودن این وضعیت برای استان‌های فوق، باید مقامات استانی ذی‌‌‌ربط بررسی چرایی نامناسب بودن استان‌های مربوطه را در اولویت قرار داده و ضمن تحلیل دقیق‌‌‌تر مولفه‌‌‌هایی که در استان ایشان نامناسب‌‌‌ترین ارزیابی را کسب کرده‌اند، نسبت به بهبود و رفع موانع، اقدام‌ها و مطالعات ضروری را انجام دهند. استان‌های هرمزگان، گلستان و خراسان‌شمالی مناسبترین وضعیت را از دیدگاه فعالان کسب‌وکار از منظر شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در بهار ۱۴۰۲ کسب کرده‌اند. در حالی که در پایش زمستان ۱۴۰۱ نامناسب‌‌‌ترین استان‌ها چهارمحال و بختیاری، خوزستان و تهران و مناسبترین استان‌ها نیز هرمزگان، سمنان و مازندران بوده‌اند.
براساس نتایج این مطالعه، در بهار ۱۴۰۲ از بین ۹ حوزه فعالیت اقتصادی مورد سنجش در این پایش، فعالان اقتصادی در حوزه کاری ارتباطات، توزیع و… (حمل‌‌‌ونقل، انبارداری، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی) نامناسب‌‌‌ترین حوزه کاری ارزیابی شده و مجددا حوزه کاری زراعت، باغداری و جنگل‌‌‌داری برای دومین فصل متوالی در جایگاه دومین حوزه نامناسب قرار گرفته است، در حالی که در پایش فصل زمستان ۱۴۰۱ حوزه کاری صنعت (شامل کلیه صنعت و موارد مرتبط با ساختمان) و زراعت، باغداری و جنگل‌‌‌داری هم‌‌‌زمان نامناسب‌‌‌ترین وضعیت را در میان تمام حوزه‌های کاری به خود اختصاص داده بودند. در بهار ۱۴۰۲ مناسبترین ارزیابی در میان ۹ حوزه کاری را نیز فعالان حوزه کاری معدن به‌‌‌جز نفت و گاز به خود اختصاص دادهاند.
نامناسب‌‌‌ترین نماگرها
در بهار ۱۴۰۲ مانند چند پایش قبلی، نماگر عملکرد دولت با کمیت ۶٫۸۴ مجددا به‌‌‌عنوان نامناسب‌‌‌ترین نماگر ارزیابی شده است؛ بنابراین باید دقت شود که مقدار کمّی این عدد نسبت به پایش زمستان ۱۴۰۱ که دارای کمیت ۷٫۴۵ بوده با کاهش مواجه شده که نشان‌دهنده مناسب‌‌‌تر شدن روند آن نسبت به گذشته است؛ اما همچنان در میان سایر نماگرها به‌‌‌عنوان نامناسب‌‌‌ترین نماگر شناخته می‌شود. ادامه این روند و بررسی آن در گزارش‌‌‌های آتی می‌‌‌تواند پیام‌ها و تحلیل‌‌‌های بسیاری برای تصمیم‌گیران و سیاستگذاران داشته باشد. مولفه‌‌‌های تشکیل‌‌‌دهنده نماگر عملکرد دولت عبارتند از: سهولت احقاق حقوق قانونی شهروندان در ادارات (مولفه پیمایشی)، اختلال در کسب‌وکار بر اثر تحریم‌‌‌های جدید خارجی (مولفه پیمایشی) و حمایت و همراهی واقعی مقامات استانی از داوطلبان سرمایه‌گذار (مولفه پیمایشی).
درعین‌‌‌حال در بهار ۱۴۰۲ نیز مانند چند مطالعه گذشته، مجددا نماگر مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض، مناسبترین نماگر در میان سایر نماگرها بوده است. بررسی دقیق‌‌‌تر نماگر عملکرد دولت و مولفه‌‌‌های ذیل آن نشان می‌دهد که در پایش بهار ۱۴۰۲ برای اولین‌‌‌بار طی چند پایش گذشته به‌‌‌‌ناگهان مولفه میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری با ارزیابی نامناسب‌‌‌تری نسبت به سایر موارد مواجه شده و در جایگاه اولین مولفه نامناسب قرار گرفته است. به‌‌‌عبارتی با توجه به شرایط تثبیت اقتصادی در ششماه گذشته و احتمالا افزایش اراده فعالان کسب‌وکار برای افزایش تولید یا حفظ سطح تولیدات خود یا حتی شروع فرآیندهای جدید سرمایه‌گذاری، نیاز ایشان به جلب حمایت مسوولان از سرمایه‌گذاری‌‌‌شان افزایش یافته و به‌‌‌نحوی این مولفه با دقت بیشتر و البته تقاضای بیشتری مورد ارزیابی قرار گرفته است که متاسفانه نتیجه بررسیها از نامناسب ارزیابی شدن آن از سوی فعالان مشارکت‌‌‌کننده در پایش بهار ۱۴۰۲ حکایت دارد.
با وجود آنکه کمیت عددی نماگر تعریف و تضمین حقوق مالکیت نسبت به پایش گذشته مناسب‌‌‌تر شده و از عدد ۶٫۶۵ در پایش زمستان ۱۴۰۱ به عدد ۶٫۰۳ در پایش بهار ۱۴۰۲ بهبود یافته، اما به‌‌‌دلیل آنکه نسبت به سایر نماگرها در پایش بهار ۱۴۰۲ کمتر بهبود یافته، در جایگاه سومین نماگر نامناسب جای گرفته است.
در این مطالعه، به‌‌‌ترتیب مولفه‌‌‌های میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری (۷٫۸۷ که در پایش قبلی دارای کمیت ۷٫۹۷ بود)، مولفه عمل مسوولان ملی به وعدههای داده‌شده (با کمیت ۷٫۶۹ که در پایش قبلی ۸٫۱۴ بود) و مولفه ثبات یا قابل پیش‌بینی بودن تصمیمات مسوولان استانی یا محلی (با کمیت ۷٫۵۴ که در پایش قبلی ۷٫۳۶ بوده است)، نامناسب‌‌‌ترین و بدترین ارزیابی‌‌‌‌ها را به خود اختصاص دادهاند که این امر نشان‌دهنده ضرورت عمل به وعده‌‌‌ها و قراردادها توسط نهادهای دولتی، سازمان‌ها و نهادهای ذیل قوه مجریه است.
در این پایش برای اولین‌‌‌بار مولفه میزان حمایت مسوولان استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری (با کمیت ۷٫۸۷ که در پایش قبلی ۷٫۹۷ بود) در جایگاه اولین مولفه نامناسب قرار گرفته است که با وجود کاهش کمیت عددی آن نسبت به پایش فصل قبلی، چون نسبت به سایر مولفهها در پایش بهار ۱۴۰۲ نامناسب‌‌‌تر ارزیابی شده، قابل‌‌‌توجه است و نیاز به بررسی بیشتر دارد؛ چراکه طی دو پایش اخیر با وجود ثبات بیشتر در کلیت اقتصاد و البته روند رو به بهبود شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در اکثر مولفهها و در عدد کلی آن، متاسفانه با نامناسب ارزیابی شدن این مولفه این سوال به‌‌‌وجود می‌‌‌آید که دولتمردان حقیقتا برای افزایش شاخص امنیت سرمایه‌گذاری و حمایت از فعالان کسب‌وکار جهت حفظ سطح تولیدات آنها و نیز افزایش ظرفیت تولید از طریق افزایش سرمایه‌گذاری، چه برنامه‌ها و اقدام‌هایی برای حمایت از سرمایه‌گذاران خواهند داشت.
در پایش بهار ۱۴۰۲ فعالان کسب‌وکار مشارکت‌‌‌کننده در حوزه کاری ارتباطات، توزیع و… (حمل‌‌‌ونقل، انبارداری، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی) و حوزه کاری زراعت، باغداری و جنگل‌‌‌داری نامناسب‌‌‌ترین ارزیابی را در میان سایر حوزه‌های کاری و فعالان مشارکت‌‌‌کننده در حوزه کاری معدن به‌‌‌جز نفت و گاز مناسبترین ارزیابی را اعلام کرده‌اند. این نکته قابل‌‌‌توجه است که طی دو پایش گذشته فعالان مشارکت‌‌‌کننده در حوزه کاری زراعت، باغداری و جنگل‌‌‌داری، ارزیابی‌‌‌های نامناسبی از مولفه‌‌‌های امنیت سرمایه‌گذاری از خود نشان دادهاند تا مسوولان مربوطه (به‌خصوص در استان‌هایی که نامناسب‌‌‌تر ارزیابی شده‌اند) این موضوع را مورد بررسی قرار دهند.
شاخص امنیت سرمایه‌گذاری از نظر مولفه‌‌‌های آماری برای فصل بهار ۱۴۰۲، ۴٫۱۹ از ۱۰ (شاخص ۱۰ به‌‌‌معنای ناامنی مطلق سرمایه‌گذاری) سنجش شده که نسبت به فصل زمستان مناسب‌‌‌تر شده است. بررسیها نشان می‌دهد که علت اصلی آن مناسب شدن مولفه ثبات نرخ ارز در سه‌ماه اول سال ۱۴۰۲ است. به‌‌‌عبارت دیگر نوسانات نرخ ارز از عوامل اصلی اثرگذار مولفه‌‌‌های آماری بر محاسبات شاخص امنیت سرمایه‌گذاری است که به‌‌‌وضوح وضعیت مولفه‌‌‌های آماری را در بهار ۱۴۰۱ نسبت به فصول قبلی مناسب‌‌‌تر کرده است. لازم به ذکر است که این مولفه در زمستان ۱۴۰۱ برخلاف بهار ۱۴۰۲ وضعیت نامناسبی داشته و نوسانات شدید آن به نامساعد شدن شاخص آماری در فصل زمستان ۱۴۰۱ منجر شده بود./دنیای اقتصاد
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا