با خروج گسترده اتباع افغانستانی از بازار کار ایران، هزینه خدمات نظافت منازل، ساختمان‌ها و محیط‌های کاری با جهشی تا ۳۰ درصد مواجه شده است. این افزایش نه‌تنها ناشی از کمبود نیروی کار ارزان، بلکه حاصل تغییرات ساختاری در بازار خدمات شهری، رشد قیمت مواد شوینده و کاهش تمایل شهروندان ایرانی به انجام مشاغل سخت و فیزیکی است. در چنین شرایطی، نظافت به یک خدمت پرهزینه و گاه پیچیده تبدیل شده که نیازمند بازنگری در سیاست‌های حمایتی و ساماندهی نیروی انسانی است.

به گزارش سرمایه فردا،نظافت، اگرچه در ظاهر یک فعالیت روزمره و ساده به نظر می‌رسد، اما در بطن خود بازتابی از ساختار اقتصادی، ترکیب نیروی کار و سیاست‌های مهاجرتی کشور است. در ماه‌های اخیر، با خروج بخش قابل توجهی از اتباع افغانستانی از ایران—که سال‌ها ستون فقرات مشاغل خدماتی و فیزیکی محسوب می‌شدند—بازار نظافت دچار اختلال جدی شده است. افزایش ۳۰ درصدی هزینه‌ها، کمبود نیروی کار، و رشد تقاضا در روزهای خاص، همگی نشان می‌دهند که این خدمت ساده، اکنون به یکی از چالش‌های ملموس زندگی شهری تبدیل شده است. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این تغییرات، از نرخ‌های جدید تا هزینه‌های پنهان و نکات مهم استخدام نظافتچی، پرداخته‌ایم تا تصویری روشن از وضعیت فعلی بازار نظافت در ایران ارائه شود.

هزینه نظافت منازل ، ساختمان ها و محیط های کاری در ایران ، پس از خروج اتباع افغانستانی ، تا ۳۰ درصد افزایش داشته است. تمیزی و نظافت محیط زندگی برای بسیاری از انسان ها مهم است و به همین دلیل بازار جهانی بسیار متنوع و بزرگی در این خصوص وجود دارد. در اکثر شهرها، شرکت های خدماتی زیادی برای تمیزی و نظافت منازل و ساختمان ها شکل گرفته و این کار را انجام می دهند.

اما این شغل فقط به شرکت ها محدود نمی شود و برخی افراد هم به شیوه انفرادی و صرفا از طریق تبلیغات محلی و یا معرفی آنها از طریق دیگران، این خدمات را انجام می دهند. بنابراین مردم عمدتا از این دو مسیر اقدام به استخدام نظافتچی می کنند.

نکات مهم برای استخدام

در برخی ساختمان‌ها فقط جارو و تی‌کشی کف کافی است، اما در مواردی گردگیری دیوار، شست‌وشوی آسانسور یا درب ورودی هم به کار اضافه می‌شود.

کارهای ۴ ساعته برای ساختمان‌های کوچک رایج است، اما در مجتمع‌های بزرگ معمولاً به ۶ تا ۸ ساعت زمان نیاز است.

اما قبل از استخدام نظافتچی برای منزل و یا ساختمان، نکات مهمی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.

به عنوان مثال آیا فقط نظافت منزل مدنظر است یا شست‌وشوی ظروف، شستن لباس‌ها یا رسیدگی به فضای بیرونی مثل حیاط هم جزو کار خواهد بود؟

پارکینگ و حیاط از آن جهت مهم هستند که هرکدام به مواد شوینده مخصوصی برای نظافت نیاز دارند. نظافت پارکینگ به دلیل ریختن روغن موتور و دیگر مواد روغنی به مراتب سخت‌تر از راه پله‌ها است. به همین خاطر باید قیمت نظافت راه پله و پارکینگ را در ساختمان‌های بزرگ بیشتر در نظر گرفت.

زمان‌بندی کار هم بسیار مهم است. ساعات کاری و روزهای مورد نظر را از ابتدا مشخص کنید تا سوءتفاهمی به وجود نیاید.

نظافتچی فردی است که ممکن است به وسایل با ارزش و خصوصی شما دسترسی داشته باشد؛ بنابراین باید از صداقت و قابل‌اعتماد بودن او مطمئن شوید.

با توجه به نحوه صحبت کردن، ادب و برخورد او را تا حدی می توان تشخیص داد چون فردی که رفتار محترمانه‌ای دارد، معمولاً در انجام وظایف نیز حرفه‌ای‌تر عمل می‌کند.

از نظافتچی بخواهید مدارک شناسایی معتبر مانند کارت ملی یا شناسنامه ارائه دهد. این کار برای اطمینان از هویت فرد بسیار مهم است.

نظافتچی باید با نحوه استفاده از مواد شوینده مختلف و مراقبت از سطوح حساس آشنا باشد.

همچنین بهتر است توافقات کاری را به صورت کتبی ثبت کنید، حتی اگر کوتاه باشد. این قرارداد باید شامل ساعات کاری، حقوق، وظایف و سایر شرایط باشد.

در نهایت درباره میزان حقوق، نحوه پرداخت و مزایای احتمالی مانند پرداخت هزینه رفت‌وآمد یا وعده غذایی به توافق برسید.

افزایش هزینه های نظافت محیط های ساختمان

اما در چند ماه اخیر، هزینه های نظافت محیط زندگی در ایران جهش قابل ملاحظه ای داشته است. این افزایش قیمت شامل دستمزد نظافتچی ، مواد شوینده و همچنین سایر هزینه ها مانند مصرف آب و غیره می شود.

خروج گسترده اتباع افغانستانی از ایران که چند ماه پیش انجام شد ، بسیاری از مشاغل را تحت تاثیر قرار داد چرا که این اتباع در ایران بعنوان نیروی کار ارزان قیمت محسوب می شوند و حالا در غیاب آنها شهروندان ایرانی تمایلی به انجام دادن مشاغل آنها ندارند. همین خود باعث شده هزینه شغلی مانند نظافت منازل و یا ساختمان ها افزایش داشته باشد.

به عنوان مثال نظافت داخل منزل (عمدتا تمیز کردن اتاق، دیوار، مبل ها، حمام و یا سرویس بهداشتی و …) که پیش تر توسط یک فرد اتباع برای ۴ ساعت نرخی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان داشت ، حالا به رقم  ۷۰۰ هزار تا ۲ میلیون  تومان رسیده است. این ارقام بسته به نوع خدمات متفاوت است.

اما در مواقعی هزینه نظافت راهرو، پله ها، نرده ها، حیاط و آسانسور بیشتر از نرخ نظافت داخل منازل می شود چرا که هم فضای بیشتری باید تمیز شود و هم اینکه ساعت بیشتری برای آنها باید در نظر گرفت. در این مورد هم پیش تر یک نظافتچی اتباع برای یک جلسه نظافت ساختمان ۳ طبقه و ۶ واحدی با در نظر گرفتن ۲ تا ۴ ساعت، رقمی بین ۴۵۰ تا ۷۰۰ هزار تومان دریافت می کرد که حالا این رقم به ۶۰۰ تا ۱ میلیون تومان رسیده است. طبیعی است که در صورت بیشتر بودن طبقات این هزینه افزایش خواهد داشت.

در این میان جدا از پرداخت هزینه دستمزد به فرد نظافتچی ، برای داخل منزل و یا فضای ساختمان، باید هزینه خرید مواد شوینده را نیز محسوب کنید. مایع چندمنظوره، پودر شستشو، سفید کننده ها، مایع دستشویی و یا ظرفشویی ، مایع تمیزکننده سطوح چوبی، مایع جرم‌گیر، شامپو فرش و یا مبل و انواع اسپری های تمیز کننده برای نظافت های محیط در بازار وجود دارند. با توجه به این موارد، هزینه متوسط مواد شوینده برای نظافت یک آپارتمان ۸۰ متری حدود ۴۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان خواهد بود. البته این هزینه بسته به برندهای انتخابی و میزان مصرف ممکن است افزایش یا کاهش یابد.

هزینه های پنهان

برخی مواقع به جز مبالغ بالا، برخی هزینه های پنهان هم وجود دارند که رقم نهایی را بیشتر می کند. بعنوان مثال ممکن است برای برخی نظافتچی ها یک وعده غذایی که عمدتا شامل نهار می شود را در نظر گرفت. با توجه به نوع غذا باید رقمی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در این خصوص در نظر گرفت. همچنین در صورت بد مسیر بودن مسیر، ممکن است طبق توافقات دو طرف، هزینه رفت و یا برگشت هم با مشتری باشد. در این صورت هم باید مبلغی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان در نظر گرفت.

باید در نظر داشت که بسیاری از نیروها و شرکت‌های خدماتی برای روزهای تعطیل رسمی یا آخر هفته‌ها نرخ بالاتری اعلام می‌کنند، چون تقاضا بیشتر است و زمان آزاد نیروها محدودتر می‌شود.

هزینه نظافت مشاعات در سال ۱۴۰۴ بسته به اندازه ساختمان، تعداد طبقات و نوع خدمات، از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان در ماه متغیر است. بخش بزرگی از ساختمان‌های کوچک با یک نوبت نظافت ماهانه نیاز خود را برطرف می‌کنند، در حالی که ساختمان‌های متوسط و بزرگ به نظافت هفتگی یا حتی چندبار در هفته نیاز دارند.

با در نظر گرفتن این شرایط هر شخص و یا مدیر هر ساختمان می تواند هزینه های هر نوبت و یا ماهانه را محاسبه کند.

و در نهایت نکته ای که باید در نظر گرفت این است که چون فعالیت نظافت نیاز به نیروی بدنی زیادی دارد، معمولا از متخصصان نظافت آقا برای تمیزی مشاعات کمک گرفته می‌شود. با این حال اگر بخواهید پرسنل خانم برای نظافت با شما همکاری داشته باشد، هزینه و دستمزد نظافت ۲۰ تا ۵۰ درصد زیاد می‌شود.