جزئیات طرح کالابرگ در ۱۴۰۴

به گزارش سرمایه فردا، طرح کالابرگ در ۱۴۰۴ یکی از برنامه‌های مهم دولت برای حمایت از خانوارهای کم‌درآمد و کاهش شکاف طبقاتی است. این طرح با هدف بهبود معیشت خانوارهای سه دهک پایین جامعه و تأمین کالاهای اساسی آنها در دستور کار قرار گرفته است.

اعتبار اجرای طرح کالابرگ در ۱۴۰۴

دولت طرح کالابرگ در ۱۴۰۴ با اعتباری ۴۰ هزار میلیارد تومانی اجرا خواهد کرد که بر مبنای آن خانوارهای سه دهک پایین در کنار یارانه نقدی بسته معیشتی خواهند گرفت که شامل ۱۵ کالای اساسی خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از تهران، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که طرح کالابرگ الکترونیکی در ماه رمضان ۱۴۰۳ برای برخی دهک‌های جامعه اجرا خواهد شد. برای اجرای این طرح در ماه رمضان، مبلغ ۱۵ همت اختصاص یافته است که برای پرداخت کالابرگ افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی و گروه‌هایی که به این نیاز دارند، استفاده خواهد شد. همچنین، رئیس مجلس تأکید کرده که در قانون بودجه ۱۴۰۴، کالابرگ الکترونیکی برای ۱۵ کالای اساسی مورد تأکید قرار گرفته است.

افزایش نرخ ارز و تأثیر آن بر طرح کالابرگ در سال ۱۴۰۴

با تصویب مجلس در زمینه افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ و تأکید رئیس‌جمهور بر اهمیت کاهش شکاف طبقاتی، طرح کالابرگ در سال ۱۴۰۴ در دستور کار قرار گرفته است. با توجه به اینکه قیمت ارز تخصیصی برای واردات برخی کالاها از ارز نیمایی به ارز ترجیحی تغییر کرده و رشد ۵۰ درصدی داشته است، احتمال افزایش تورم بیش از آنچه که پیش‌بینی می‌شد وجود دارد. از این رو، طرح کالابرگ به عنوان یک اقدام ضروری برای جبران کاهش قدرت خرید مردم و حمایت از خانوارهای کم‌درآمد در اولویت قرار گرفته است.

همچنین در لایحه بودجه ۱۴۰۴، پیش‌بینی شده که نرخ ارز ترجیحی از ۲۸۵۰۰ تومان به ۳۸۵۰۰ تومان افزایش یابد. هرچند مجمع تشخیص مصلحت نظام به آن ایراداتی وارد کرده است، اما به نظر می‌رسد پس از اصلاح از ابتدای سال آینده اجرا شود. این تصمیم می‌تواند منجر به تخصیص درآمدهای دولت از محل اختلاف دو نرخ برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر شود.

حذف یارانه سه دهک بالای جامعه در سال ۱۴۰۴

مجلس تصمیم به حذف یارانه سه دهک بالای جامعه گرفته تا بتواند منابع لازم برای اجرای طرح کالابرگ در سال ۱۴۰۴ به خانوارهای کم‌درآمد را اجرایی کند. در حال حاضر، از حدود ۸۵ میلیون جمعیت ایران، حدود ۸۱ میلیون نفر از مردم یارانه دریافت می‌کنند و با اجرای مصوبه حذف سه دهک، تعداد مشمولان دریافت یارانه که پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۵ میلیون نفر خواهند بود، کاهش می‌یابد. بنابراین، سال آینده تقریباً ۶۶ میلیون نفر از جمعیت کشور یارانه دریافت خواهند کرد که ۲۵ میلیون نفر آنها جزو ۳ دهک پایین جامعه هستند و علاوه بر کالابرگ الکترونیکی بسته معیشتی نیز دریافت می‌کنند.

تخفیف کالابرگ برلی هر خانوار در سال ۱۴۰۴

دولت سیزدهم توانست با تخفیف ۲۲۰ هزار تومانی برای یارانه هر خانوار، حدود ۸۵ درصد از خانوارهای یارانه‌بگیر را در طرح کالابرگ جذب کند. به همین دلیل، این طرح در صورت بسته تشویقی مناسب می‌تواند حمایت معیشتی مؤثرتری از خانوارها فراهم کرده و مشکلات معیشتی ناشی از تورم را کاهش دهد.

عباس گودرزی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با خبرگزاری ایمنا، گفت: «میزان تورم بالا در سال‌های اخیر باعث شده تا موضوع تخصیص کالابرگ الکترونیکی به هفت دهک جامعه در لایحه بودجه ۱۴۰۴ گنجانده شود. بر این اساس، یارانه به صورت نقدی یا کالابرگ به ۷ دهک جامعه خواهد بود و به دهک‌های پایین جامعه که شامل افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و ۴۰۰ هزار نفر که در ارزیابی وزارت کار مستحق شناسایی شده‌اند، بسته حمایتی اختصاص داده خواهد شد. برای اجرای این طرح حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده‌است که از محل حذف یارانه سه دهک بالای جامعه، اختلاف افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی و همچنین اجرای ماده ۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده تامین خواهد شد.»

تفاوت اجرای طرح کالابرگ در ۱۴۰۴ و ۱۴۰۱

وی افزود: «دولت می‌تواند از این اعتبار در راستای اجرای طرح کالابرگ در ۱۴۰۴ با طرح تشویقی مناسب و افزایش میزان یارانه نقدی استفاده کند. در سال ۱۴۰۱ زمانی که طرح کالابرگ اجرا شد، ابتدا تخفیف ۸۰ هزار تومانی در نظر گرفته شد و تنها برای سه دهک اجرا شد و بعد برای استقبال بیشتر از این طرح تخفیف به ۱۲۰ هزار تومان رسید و برای ۵ دهک جامعه اجرا شد. در نهایت میزان تخفیف خرید از کالابرگ به ۲۲۰ هزار تومان برای ۷ دهک جامعه رسید و این موضوع منجر به تحت پوشش قرار گرفتن درصد بالاتری از جمعیت شد. بنابراین در سال ۱۴۰۴ نیز نحوه اجرای طرح کالابرگ کاملاً در اختیار دولت قرار دارد و می‌تواند به شکل‌های مختلفی اجرا شود.»

افزایش یارانه نقدی و تأثیر آن بر دهک‌های پایین جامعه در ۱۴۰۴

این عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: «در حال حاضر بحث‌هایی مبنی بر افزایش یارانه نقدی در حدود ۱۰۰ هزار تومان برای هر نفر وجود دارد که با توجه به اینکه منابع مورد نیاز برای حمایت از یارانه بگیران پیش‌بینی شده است. به طور قطع سیاست‌های یارانه‌ای باید در راستای بی‌اثر کردن تغییرات نرخ ارز بر دهک‌های پایین جامعه اجرایی شود. در سال‌های اخیر هزینه‌های بالا در زندگی منجر شده بود برخی از خانوارها در دهک‌های پایین جامعه از یارانه نقدی به جای خرید اقلام کالاهای اساسی برای پرداخت سایر هزینه‌ها استفاده کنند. بنابراین اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی و بسته حمایتی برای خانواده‌های مستحق اهمیت بالایی دارد.»

تغییر نوع ارز تخصیصی برای واردات کالاها و اثرات آن در سال ۱۴۰۴

همچنین حسین صمصامی، نماینده مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با خبرگزاری ایمنا اظهار کرد: «در حال حاضر دولت برای حدود ۳ هزار کالا نوع ارز تخصیصی برای واردات را از نیمایی به توافقی تغییر داده است. به همین دلیل اثرات تورمی این تغییر نرخ در سفره مردم نمایان خواهد شد و نفر به افزایش کاهش قدرت خرید مردم می‌شود.»

وی افزود: «با توجه به اینکه قیمت کالاهای اساسی افزایش قابل توجهی یافته، یارانه دهک‌های پایین جامعه هم اثر چندانی بر جبران هزینه آنها ندارد. به همین دلیل دولت باید بسته حمایتی به آنها ارائه دهد، در غیر این صورت شاهد افزایش شکاف طبقاتی خواهیم بود.»

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «رشد قیمت دلار در چند ماه اخیر انتظارات تورمی را به شدت افزایش داده است. از طرف دیگر، رشد قیمت دلار بازار آزاد ادامه پیدا کرده و نشان می‌دهد که سیاست‌های دولت در زمینه تک نرخی کردن ارز موفق نبوده است، همان‌طوری که در ادوار گذشته تک نرخی شدن ارز محقق نشد و تنها منجر به تورم و فشار به دهک‌های پایین جامعه شد.»

نتیجه‌گیری درباره اجرای طرح کالابرگ در ۱۴۰۴

با توجه به شرایط اقتصادی کنونی و افزایش تورم، اجرای طرح کالابرگ در ۱۴۰۴ به همراه بسته‌های معیشتی برای خانوارهای کم‌درآمد امری ضروری به نظر می‌رسد. این اقدام می‌تواند به کاهش شکاف طبقاتی و بهبود معیشت خانوارهای سه دهک پایین جامعه کمک کند. همچنین، حذف یارانه سه دهک بالای جامعه و تخصیص منابع حاصل از آن به دهک‌های پایین‌تر می‌تواند به عدالت اجتماعی و افزایش رضایت عمومی منجر شود. دولت باید با ارائه بسته‌های تشویقی مناسب و افزایش میزان یارانه نقدی، حمایت معیشتی مؤثرتری از خانوارها فراهم کند و به کاهش مشکلات معیشتی ناشی از تورم کمک کند