وضعیت صندوق‌های اهرمی در بازار سرمایه

به گزارش سرمایه فردا، بررسی روند صندوق‌های اهرمی نشان می‌دهد که عملکرد آن‌ها به‌شدت وابسته به شرایط کلی بازار است و برخلاف تصور برخی سرمایه‌گذاران، نمی‌توان آن‌ها را گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت دانست.

در میان صندوق‌های فعال، «موج» همچنان به‌عنوان برترین صندوق اهرمی شناخته می‌شود. این صندوق از نظر کنترل پورتفو، NAV، بازدهی، و مدیریت حباب‌های مثبت و منفی، عملکردی ممتاز داشته و قیمت آن اکنون به حدود ۲۰۰۰ تومان رسیده است؛ رقمی که آن را به گران‌ترین صندوق اهرمی بازار تبدیل کرده است. این در حالی است که سایر صندوق‌های اهرمی، از جمله آن‌هایی که پیش از موج پذیره‌نویسی شده‌اند، در محدوده‌های قیمتی بسیار پایین‌تری قرار دارند (۶۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان)، که نشان‌دهنده ماهیت کوتاه‌مدت و نوسانی این ابزارهاست.

صندوق‌های اهرمی، به‌طور کلی، برای بهره‌برداری در روندهای صعودی طراحی شده‌اند و در شرایط نزولی بازار، به‌دلیل ساختار اهرمی‌شان، با ریسک‌های سنگین‌تری مواجه می‌شوند. در حال حاضر، میانگین اهرم عملیاتی صندوق‌های فعال حدود ۲.۴ است؛ رقمی که نشان می‌دهد در دوره‌های ریزشی، فشار بیشتری بر این صندوق‌ها وارد می‌شود، اما در دوره‌های صعودی، جسارت لازم برای افزایش اهرم عملیاتی کمتر دیده می‌شود.

در میان صندوق‌های فعال، «شتاب»، «موج»، «جهش»، «توان» و «دو ایکس» دارای اهرم عملیاتی بالاتری هستند، در حالی که «نارنج»، «پیشران» و «اهرم» با اهرم‌های محدودتر، عملکرد محافظه‌کارانه‌تری داشته‌اند. جالب آن‌که در دوره‌های نزولی، همین صندوق‌های کم‌تحرک‌تر عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند، چرا که با حجم عملیات کمتر، از حباب‌های منفی شدید در امان مانده‌اند.

ترکیب دارایی صندوق‌های اهرمی

یکی از تحولات قابل توجه در ترکیب دارایی صندوق‌های اهرمی، گرایش به خرید شمش طلا بوده است. «نارنج» در مقطعی تا ۲۰ درصد از پورتفوی خود را به طلا اختصاص داده بود، اما اکنون این سهم به زیر ۱۰ درصد کاهش یافته است. «بیدار» نیز مسیر مشابهی را طی کرده و سهم طلا در پورتفوی آن به حدود ۱۰ درصد رسیده است. این ترکیب دارایی، در دوره‌ای که بازار از طلا به سمت سهام سوئیچ کرد، موجب کاهش جذابیت معاملاتی این صندوق‌ها شد.

در مقابل، صندوق‌هایی مانند «دو ایکس» با سهم بالای سهام پتروپالایشی (تا ۴۰ درصد) و اهرم عملیاتی بالا، توانسته‌اند در دوره صعودی اخیر عملکرد قابل توجهی داشته باشند. از نظر حباب منفی، «جهش» و «توان» بیشترین ظرفیت رشد را دارند و برای سرمایه‌گذارانی که چشم‌انداز صعودی برای بازار متصورند، گزینه‌های قابل بررسی محسوب می‌شوند.

در سوی دیگر، صندوق‌هایی مانند «بیدار»، «نارنج» و «پیشران» با ترکیب دارایی محافظه‌کارانه‌تر و سهم بالاتر طلا، در صورت بازگشت بازار به روند نزولی، می‌توانند عملکرد بهتری از خود نشان دهند. این صندوق‌ها در تابلوی معاملات نیز با صف خریدهای کندتر و رفتار معاملاتی محافظه‌کارانه‌تر شناخته می‌شوند.

در نهایت، «موج» همچنان به‌عنوان مرجع عملکرد صندوق‌های اهرمی شناخته می‌شود؛ صندوقی که در تمامی دوره‌ها بیشترین حجم معاملات، بهترین روند قیمتی و بیشترین اعتبار را در میان فعالان بازار داشته است.

رفتار صندوق‌های اهرمی در بازار سرمایه ایران

رفتار صندوق‌های اهرمی در بازار سرمایه ایران، بیش از هر چیز تابعی از نوسانات کوتاه‌مدت و روان‌شناسی بازار است. این ابزارها، به‌دلیل ساختار اهرمی و ترکیب دارایی خاص، برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب نیستند و تنها در دوره‌های صعودی می‌توانند بازدهی قابل توجهی ایجاد کنند. در شرایط فعلی، اگر بازار به روند صعودی خود ادامه دهد، صندوق‌هایی مانند «جهش»، «توان» و «دو ایکس» می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. اما اگر بازار وارد فاز اصلاحی یا نزولی شود، صندوق‌هایی با سهم بالاتر طلا و اهرم عملیاتی پایین‌تر، مانند «نارنج» و «بیدار»، عملکرد بهتری خواهند داشت.

پرسش کلیدی این است که آیا روند صعودی اخیر، یک موج مقطعی بوده یا آغاز یک دوره جدید در بازار سرمایه است؟ پاسخ به این پرسش، مسیر آینده صندوق‌های اهرمی را نیز تعیین خواهد کرد.