بانک و بیمه

ساختار پایه پولی در ترازنامه بانک مرکزی: نگاهی تحلیلی به دارایی‌ها و بدهی‌ها

به گزارش سرمایه فردا، برای درک بهتر عملکرد بانک مرکزی، ابتدا نگاهی به ترازنامه آن می‌اندازیم. در سمت دارایی‌ها، مواردی چون دارایی‌های ارزی (شامل دلار، یورو و سایر ارزها)، ذخایر طلا، خالص مطالبات از دولت و خالص مطالبات از بانک‌ها دیده می‌شود. منظور از “خالص مطالبات” این است که بانک مرکزی هم طلب از دولت و بانک‌ها دارد و هم ممکن است بدهی‌هایی به آن‌ها داشته باشد، اما آنچه در ترازنامه ثبت می‌شود، تفاوت بین این دو است.

فرض کنیم مجموع دارایی‌های بانک مرکزی برابر با ۱۰۰۰ واحد باشد. در سمت بدهی‌ها نیز مواردی چون اسکناس و مسکوک در گردش، ذخایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی و حقوق صاحبان سهام قرار دارد. البته حقوق صاحبان سهام در مقایسه با سایر اقلام بسیار ناچیز است و برای ساده‌سازی تحلیل، می‌توان آن را نادیده گرفت.

نکته مهم اینجاست که مجموع دارایی‌ها و بدهی‌ها در ترازنامه بانک مرکزی برابرند و این تعادل، همان پایه پولی یا Monetary Base را تشکیل می‌دهد. پایه پولی در تمامی بانک‌های مرکزی جهان از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: ۱. دارایی‌های ارزی (پورتفوی ارزهای خارجی) ۲. ذخایر طلا ۳. خالص مطالبات از دولت ۴. خالص مطالبات از بانک‌ها

در ترازنامه، وام‌هایی که بانک مرکزی به دولت یا بانک‌ها داده است، در بخش دارایی‌ها ثبت می‌شود. در مقابل، بدهی‌های بانک مرکزی به دولت یا بانک‌ها نیز در بخش بدهی‌ها درج می‌گردد. معمولاً دولت بدهکار است، بنابراین بانک مرکزی از دولت خالص مطالبات دارد. همین وضعیت در مورد بانک‌ها نیز صادق است.

در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که بانک مرکزی هم بانک دولت است و هم بانک بانک‌ها. این نقش دوگانه، اهمیت آن را در تنظیم سیاست‌های پولی و حفظ ثبات مالی دوچندان می‌کند

modir

Recent Posts

چالش درآمدزایی صبا فولاد

در اقتصاد ایران که سرمایه‌گذاری با ریسک‌های تحریمی، محدودیت‌های بانکی و تهدید اسنپ‌بک مواجه است،…

7 ساعت ago

تمدن ایران در آستانه بازتعریف جهانی

ایران، تنها یک کشور نیست؛ بلکه تجسمی از یک تمدن هزاران‌ساله است که در دل…

8 ساعت ago

پایان سودآوری بانک رسالت

بانک رسالت که تا سال گذشته روندی مثبت در سودآوری داشت، در سال ۱۴۰۳ با…

9 ساعت ago

سهم وتوکا ارزنده است؟

شرکت سرمایه‌گذاری توکا فولاد با پرتفویی متنوع و ارزش‌گذاری ۷۲۳۹ ریالی برای هر سهم، در…

9 ساعت ago

سهم وکغدیر می ارزد؟

شرکت بین‌المللی توسعه صنایع و معادن غدیر با پرتفویی متنوع و ارزش‌گذاری ۵,۳۶۳ ریالی برای…

9 ساعت ago

تناقض ادعای وزیر نفت با آمار

در شرایطی که تحریم‌های بین‌المللی اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده‌اند، وزارت نفت با…

15 ساعت ago