بانک و بیمه

ساختار پایه پولی در ترازنامه بانک مرکزی: نگاهی تحلیلی به دارایی‌ها و بدهی‌ها

به گزارش سرمایه فردا، برای درک بهتر عملکرد بانک مرکزی، ابتدا نگاهی به ترازنامه آن می‌اندازیم. در سمت دارایی‌ها، مواردی چون دارایی‌های ارزی (شامل دلار، یورو و سایر ارزها)، ذخایر طلا، خالص مطالبات از دولت و خالص مطالبات از بانک‌ها دیده می‌شود. منظور از “خالص مطالبات” این است که بانک مرکزی هم طلب از دولت و بانک‌ها دارد و هم ممکن است بدهی‌هایی به آن‌ها داشته باشد، اما آنچه در ترازنامه ثبت می‌شود، تفاوت بین این دو است.

فرض کنیم مجموع دارایی‌های بانک مرکزی برابر با ۱۰۰۰ واحد باشد. در سمت بدهی‌ها نیز مواردی چون اسکناس و مسکوک در گردش، ذخایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی و حقوق صاحبان سهام قرار دارد. البته حقوق صاحبان سهام در مقایسه با سایر اقلام بسیار ناچیز است و برای ساده‌سازی تحلیل، می‌توان آن را نادیده گرفت.

نکته مهم اینجاست که مجموع دارایی‌ها و بدهی‌ها در ترازنامه بانک مرکزی برابرند و این تعادل، همان پایه پولی یا Monetary Base را تشکیل می‌دهد. پایه پولی در تمامی بانک‌های مرکزی جهان از چهار بخش اصلی تشکیل شده است: ۱. دارایی‌های ارزی (پورتفوی ارزهای خارجی) ۲. ذخایر طلا ۳. خالص مطالبات از دولت ۴. خالص مطالبات از بانک‌ها

در ترازنامه، وام‌هایی که بانک مرکزی به دولت یا بانک‌ها داده است، در بخش دارایی‌ها ثبت می‌شود. در مقابل، بدهی‌های بانک مرکزی به دولت یا بانک‌ها نیز در بخش بدهی‌ها درج می‌گردد. معمولاً دولت بدهکار است، بنابراین بانک مرکزی از دولت خالص مطالبات دارد. همین وضعیت در مورد بانک‌ها نیز صادق است.

در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که بانک مرکزی هم بانک دولت است و هم بانک بانک‌ها. این نقش دوگانه، اهمیت آن را در تنظیم سیاست‌های پولی و حفظ ثبات مالی دوچندان می‌کند

modir

Recent Posts

قتل در خشونت خانگی

صبح دهم آذر، پیکر بی‌جان رضا میرزایی، همسر مرضیه یونسی ـ سرپرست تعزیرات حکومتی استان…

46 دقیقه ago

سافاری انسانی در سارایوو

دادستانی میلان پرونده‌ای بی‌سابقه را گشوده است؛ ادعاهایی مبنی بر اینکه گروهی از شهروندان ایتالیایی…

50 دقیقه ago

حکم اعدام برای تجاوز

ماجرای جوانی که با دو شکایت سنگین به اتهام تجاوز در تهران بازداشت شد، پس…

56 دقیقه ago

اجاره خانه‌های یک‌روزه

اجاره‌خانه‌های ساعتی و یک‌روزه در تهران تنها پاسخ به نیاز اقامت کوتاه‌مدت نیست؛ این بازار…

60 دقیقه ago

شکست تاکوپی

«گناه نخستین تاکوپی» در ظاهر شبیه یک انیمه کودکانه و امن است، اما خیلی زود…

1 ساعت ago

سراب تاب‌آوری اقتصاد ایران

ایران امروز نه از کمبود کالا، بلکه از گم‌شدن کالا در مسیر توزیع رنج می‌برد.…

2 ساعت ago