پارک جنگلی چیتگر، یکی از مهم‌ترین منابع اکولوژیک غرب تهران، این روزها با خشکسالی، آفت‌زدگی و کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند. درختانی که باید سایه‌سار شهر باشند، حالا زرد و نحیف‌اند؛ قربانی بی‌توجهی به تعهدات آبی و مدیریت ناکارآمد در تأمین منابع حیاتی.

به گزارش سرمایه فردا، چیتگر، بوستانی که روزگاری نماد سبز تهران بود، حالا با چالش‌هایی جدی روبه‌روست؛ از خشکسالی و آفت سوسک پوسته گرفته تا قطع هزاران درخت کهنسال. در حالی که شهرداری از احیای ۹۰ درصدی درختان سخن می‌گوید، کارشناسان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که بحران آب همچنان پابرجاست. اختلاف میان نهادهای مسئول، نبود دسترسی به منابع پایدار آبی و استفاده از روش‌های سنتی آبیاری، این پارک ۷۸۰ هکتاری را در معرض تهدید جدی قرار داده است. چیتگر، به‌عنوان ریه تنفسی غرب تهران، نیازمند نوسازی زیرساخت‌های آبی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و بازنگری در سیاست‌های مدیریتی است تا بتواند نقش حیاتی خود در حفظ کیفیت هوای پایتخت را حفظ کند.

این روزها پارک جنگلی چیتگر، حل و روز خوبی ندارد. تنش های آبی از یکسو و دست و پنجه نرم کردن با آفت سوسک پوسته باعث شده تا بخش زیادی از این بوستان که مهمترین ریه تنفسی غرب تهران محسوب می شود، خشک شود. مشکلی که به نظر می رسد ریشه آن را باید در عما نکردن به تعهدات متولیان، در تامین آب مورد نیاز آن جستجو کرد.

مرداد ماه امسال بود که حسین دماوندی معاونت برنامه‌ریزی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران  با بیان اینکه اگر درختان آفت زده قطع نشوند آفت تمام جنگل های تهران را آسیب می زند اظهار داشت: درحال حاضر بخشی از درختان پارک های چیتگر و سرخه حصار خشک شده که منابع طبیعی استان به دلیل عدم شیوع آفات ناچار به قطع درختان بیش از ۵۰ سال سن کرده که نگرانی هایی را برای شهروندان ایجاد کرده است.

منظور دماوندی، انتشار تصاویری در رسانه ها و فضای مجازی بودند که نشان از قطع درختان در سطحی وسیع در این دو بوستان جنگلی و بخصوص چیتگر می دادند.

موضوعی که شهرداری در پاسخ به آن اعلام کرده که دلیل قطع درختان آفت زدگی وسیع درختان چیتگر بوده است. محمد خسروی شهردار منطقه ۲۲ در پاسخ به «هفت صبح » در مورد ریشه بروز مشکل آفت زدگی درختان این بوستان می گوید: منشاء آفت زدگی این درختان به دوران کرونا بر می گردد. در آن سال ها به خاطر آنکه درختان به درستی آبیاری نشدند  و خشکسالی هم وجود داشت، حدود ۱۰۰ اصله درخت در نقاط مختلف پارک به آفت سوسک پوسته متلا شدند اما آنها را قطع نکردند. نتیجه این کم کاری و سکوت آن بود که امروز هزاران درخت به این آفت مبتلا شده اند و باید قطع شده و توسط درختان جدید جاگزین شوند.

۹۰ درصد درختان آفت زده جایگرین شده اند

خسروی اما مدعی است که هم اینک بیش از ۹۰ درصد درختان آفت زده جایگرین شده اند. وی  در این خصوص می گوید: تاکنون با مجوز منابع طبیعی، هزاران اصله از درختان قطع و از پارک خارج و به  فروش رسیده  و به جای آنها درختان جدیدی کاشته شده یا در اولین زمان اقلیمی، کاشته خواهند شد. چرا که درختکاری هم فصلی دارد.

به گفته این مقام مسئول تاکنون بالغ بر ۲۰ هزار اصله درخت در قبال ۱۰ هزار درخت آلوده به آفت ، در پارک جنگلی چیتگر کاشته شده است می گوید: تنش آبی عامل اصلی تضعیف درختان و جذب آفت سوسک پوست‌خوار بود، اما اکنون با اقدامات انجام شده مشکلات مربوط به آبرسانی پارک تا حد زیادی مرتفع گردیده است.

درختان همچنان زرد رنگ هستند و نحیف. با شاخه هایی که بسیاری از آنها دیگر طراوت گذشته را ندارند. انگار که همچنان تشنه آب اند و خسته از این همه سال مبارزه. اما چرا اقدامی برای تامین آب این بوستان جنگلی در راستای جلوگیری از خشک شدن آن صورت نگرفته است؟ سوالی که خسوری در پاسخ به آن می گوید: این حرف اصلا درست و منصفانه نیست.  ما با اجرای ۳۰ کیلومتر لوله‌کشی و احیای ۹ حلقه چاه، دسترسی به آب مورد نیاز پارک را از تصفیه‌خانه‌ها و پساب‌ها فراهم کرده‌ایم. اگرچه نوسانات در تأمین آب وجود دارد، اما توانسته‌ایم آبیاری را کنترل کرده و نیاز واقعی پارک جنگلی را در سال گذشته به طور کامل تأمین کنیم.

وقتی که متولیان آب را می بندند

ولی تنش هایی که خسروی از آن صحبت می کند چیست؟ سوالی که صدرا خداوردی کارشناس محیط زیست در مورد آن می گوید: واقعیت این است که متولیان منابع و اداره آب و فاضلاب، حاضر نیستند به چیتگرآب بدهند.  در حال حاضر شهرداری ۷۰ لیتر بر ثانیه آب برای درختان را از طریق چاه‌ها و ۵۰ لیتر بر ثانیه را از طریق پساب تامین می‌کنیم؛ حتی قبلاً شرکت تأمین و تصفیه، ۵۰ لیتر بر ثانیه آب می‌داد که آن هم قطع شده است.

ایمان گودرزی معاون خدمات شهری منطقه ۲۲، ، نیز به نکته قابل تامل و مهمی در مورد تامین آب چیتگر اشاره می کند که تاکنون کسی به آن اشاره ای نکرده است. وی در گفت و گوبا «هفت صبح» می گوید: خوشبختانه با اقدامات صورت گرفته موفق شده ایم تا جلوی سرایت و  توسعه آفت را بگیریم ولی حقیقت این است که درختان این پارک نیاز به آب زیادی دارند و دولتی‌ها اجازه ورود آب از سد امیرکبیر به بوستان را نمی‌دهند.

به گفته وی؛ روزانه به‌طور میانگین، بوستان ۷۸۰ هکتاری چیتگر با ۴۰۰ هزار درخت، نیازمند ۲۵۰ لیتر بر ثانیه آب است، اما فقط نیمی از آب تأمین شمده  و الباقی درختان هم با تانکر آبیاری می‌شوند.

با این حال گروهی از کارشناس محیط‌زیست مدعی اند که برخلاف سخنان مدیران، آب وجود دارد، اما شهرداری آبیاری را به روش سنتی انجام می‌دهد که باعث می شود تا آب به‌خوبی توزیع نشود.

.بدین ترتیب به نظر می رسد  علاوه بر احیای بوستان چیتگر، در کنار تامین حق‌آبه آن، باید از روش های نوین آبیاری قطره‌ای، استفاده از پساب تصفیه‌شده و نصب حسگرهای هوشمند رطوبتی، استفاده کرد تا این بوستان جنگلی مهم تهران همچنان بتواند نقش خود را به عنوان کریدور جریان ورودی هوای غرب به شرق تهران و یا همان ریه تنفسی غرب پایتخت به خوبی ایفا کند.