شنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۴
بیست روز از شعلهور شدن جنگلهای هیرکانی در الیت میگذرد؛ در حالی که هر مقام و نهادی روایت متفاوتی از علت و روند اطفا ارائه میدهد، سرمایه چند میلیون ساله ایران همچنان در آتش میسوزد. تناقضها از «علفزار» خواندن جنگل تا ادعای عمدی بودن حریق، تصویری از آشفتگی مدیریتی را نشان میدهد که فرصت طلایی مهار آتش را از دسترس خارج کرده است.
به گزارش سرمایه فردا، آتشسوزی الیت، بیش از آنکه یک بحران طبیعی باشد، به صحنهای از تناقضگوییها و تأخیرهای مدیریتی بدل شده است. ۲۰ روز است که جنگلهای هیرکانی در آتش میسوزد از معاون اجرایی رئیسجمهور که خبر حریق «علفزار» را شنیده بود تا رئیس سازمان محیط زیست که پس از پایان سفر اردبیل تازه به منطقه رسید، هر مقام روایت خاص خود را دارد. فعالان محیط زیست هشدار میدهند که فرصت طلایی مهار آتش در همان روزهای نخست از دست رفت و حالا تنها باران یا ایجاد آتشبر میتواند مانع پیشروی شعلهها شود. در این میان، برخی مسئولان از کمکهای خارجی سخن میگویند و برخی دیگر تأکید دارند که نیروهای داخلی کافیاند؛ اما نتیجه این ضد و نقیضها چیزی جز ادامه سوختن جنگلهای هیرکانی و تهدید روستاهای اطراف نبوده است. این بحران نشان میدهد که نبود هماهنگی و شفافیت، خود به عاملی برای گسترش آتش بدل شده است.
منطقه حفاظت شده چهار باغ واقع در ارتفاعات الیت شهرستان چالوس، بیش از ۲۰ روز است که درگیر آتشسوزی شده و جامعه محلی را درگیر تبعاتش کرده است. دود غلیظ منطقه و پیشروی آتش به سمت روستاهای مجاور حتی احتمال تخلیه مناطق مسکونی را هم پررنگ کرده است. طبق ماده ۴۸ قانون حفاظت و بهرهبرداری تمام ماموران دولتی اعم از لشکری و کشوری و شهرداریها که در نزدیکی محل حریق باشند در مقابل تقاضای مامورین جنگلبانی یا ژاندارمری یا بخشداری موظفند با تمام وسایل ممکنه دولتی و شهرداری که در اختیار دارند در آتشنشانی کمک کنند اما در متن خبرها، هر گروه و دستهای تلاش میکند کمکهایش را به رخ بکشد. به گفته منابع محلی، بالگردها خیلی زودتر باید به منطقه اعزام میشدند اما تاخیر در اعزام بالگرد کار را به جایی میرساند که دیگر حریق قابل کنترل نیست. بعد از ۲۰ روز سوختن منطقه حفاظت شده الیت و انفعال سازمان محیط زیست بهعنوان مرجع اصلی کنترل بحران در این منطقه، شینا انصاری رئیس این سازمان پس از اتمام برنامههای عادی خود و به پایان رسیدن سفر اردبیل عازم الیت شد تا ستاد بحران را فعال کند. ستادی که همه را دست به تلفن کرد اما چه سود که این اقدامات خیلی دیر انجام شد.
در شرایطی که فعالان محیط زیست کارزار ارسال ایلوشن را راهاندازی کرده بودند، روز جمعه دو سورت پرواز توسط ایلوشنهای غول پیکر انجام شد و عکسهای هوایی نشان میداد حریق کنترل شده اما اطفای کامل آن انجام نشده است. شینا انصاری که تازه به الیت رسیده بود، در دو مصاحبه جداگانه خبر از درخواست کمکهای خارجی از روسیه و ترکیه داد اما تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۳ اول آذر) هیچ خبری از کمکهای این دو کشور دوست و همسایه نشد!
جعفر قائم پناه معاون اجرایی رئیس جمهور هم به آتشسوزی الیت واکنش نشان داد و در فضای ایکس نوشت خبر آتشسوزی در علفزارهای الیت را شنیده و برای جلوگیری از انتقال حریق به جنگلهای هیرکانی رایزنی برای دریافت کمکهای خارجی انجام خواهد شد. گویا استاندار مازندران اطلاعات غلط به او رسانده بود زیرا آنچه میسوخت، جنگل چند میلیون ساله هیرکانی بود و نه علفزارهای منطقه الیت!
محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور هم در تماسهای تلفنی جداگانه با استاندار مازندران و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، پس از دریافت آخرین گزارشهای میزان خسارات وارده، پیش روی آتشسوزی و نحوه عملیات اطفای حریق در جنگلهای هیرکانی، دستورات لازم برای بسیج همه امکانات و تامین تجهیزات مورد نیاز اطفای حریق نیروهای امدادی را صادر کرد.
اما چه شد که به این نقطه رسیدیم و چرا آتش الیت خاموش نمیشود؟ صادق رحمتی مدیر جمعیت حامیان محیط زیست در گفتوگو با «هفت صبح» تکمیل مثلث آتش سوزی در جنگلهای شمال به دلیل وقوع خشکسالی کاذب در ایران را عاملی میداند که در حریق غیرقابل کنترل الیت موثر است.
به گفته او، وقتی شکارچی برای شکار به جنگل میرود، پوکه فشنگش اگر روی لاشبرگهای خشک بیفتد، آتشی ایجاد میکند که کنترل آن در شرایط فقدان رطوبت غیر ممکن میشود. حریقی که در جنگل ایجاد میشود اگر در روز اول اطفا شود، مشکلی پیش نمیآورد اما وقتی آتشسوزی به ۱۳ تا ۱۴ روز میرسد، فقط باران میتواند این آتش را کنترل کند.
به گفته رحمتی، منابع طبیعی تا ۲۰ شهریور دامها را از منطقه حفاظت شده چهارباغ خارج کرده و دیگر نسبت به منطقه حفاظت شده البرز مرکزی و چهارباغ وظیفهای به عهده ندارد اما محیط زیست باید از ورود شکارچیان به منطقه خودداری میکرده است که به دلیل وجود فقط یک نیرو در پاسگاه الیت و دلیر، توان انجام مقابله با ورود شکارچیان را نداشته است.
این فعال محیط زیست حضور نیروهای منابع طبیعی و محیط زیست در منطقه از نخستین ساعات وقوع حریق تایید میکند اما معتقد است که این حریق با نیروهای اندک حاضر در منطقه قابلیت کنترل نداشته و به همین خاطر زمان طلایی اطفای حریق که یک هفته برای اطفا به کمک نیروی انسانی است و دو هفته برای اطفا با تجهیزات است، بهطور کامل از دست رفته و اکنون بالگرد هم نمیتواند آتش را خاموش کند زیرا منطقه درگیر حریق شبیه به قیف بوده و کنترل آتش در آن بسیار سخت است.
از نگاه رحمتی تنها راه نجات جنگل قربانی کردن بخشی از آن و ایجاد آتشبر است تا از پیشروی آن به دیگر نقاط جلوگیری شود زیرا اگر آتش به گردنه چهارباغ برسد، تا روز یکشنبه دوم آبان به طالقان خواهد رسید و از هماکنون باید نیروهای کوهنورد در طالقان آماده مقابله با آتش باشند.
او از مدیر کل محیط زیست مازندران گله دارد زیرا در چهارمین روز حریق با تشکلهای مازندران جلسه داشته است اما از منطقه به صورت حضوری بازدید نکرده و درخواست بالگرد را به مسئولان ذیربط منتقل نکرده است.
اگرچه به نظر میرسد فرصت طلایی اطفای حریق از دست رفته است اما مهدی سعیدی معاون برنامهریزی اداره کل منابع طبیعی مازندران-نوشهر در گفتوگو با «هفت صبح» بر این باور است که اگر بگوییم فرصت طلایی مقابله با حریق را از دست دادهایم، بیانصافی کردهایم. نیروهای منابع طبیعی از نخستین ساعات حریق، پای کار بودهاند.
به گفته سعیدی همگی نیروهای مستقر با تمام توان کار کردهاند اما متاسفانه عمق یک متری لاشبرگهای منطقه باعث شده که آتش در لابلای لاشبرگها حرکت کرده و اطفا را با مشکل مواجه کند.
آنطور که معاون برنامهریزی اداره کل منابع طبیعی مازندران-نوشهر میگوید: قرار است هشت سورت پرواز ایلوشن (روز شنبه یکم آبان) بعد از پرواز نسبتا موفق روز جمعه گذشته انجام شود. ایلوشنها در تهران آبگیری میکنند و این مسئله تاخیر خاصی در عملیات اطفا ایجاد نخواهد کرد زیرا تفاوت زمانی مکان آبگیری بین یک ربع تا ۲۰ دقیقه است.
این مقام مسئول درباره زمان دقیق اطفای کامل حریق نمیتواند نظر قطعی ارائه دهد و فقط از حضور ۲۵۰ نفر در صخرههای منطقه برای اطفا خبر میدهد و سازمان حفاظت محیط زیست را مسئول اصلی عملیات اطفا معرفی میکند زیرا کانون حریق در منطقه حفاظت شده تحت مدیریت این سازمان قرار داشته است.
اگرچه در فضای مجازی اخباری به نقل از رضا افلاطونی رئیس سازمان منابعطبیعی و آبخیزداری دست به دست میشود که آتشسوزی الیت را عمدی اعلام کرده است اما او در گفتوگو با «هفت صبح» این خبرها را رد کرده و بر تاثیر عوامل انسانی بر وقوع حریق الیت تاکید میکند.
به گفته رئیس سازمان منابع طبیعی وسعت عرصه درگیر حدود هشت هکتار است و در بیش از ۱۵ تا ۱۶ نقطه، عملیات اطفای حریق در حال پیگیری است. منطقه درگیر کاملا صخرهای و کوهستانی با شیب تند است و به همین خاطر گسترش حریق دیرتر اتفاق میافتد اما به دلیل عدم دسترسی ماشین آلات و زحمت زیاد نیروی انسانی برای رسیدن به محل حریق، اطفای آتشسوزی هم دچار مشکل میشود.
اگرچه شینا انصاری از اعزام کمکهای خارجی از ترکیه و روسیه به جنگلهای الیت خبر میدهد اما افلاطونی میگوید که تا زمان انجام مصاحبه خبری از کمکهای خارجی نیست و اگر هم کمکی ارسال شود، در حد بالگرد و هواپیمای آبپاش خواهد بود.
البته او تاکید میکند که ما خودمان از پس اطفای حریق بر میآییم و دلیل طولانی شدن آتشسوزی هم صعبالعبور بودن منطقه است.
به گفته افلاطونی برابر قانون مسئولیت اصلی اطفای حریق با سازمان حفاظت محیط زیست اما منابع طبیعی هر خدمتی از دستش بر بیاید، انجام میدهد و در حال حاضر هم ۳۵۰ نفر از نیروهای یگان حفاظت منابعطبیعی در عرصه عملیاتی حضور مستمر دارند. این تعداد نیرو از نیروهای زبده و آموزش دیده هستند که از پنج استان معین فراخوانده شدهاند.
او درباره نیروهای اعزامی محیط زیست برای عملیات اطفا اطلاعات دقیقی در دسترس ندارد اما بر اساس مشاهدات خود، بیش از ۸۰ درصد نیروهای مستقر در محل آتشسوزی را متعلق به نیروهای مردمی چهار روستای مجاور، هیئت کوهنوردی و نیروهای منابع طبیعی اعلام میکند.
افلاطونی یادآور میشود که از ۱۰ آبان شاهد حریق در این منطقه بودیم و تا ۲۴ آبان به خوبی اطفا انجام شده است. آنچه امروز شاهد آن هستیم از ۲۴ آبان شروع شده و نقطه کانونی آن کم بوده است. به مرور حریق را کنترل کردیم اما به دلیل لاشبرگهای خیلی زیاد در کف جنگل، آتش رسوخ میکند و یکباره بیرون میزند.
آتش الیت هنوز خاموش نشده و ثروتی ملی در حال سوختن است اما یک پرسش اساسی این است که آیا مسئولان همانطور که امروز به خط شدهاند، نمیتوانستند زودتر وارد عمل شوند که بحران دامن کشور را نگیرد و نوار باریک جنگلهای شمال بیش از این آسیب نبیند؟
ایران، بیبهره از ساز و کار سازمان آتشنشانی جنگل
حیدر ابراهیمیفر، کارشناس ارشد منابع طبیعی: هر نوع آتشسوزی در هر جایی چه در منزل مسکونی یا در کارگاه و کارخانه و حتی در جنگلها و مراتع برای اطفا یک زمان طلایی دارد. معمولا حریق در عرصههای طبیعی از یک نقطه آغاز و بسته به تراکم ماده سوختنی، وزش باد، توپوگرافی منطقه و شرایط جوی پیشروی میکند. رطوبت نسبی بیشترین همبستگی را با توسعه و گسترش آن دارد. لذا بقول آتشنشانها اگر اطفای حریق در دقیقه اول باشد، با یک لیوان آب مهار میشود. اگر در دقیقه دوم باشد، با یک سطل آب و اگر دقیقه سوم به بعد باشد، حریق گسترش یافته و مهار آن به سختی صورت خواهد پذیرفت.
در شمال کشور به تجربه مشخص شده که اگر دو تا سه هفته در فصل پاییز و پس از خزان درختان در شرایطی که کف جنگل مملو از ماده سوختنی است؛ باران نبارد، دما افزایش یافته و رطوبت نسبی هوا پایین باشد، رطوبت ماده سوختنی کاهش مییابد و پدیده فون یا گرم باد در دامنه میتواند جنگل را به انباری از باروت بدل کند. در چنین شرایطی محیط فقط منتظر یک جرقه است که معمولا در اثر بیاحتیاطی رهگذران، شکارچیان، چوپانان و… این جرقه زده میشود.
اگر در همان روز اول حریق کنترل شود که بسیار عالی است و معمولا در اثر شبنم صبح گاهی حریق کاملا مهار میشود ولی اگر حجم آتش در تنه درختان به حدی باشد که تا صبح دوام بیاورد، زمان طلایی را از دست داده و در روز دوم، آتش قطعا با وزش باد توسعه مییابد و مهار آن را بسیار سخت میشود. چرا که جبهه آتش گسترش یافته و حریق از حالت عادی خارج و ممکن است طوفان حریق ایجاد شود که مهار آن اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار است و باید منتظر باران باشیم.
بیمبالاتی و بیتوجهی به شرایط طبیعی
آتشسوزی در جنگل پدیدهای است که در شرایط جوی مناسب حتی در اثر رعد وبرق هم اتفاق میافتد. بهطور میانگین در مناطق حفاظت شده تا یک سوم و در سایر مناطق حدودا تا پنج درصد حریقها در اثر این پدیده جوی روی میدهد ولی آنچه بیشتر عامل حریق در ایران و در سایر کشورها است، بیمبالاتی و بیتوجهی به شرایط طبیعی و روشن کردن آتش در طبیعت و رها کردن آن توسط انسان است که مسبب ایجاد حریقهای گسترده میشود. حریق جنگل در روسیه مدت یکماه ادامه داشت یا در کالیفرنیا چندین ماه گرفتار حریق بودند. این پدیده کشورهای دارای تجهیزات و فنآوری را نیز زمینگیر کرده بود و ما نیز استثنا نیستیم. ولی آنچه به آن کمتر پرداخته میشود، عدم وجود سازمان کار مناسب همچون آتش نشانی شهری است. مگر آتش و خسارت آن، شهر و غیر شهر میشناسد؟
تخصص و تبحر در هر کاری حرف اول را میزند، باید نیروهای عملیاتی همچون رنجرهای ارتش دارای توان جسمی و عملیاتی مناسب و آموزش دیده و در مناطق خاص استقرار داشته باشند. کشور ترکیه بنابر گزارشات دارای ۱۰۰ پایگاه اطفا حریق و ۱۰۰۰ نیروی آتشنشان و ۱۰ هزار نفر نیروی پشتیبان از ارتش است. ولی در حریق چند سال قبل از ایران و سایر کشورها کمک خواست تا حریق را مهار کند. ولی ایران از ساز و کار سازمان آتشنشانی جنگل بیبهره است.
دلایل گسترش آتشسوزی در جنگل الیت مازندران
در زمانی که شرایط برای حریق مهیاست باید از تردد در جنگل ممانعت کرد تا احتمال آتشسوزی را به حداقل برسانیم. در شرایط بحرانی وجود بالگرد برای هلی برد نیرو و پشتیبانی عملیاتی نیروهای آتشنشان حاضر در منطقه آتش از ضروریات است. چرا که در مناطق صعبالعبور زمان و توان نیروها برای رسیدن به آتش تلف میشود و از همه مهمتر رسانیدن آب غذا، ادوات و وسایل استقرار را با هلی برد میتوان تسهیل کرد. در مواردی نیز اگر بسکت مناسب وجود داشته باشد، با حمل آب میتوان کانونهای حریق را مهار کرد تا از توسعه آن ممانعت شود. وجود هواپیمای آب پاش در شرایط فوق بحرانی که در روی زمین کاری از نیروهای عملیاتی به دلیل شیب و پرتگاه بر نمیآید نیز در کاهش حریق و مهار آن میتواند کارساز باشد.
این روزها که آتشسوزی در جنگل الیت مازندران وجود دارد، با توجه به شرایط جوی پایدار و پیشبینی افزایش دما و عدم بارش تا نیمه آذر باید از تردد و ورود افراد غیر بومی به مناطق جنگلی شمال برای تفریح و شکار و …. جدا ممانعت شود. در صورت بروز آتش آن هم در ارتفاعات به دلیل خصوصیت آتش که بر خلاف تمام پدیدهها مانند سیل که در اثر جاذبه از بالا به پایین حرکت میکند، بر عکس آتش از پایین به بالا حرکت میکند که به آن اثر دره میگویند، لذا تیمهای عملیاتی باید از ارتفاع پایین با جبهه حریق مبارزه کنند. در مبارز با این نوع حریق خاموش کردن کندههای در حال سوختن در اولویت قرار دارد لذا وجود آب برای مهار از ضروریات است. قطع درختان توخالی و لاپی در حال سوختن از اولویتهاست چراکه تنه خالی آنها همچون دودکش آتش را به سایر مناطق پرتاب کرده و موجب توسعه حریق میشود. آتشسوزیهای تجویزی از دیگر روشهای مهار حریق است که لازم است در جبهه مقابل و یا دامنه مقابل حریق ایجاد کرد تا در مسیر حریق اصلی ماده سوختنی برای توسعه وجود نداشته باشد و حریق اصلی مهار شود.
سالها بود که آتشسوزیهای گسترده عمدتا زاگرس را نشانه میگرفت ولی امسال و در یک ماه اخیر با سرعت و گستردگی عجیبی در جنگلهای هیرکانی و ارسباران جا خوش کرده است و تقریبا به خبرهای روزانه از آتش در هیرکان تبدیل شده است.
این که عواملی مثل گرمایش و بیبارشی و تجمع لاشبرگها بر روی زمین خشک باعث گستردگی آتش میشود امری بدیهی است. اما آتش نقطه شروعی دارد که میتواند در خوشبینانهترین نگاه، آتش سیگاری از یکی از ساکنان محلی باشد یا ته مانده ذغال طبیعتگردی که برای جوجه کبابی مهیا کرده بود و در حالت بدبینانه، آتشسوزیها میتواند عامدانه برای زمینخواری و تغییرکاربری اراضی باشد که در این صورت هم میزان آن احتمالا قرار نبوده به این وسعت باشد و البته ورود دادستانی مازندران به موضوع و اظهارنظر در این خصوص که وجود درختهای شکسته در جنگل به افزایش دامنه آتش سوزیها افزوده است و اظهار تاسف از قانونی که قبلا وجود داشته و اجازه خروج درختان افتاده را نمیداده است، سمت و سوی نگاهها را میبرد به این جهت که حتی اگر این آتشسوزیها برای بسیاری آب نداشته است، ولی ظاهرا عدهای عمدتا بهرهبردار دنبال پختن نانی از آن برای خود هستند و چند روزیست سعی دارند از سوزش این آتش، موضوع بهرهبرداری را داغ کنند.
اما اکنون حتی قصد ورود به عاملین عامدانه یا غیرعامدانه ایجاد آتش را ندارم که این امر نیاز به تحقیق و جستجوی بیشتر از سوی مسولان و متولیان مربوطه را دارد و هر آنچه اکنون به آن اشاره کنیم، فقط میتواند حدس و گمان باشد اما سریال آتشسوزی یک قسمت ابتدایی دارد و قسمتهای متعدد دیگری که مربوط به کارهایی است که باید در حین آتش سوزی انجام داد.
اگر قسمت اول آن نیاز به تحقیق و بررسی دارد اما قسمتهای بعدی که مربوط به تلاش برای اطفای حریق است با توجه به قوانین و مقررات مربوطه قابل بررسی و تعمق است.
درباره الیت میگوییم اما این موضوع در خصوص تمام موارد مشابه در هیرکانی، ارسباران و زاگرس صدق میکند.
مطابق تبصره ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب ۲۵/۵/۱۳۴۶ در موقع آتشسوزی در جنگلها، تمام ماموران دولتی اعم از لشکری و کشوری و شهرداریها که در نزدیکی آن محل باشند در مقابل تقاضای ماموران جنگلبانی یا ژاندارمری یا بخشداری موظفند با تمام وسایل ممکنه دولتی و شهرداری که در اختیار دارند، در آتش نشانی کمک کنند. ماموران کشوری و شهرداری که در ایفای این وظیفه مسامحه و قصور کنند برحسب مورد طبق مقررات مواد ۵۸ و ۵۹ قانون استخدام کشوری مجازات میشوند. در مورد ماموران لشکری تعقیب و مجازات آنان طبق مقررات و قوانین نظامی خواهد بود.
این تبصره تصریح کرده است که تمام ماموران دولتی اعم از لشکری و کشوری و شهرداریها موظفند با تمام وسایل در اطفای حریق کمک کنند و حتی برای عدم انجام تکالیف، مجازات تعیین کرده است.
اینکه عوامل متعدد اکوسیستمی و اقلیمی را در آتشسوزی و گسترش آن دخیل بدانیم، نمیتواند مانع این باشد که بر این حقیقت چشم ببندیم که ورود به هنگام و بسیج کامل تمامی امکانات مطابق قانون، میتواند در فروکش کردن آتش و جلوگیری از گسترش آن به لحاظ وسعت و طولانی شدن از نظر زمانی موثر باشد.
اینکه مسولان استانی و ملی در هفته سوم نخستین خبر از آتشسوزیها به صحنه آمدند و پس از ورود همه جانبه موفق شدند تمام عوامل داخلی و خارجی را برای اطفای حریق بسیج کنند، جای تقدیر دارد یا این پرسش که: آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟
من از پای کار بودن تمام مردم کشورم که از هر کجا به منطقه حریق آمدند و از جامعه محلی گرفته تا کوهنوردان و فعالان استانهای دیگر که خود را برای خاموش کردن جنگل باستانی هیرکانی به الیت رساندند، احساس غرور می کنم. حضور این مردم که هرآنچه از امید در دلمان مانده به لطف وجودشان هست، نشان داد که مردم بسیار از مسولان پیشروتر هستند و تشخیصشان برای خطری که جنگلمان را میسوزاند و از بین میبرد، بسیار دقیقتر است و برای همین آن زمان که مسولان ملی و استانی با کوچک شمردن چنین اتفاقی به دنبال سایر برنامههایشان بودند، این مردم با واقعی دیدن مساله به سوی هیرکان شتافتند و از هر ابزار مجازی و تصویری برای انتشار آنچه دارد بر سر میراث کهنسال ما میآید، گفتند و کارزار راه انداختند.
آتش عامدانه یا سهوی اتفاق افتاده است اما مقصر گسترش آن بیشک مسولانی هستند که در اطفای آن اهمال کردند و اهمیت ورودشان وقتی روشن شد که توانستند با ورود و اجماع، امکانات داخلی و خارجی را بسیج کنند و در کنترل آن موفق باشند.
گلستان درگیر حریق
به روز رسانی ۵ آذر ۱۴۰۴/ آتش به جان جنگلهای گلستان افتاده و شرایط این روزها چیزی شبیه سال ۸۹ برای جنگلهای گلستان است. در آن سال مدتها جنگل درگیر حریق بود و در شرایطی که توری رسانهای برای پایان عملیات اطفا برگزار شد، خبرنگاران سوار بر بالگرد دیدند که آتش در توسکستان زبانه میکشد و هنوز حریق پایان نیافته است. برخی رسانهها سال ۸۹ را سال نحس جنگلهای هیرکانی نامیدند غافل از اینکه شرایط تغییرات اقلیمی، این نحسی را به جنگلهای شمال سنجاق میکند و از آن به بعد، سریال آتشسوزیها در شمال تکرار شد.
طی ۴۸ ساعت ۱۲ نقطه از جنگلهای سراسر استان گلستان درگیر حریق شده و مدیر کل منابع طبیعی این استان خبر میدهد که در حال حاضر (ظهر روز پنجم آذر) هنوز در چهار نقطه از جنگلهای گلستان حریق ادامه دارد و حتی بعد از اطفای آتش، به دلیل وزش باد گرم، نقطهای دیگر از جنگل مشتعل میشود
پاییز خشک امسال شرایطی بحرانی را برای سراسر جنگلهای هیرکانی رقم زده است. طی ۴۸ ساعت، ۱۲ نقطه از جنگلهای گلستان درگیر حریق شده است.
به گفته سرهنگ عیسی گلبینیمفرد فرمانده یگان حفاظت منابعطبیعی استان گلستان به خبرگزاری دانشجو میگوید که تقریباً تمام شهرستانهای استان از علیآباد کتول تا مراوهتپه و کلاله درگیر آتشسوزی هستند. از بامداد شنبه تمامی نیروهای ستادی، عملیاتی و حتی کارمندان اداری استان به حالت آمادهباش کامل درآمدهاند و در ۴۸ ساعت گذشته بیش از ۱۲ نقطه دچار حریق شده است.
او آتشسوزیهای فعال را مربوط به مناطق درازنو، افرادچشمه، جورجین، توسکاچال، وطن ییلاقی، گالیکش و چندین نقطه شرقی استان اعلام میکند و از کنترل بیشتر کانونها خبر میدهد اما چشم به آسمان هم دارد زیرا اگر باران نبارد، هیچ نقطهای ایمن نخواهد بود.
آنطور که فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان گلستان میگوید: بالگرد آبپاش هلالاحمر نیز در گرگان به حالت آمادهباش کامل درآمده و جلسات مدیریت بحران در فرمانداریهای آزادشهر، گالیکش، کلاله و رامیان برگزار شده است.
طبق معمول در جریان وقوع حریق شماره تماس ۱۵۰۴ برای اطلاعرسانی درباره هر نوع دود در مناطق جنگلی اعلام میشود اما منابع محلی میگویند که در بسیاری از موارد، کسی پاسخگوی این شماره نیست و کاش مسئولان منابع طبیعی در فصول خشک، به فعال شدن این شماره بیشتر توجه داشته باشند.
گلبینیمفرد از مردم محلی میخواهد که در صورت امکان با تجهیزات ساده مثل بیل، شاخه درخت و آب به یاری نیروهای رسمی بشتابند. خواستهای بسیار خطرناک که علاوه بر ایجاد تراکم در محل وقوع حریق، خطر جانی برای مردم محلی به همراه دارد و بهتر است که صرفا نیروهای آموزش دیده در منطقه حضور یابند.
اگرچه فرمانده یگان حفاظت تعداد نقاط بیشتری را درگیر حریق اعلام میکند اما علی اصغر نکویی مدیر کل منابع طبیعی استان گلستان در گفتوگو با «هفت صبح» چهار نقطه ساسنگ مینودشت، آق قمیش گالیکش، چشمه لال گالیکش و گونیلی کلاله را درگیر حریق معرفی کرده و از آبگیری بالگرد در فرودگاه کلاله و آب پاشی با هدف اطفای کامل حریق در منطقه خبر میدهد.
منابع محلی صبح روز پنجم آبان از عدم دسترسی موبایل یکی از جنگلبانان شرکت کننده در عملیات اطفا و احتمال مفقود شدن او خبر داده بودند اما نکویی اطلاع میدهد که این جنگلبان پیدا شده است.
به گفته مدیر کل منابع طبیعی استان گلستان منطقه درگیر حریق صعب العبور است و ورود انسان امکانپذیر نیست. چهار تا پنج ساعت طول میکشد که به نقطه درگیر حریق برسند و وقتی منطقه درگیر اطفا میشود، باد میوزد و آتش در نقطه دیگری شروع میشود به همین دلیل کار اطفا را سخت میکند.
او زمان آغاز حریق را روز دوشنبه سوم آذرماه اعلام میکند و اخبار منتشر شده در فضای مجازی درباره انتقال حریق به پارک ملی گلستان را کاملا رد میکند زیرا شدت حریق آنقدر زیاد نیست که به این منطقه سرایت کند.
چندی است اخبار ممنوعیت ورود به جنگل در فضای رسانهای کشور دست به دست میشود اما آیا واقعا میتوان درهای جنگل را بست؟ مدیر کل منابع طبیعی استان گلستان میگوید: با توجه به اینکه دادستان کل کشور هم درباره ورود به جنگل و روشن کردن آتش در جنگل اعلام جرم کرده است اگر این کار انجام شود، خیلی به ما کمک میکند. نیروهای حفاظتی ما در برخی مناطق مستقر هستند و اگر افراد از مناطق دیگر ورود به جنگل نداشته باشند که حریق ایجاد شود، خیلی موثر است.
او از مردم خواست که در این فصل و با توجه به شرایط منطقه رعایت کنند و به جنگل نروند تا بعد از بارندگی، رطوبت به جنگل باز گردد. نکویی درباره سطح درگیر حریق اظهار نظر نمیکند و میگوید که پس از اطفای کامل، اعداد اعلام میشود.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا