به گزارش سرمایه فردا، تحولات ژئوپلیتیک در خاورمیانه همواره با پیچیدگی‌هایی همراه بوده است که تأثیر مستقیم بر روابط بین‌المللی و سیاست منطقه‌ای داشته‌اند. از کاهش نفوذ حزب‌الله لبنان تا استراتژی تهاجمی اسرائیل (اشغالگر) و رقابت استراتژیک ترکیه و اسرائیل، این مقاله به بررسی جزئیات و پیامدهای این تغییرات می‌پردازد.
حزب‌الله لبنان: افول نفوذ و قدرت در عرصه داخلی و خارجی
حزب‌الله لبنان که روزگاری به‌عنوان یک نیروی تأثیرگذار در معادلات داخلی و منطقه‌ای شناخته می‌شد، اکنون با چالش‌های متعدد دست‌به‌گریبان است:
- کاهش نفوذ در ساختار دولت لبنان:
- در کابینه جدید لبنان، هیچ نماینده‌ای از حزب‌الله حضور ندارد، و این نشان‌دهنده تضعیف جایگاه این گروه در فضای سیاسی داخلی است.
- حتی خواسته‌های کوچک این گروه، مانند نظارت بر بخش‌هایی از فرودگاه بیروت، توسط دولت نادیده گرفته می‌شود، که به کاهش اقتدار عملیاتی حزب‌الله اشاره دارد.
- ناتوانی در مقابله با تهدیدات خارجی:
- اخیراً اسرائیل (اشغالگر) یکی از رهبران حماس را در لبنان با پهپاد ترور کرد، اما حزب‌الله واکنشی درخور نشان نداد، که نشانه‌ای از ضعف در مواجهه با حملات خارجی است.
- اسرائیل همچنان نواحی کلیدی در جنوب لبنان را تحت کنترل دارد، و حزب‌الله توان مقابله جدی با این وضعیت را ندارد.
- پایان استراتژی جنگی سنتی:
- تغییرات داخلی و خارجی در لبنان، از جمله فشارهای بین‌المللی و تغییر موازنه قدرت منطقه‌ای، استراتژی قدیمی حزب‌الله را ناکارآمد کرده است. این گروه باید به‌دنبال بازتعریف نقش و مأموریت خود باشد.
اسرائیل: تهاجمی و در وضعیت آفندی
اسرائیل (اشغالگر)، به‌عنوان یک بازیگر قدرتمند منطقه‌ای، با استفاده از ترکیبی از توان نظامی، حمایت بین‌المللی، و استراتژی‌های تغییرپذیر، توانسته است موقعیت خود را در منطقه تقویت کند:
- توانمندی نظامی و تهاجمی:
- استقرار تانک‌های اسرائیل در جنین و طرح‌هایی برای کوچاندن مردم طولکرم و نورالشمس نشان‌دهنده سیاست تهاجمی این کشور است.
- آزادی ۶۰۰ فلسطینی با شروط سخت، از جمله خلع سلاح غزه و اخراج حماس، نشان‌دهنده تغییر سیاست‌های اسرائیل به سمت کنترل کامل منطقه است.
- حمایت قوی بین‌المللی:
- ایالات متحده و کشورهای اروپایی همچنان حمایت بی‌قیدوشرط خود را از اسرائیل ادامه می‌دهند.
- این حمایت‌ها امکان اجرای سیاست‌های تهاجمی اسرائیل را در سطح منطقه فراهم کرده است.
- راز بقا و قدرت‌نمایی:
- اسرائیل (اشغالگر) با تکیه بر شش ابزار کلیدی از جمله تسلیحات هسته‌ای، ارتش سمج، و سازمان‌های جاسوسی قدرتمند، توانسته است تهدیدات داخلی و خارجی را مدیریت کند.
- استراتژی تغییرپذیر این کشور به آن اجازه داده است که دشمنان گذشته مانند مصر و اردن را به دوستان امروزی تبدیل کند، و این سیالیت همچنان برتری استراتژیک این کشور را تضمین کرده است.
رقابت استراتژیک ترکیه و اسرائیل
ترکیه و اسرائیل (اشغالگر) به‌عنوان دو بازیگر کلیدی خاورمیانه، در حال حرکت به سمت رقابت مستقیم هستند. این رقابت از چند منظر قابل تحلیل است:
- استراتژی درازمدت:
- ترکیه با استفاده از سیاست‌های نوعثمانی‌گری و پان‌تورانیسم، به‌دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه و تبدیل‌شدن به قدرت برتر جهانی است.
- اسرائیل نیز با استراتژی‌های ۵۰ ساله خود، در تلاش است تا ترکیه را در همان آناتولی محبوس کند.
- میدان نبرد سوریه:
- سوریه به‌عنوان یک میدان نبرد استراتژیک برای این دو کشور مطرح است. ترکیه با دخالت‌های نظامی در شمال سوریه و اسرائیل با حملات هوایی، تلاش می‌کنند تا بر معادلات این کشور تأثیر بگذارند.
- رهبری استراتژیک:
- اردوغان و نتانیاهو به‌عنوان رهبران این دو کشور، با تمرکز بر اهداف بلندمدت خود، هدایت این رقابت پیچیده را بر عهده دارند.
پرسش پایانی: آینده منطقه خاورمیانه چگونه رقم خواهد خورد؟
تحولات اخیر نشان‌دهنده تغییرات اساسی در معادلات قدرت منطقه‌ای است. از کاهش نفوذ حزب‌الله تا استراتژی تهاجمی اسرائیل و رقابت مستقیم با ترکیه، آینده خاورمیانه به‌طور مستقیم تحت تأثیر تصمیمات این بازیگران قرار دارد. آیا این تحولات می‌تواند به تغییرات بنیادین در منطقه منجر شود؟