در سده نوزدهم موقعیت راهبردی سرزمین ایران باعث توجه دولی مانند روسیه و بریتانیا به آن شد. روس‌ها ایران را از لحاظ امنیت خود و نگاه به سرزمین های جنوبی حیاتی می دانست. بریتانیا هم ایران را برای دفاع از منافع استعماری خود در هند بیش از پیش با اهمیت تلقی می کرد.
هدف گسترده و اصلی دو قدرت این بود که موضع ایران را به عنوان سرزمین حائل و ضربه گیر چنان استحکام بخشند که هیچ یک از آنها نتوانند مستقیما امنیت و منافع دیگری را تهدید کند. این امر بدون اعمال نفوذ بر خط مشی سیاسی ایران نمی توانستند به این هدف برسند.
بنابراین وجود ایران در تاریخ معاصر بر مبنای راهبرد دول استعماری و بنام سرزمین حائل بنا گردید تا محافظ سرزمینهای دول شمالی و جنوبی باشد و جنگی مابین آنها اتفاق نیفتد
با شروع جنگ های ایران و روسیه سرزمین های فراوانی در شمال رود ارس به تصرف روس‌ها درآمد.
از جمله این سرزمین ها تنگه قره سو بود. منطقه قره سو به دنبال تفاهمنامه ترکمنچای به تصرف روس ها درآمد و محل اختلاف بود. بعد از سقوط تزارها در پی انقلاب اکتبراقبال السلطنه فرماندار ماکوی ایران آن را پس گرفت.
مرزبندی های که در حدود ایران اعمال شده ترسیم خطوط مرزی ایران در حدود و ثغور ترکیه است. از جمله این مرزبندی ها دهانه ی قره سو است. این دهانه ۳/۵ کیلومتری، زائده‌ی عجیب و غریب در امتداد ارس است و از آن طریق ترکیه می تواند به نخجوان راه پیدا کند و برای نفوذ در قفقاز با مانع زمینی روبرو نباشد.
از کوههای آرارات به این طرف انگار رسم گذاشتند و مرز تعیین کرده‌اند اما خط را ادامه نداده‌اند تا راه خیالبافی و نیات شوم و شرارت بسته نشود.
همانطور که گفته شد این منطقه به تصرف اقبال السطنه ماکوی درآمد و جزوی از ایران گردید. در عهد نظام پهلوی، رضا شاه آن را به ترکیه اهدا نمود؛ به همین منظور ترکیه بعدتر وارد این منطقه شد. عملیاتی شدن این امر در توافق ۱۳۱۰ شمسی بین رضاخان و آتاتورک به طور رسمی این منطقه به ترکها واگذار شد. در پیمان سعد آباد در سال ۱۳۱۶ رضاخان هبه را کامل کرد و کوههای آرارات را نیز به ترکیه واگذار نمود تا خوش خدمتی را تکمیل کرده باشد.
این امر در راستای راهبرد انگلیس ها که با آمریکا متحد بودند تا سد نفوذ شوروی باشند انجام شد تا با تقویت حدود دفاعی ترکیه به استحکام این راهبرد بپردازند. به نوعی اعمال نفوذی که بر سیاست حکومت ایران را قبلا یاد آور شده بودیم در اینجا انگلیسها به آن پرداختند.
رژیم رضا شاه پهلوی هم عاملی بود که باید فرمانهایی قدرتهای بزرگ را اجرا می کرد. اهدای سرزمینهای ایرانی در این منطقه در راستای این راهبرد عملیاتی شده است.
البته در تاریخ معاصر ایران اهدای سرزمین ها و حدود و ثغور ایران آخرین بار نبوده چند باری در سالیان اخیر انجام شده است از جمله قسمت های از حق و حقوق وسهمیه ایران در دریای خزر که به روس‌ها و سرزمین های دیگر واگذار شد.
همچنین حق حضور چین ها در خلیج فارس که نشانی از ضعف حاکمیت و حکومت در ایران در روابط با قدرتهای بزرگ است، که بعضا برای ادامه حیات حکومت خویش انجام گرفته است.
این امر نتیجه ی جز مستولی بودن نظام استبدادی و غیر پاسخگو و بیگانه با ملت نیست. باید توضیح داد هر دیکتاتور وابسته این امور را انجام می دهد. سیاستهای دیکتاتوری و در غیبت نظرگاه مردمی این بخش های متعلق به ایران را از سرزمین مادر جدا می کند.
چالش‌های تاریخ معاصر ایران از آنجایی شروع شد که روسیه به دنبال آبهای گرم بود. ترکها به دنبال نفوذ در قفقاز بودند. انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها به دنبال مهار روسیه در خاورمیانه برآمدند./دنیای اقتصاد
مونا موسوی: بازار خودرو ایران طی سال‌های اخیر با چالش‌هایی چون انحصار تولید، قیمت‌های غیرواقعی،…
در پی جنگ ۱۲ روزه، اقتصاد کشور با موجی از اختلالات ساختاری روبه‌رو شده که…
در بحبوحه نوسانات شاخص کل و فضای مبهم بازار سرمایه، فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان نماد…
ضعف دولت در تعیین قیمت کالاها و برخورد با گرانفروشی باعث شد که قیمت کالا…
دستورالعمل جدید سازمان هواپیمایی برای کنترل قیمت‌ها و ساماندهی پروازهای ۱۴۰۴ اربعین ارائه شد. با…
یکی از اصلی‌ترین دلایل استقبال گسترده از کابل آلومینیومی، وزن سبک‌تر و قیمت اقتصادی‌تر نسبت…