افزایش بیماران تنفسی در کلانشهرها به دلیل آلودگی هوا، همزمان با شیوع گسترده آنفولانزا نوع A و زیرگروه H3N2، شرایطی بحرانی برای نظام سلامت کشور رقم زده است؛ وضعیتی که مدارس را به تعطیلی کشانده، کودکان را بیش از دیگران درگیر کرده و هشدارهای جدی وزارت بهداشت را به دنبال داشته است.

به گزارش سرمایه فردا، پاییز امسال برای ایرانیان تنها فصل برگ‌ریزان و سرمای زودرس نیست؛ بلکه به صحنه‌ای از هم‌زمانی دو بحران بدل شده است. از یک سو آلودگی هوا نفس‌ها را تنگ کرده و مراجعات بیماران تنفسی را بالا برده، و از سوی دیگر موج تازه آنفولانزا با سرعتی بی‌سابقه در حال گسترش است. این هم‌نشینی دو عامل تهدیدکننده، سلامت عمومی را در موقعیتی شکننده قرار داده و مدارس، خانواده‌ها و مراکز درمانی را به خط مقدم مقابله کشانده است. در چنین شرایطی، هشدارهای کارشناسان درباره پرهیز از تجمعات، استفاده از ماسک و پرهیز از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.

به نظر می رسد در حالیکه آلودگی هوا این روزها آمار بیماران تنفسی را در کلانشهرها و بخصوص تهران بالا برده و باعث تعطیلی مدارس نیز شده است، آنفولانزا هم در کشور به حدی شیوع پیدا کرده که به مرحله بحرانی نزدیک می شود. موضوعی که حتی باعث شده تا بخشی از مدارس در برخی استان ها مانند خراسان  و سیستان و بلوچستان و کرمان شود. ضمن آنکه براساس گزارش های منتشر شده  بیش از ۳۰ درصدی بیماران تنفسی فعلی در مشهد و ۴۰ درصد در قم را مبتلایان به این بیماری تشکیل دهد.

به گفته کارشناسان، نوع A آنفلوآنزا و زیرگروه H3N2 با تغییراتی نسبت به سال گذشته در گردش است و سرعت انتشار بیماری بالاست؛ رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت موضوعی با ذکر اینکه تغییرات کوچک ویروس می‌تواند مقدار اثرگذاری واکسن را کم کند می گوید: به همین دلیل، به نظر می‌رسد که سرعت انتشار بیماری بسیار زیاد است.

با این حال خوشبختانه به گفته قیاد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ، میزان مرگ‌ومیر و بستری‌شدن در ICU ناشی ازاین بیماری بسیار کم است. البته وی بر این مساله نیز اعان دارد که انتظار می رود، این بیماری به سرعت در کشور پراکنده شود.

به گفته وی در شهرهایی که از مرز هشدار گذشته‌اند، یعنی آنکه بیش از ۱۰ درصد میزان عفونت‌های تنفسی در آن شهرها آنفلوآنزا مثبت باشد، مردم به ویژه سالمندان و افراد دارای بیماری‌ زمینه‌ای از حضور در تجمعات خودداری کنند. اگر سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه‌ای در تجمعات حاضر شدند، به طور حتم از ماسک استفاده کنند.

هشدار به پایتخت نشین ها

در تهران اما به نظر می رسد وضعیت بسیار بغرنج تر باشد کمااینکه مرادی در این مورد می گوید: جمعیت شهر تهران حدود ۱۵ میلیون نفر است، با توجه به جمعیت شهر تهران و کاهش دما، انتظار شیوع بیشتر بیماری را داریم.

به گفته کارشناسان، بررسی نتایج عفونت‌های تنفسی در گردش طی هفته گذشته نشان می‌دهد که ۱۱ تا ۱۲ درصد عفونت‌های تنفسی در گردش آنفلوآنزا در پایتخت مثبت بوده اند.

اما این ویروس در دنیا چگونه رفتاری را از خود بروز می دهد؟ سوالی که مرادی در پاسخ به آن می گوید: رفتار این ویروس را در کشورهای ژاپن و استرالیا بررسی کرده‌ایم. نتایج بررسی‌ها بیانگر این است که دوره ابتلا به این بیماری طولانی است و بسیاری از مردم و کودکان مبتلا می‌شوند. این آنفلوآنزا شدید نیست، اگرچه آزاردهنده و نیاز به مراجعه به مراکز درمانی دارد.

درمان بی اثر آنتی‌بیوتیکی

شیوع این ویروس اما مصادف شده با افزایش صعودی مصرف آنتی بیوتیک ها در کشور. موضوعی که باعث شد تا وزیر بهداشت، با هشدار جدی نسبت به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در کشور تاکید کند که بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا هیچ نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند و تجویز یا مصرف خودسرانه این داروها تنها چرخه مقاومت میکروبی را تشدید می‌کند.

دکتر محمدرضا ظفرقندی با اشاره به اینکه بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا کاملاً ویروسی هستند و آنتی‌بیوتیک در آنها اثر ندارد، افزود: تجویز آنتی‌بیوتیک برای آنفلوآنزا مصداق بارز مصرف غیرمنطقی است. داروخانه‌ها نیز نباید برای بیماری‌های ویروسی آنتی‌بیوتیک ارائه کنند و مردم نباید خودسرانه برای تهیه این داروها اقدام کنند.

هزینه های کمرشکن یک بیماری به ظاهر ساده!

در این میان اما شاید بد نباشد که بدانید هزینه ای که همین بیماری به ظاهر ساده بر دوش نظام سلامت کشور می گذارد به حدی است که وزیر بهداشت در مورد آن هشدار داده است! ظفرقندی در این خصوص نیز گفته است: اگر روند فعلی در جهان ادامه پیدا کند، طی ۱۰ سال آینده بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار هزینه و حدود ۱۰ میلیون مرگ‌ومیر ناشی از مقاومت میکروبی رخ خواهد داد. این موضوع یک چالش جهانی و یک ضرورت ملی است که باید در وزارت بهداشت، بیمه‌ها و همه نهادهای مرتبط با جدیت دنبال شود.

ادامه موج آنفلوآنزا تا ۲ ماه دیگر

اما چرا در برخی از استان ها میزان شیوع این بیماری بیشتر است؟ دکتر علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت در این زمینه می گوید که تغییرات آب و هوایی، بروز هوای سرد، کم‌بارشی در برخی مناطق کشور با شیوع فصلی بیماری‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا همراه شده و سبب شیوع این بیماری در برخی استان‌ها شده است.استان‌هایی که هوای خشک و سرد بیشتری دارند، به طور معمول میزان شیوع بیماری افزایش می یابد. پدیده شیوع بیشتر بیماری می‌تواند برای سایر استان‌ها نیز اتفاق افتد. ما در فصل عفونت‌های تنفسی و آنفلوآنزا قرار داریم..

به گفته وی همچنین، برآورده ها نشان می دهد که موج کنونی آنفولانزا حداکثر تا ۲ ماه دیگر دامنگیر مردم کشورمان است!

وی هم از قم به عنوان شهری که در صدر لیست ابتلا به آنفولانزا قرار دارد نام برده و می گوید: حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افرادی که در استان قم به دلیل مشکلات تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کردند، آنفلوآنزا مثبت تشخیص داده شدند.

افزایش آنفولانزا در بین کودکان

این بیماری اما به نظر می رسد که کودکان را بیشتر از بزرگسالان هدف قرار داده باشد کمااینکه در اکثر استان ها مانند سیستان و بلوچستان گزارش ها حکایت از مراجعه صدها کودک مبتلا به آنفولانزا به مراکز درمانی دارد. به عنوان مثال چند روز قبل مجید نادری، رئیس بیمارستان حضرت علی‌اصغر (ع) زاهدان از مراجعه روزانه ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ کودک مبتلا به آنفلوانزا به اورژانس بیمارستان علی اصغر (ع) زاهدان خبر داد.

شاید به همین دلیل هم باشد که بسیاری از مدارس استان هایی چون خراسان رضوی، کرمان، کهگیلویه و بویراحمدو سیستان و بلوچستان به خاطر جلوگیری از شیوع انتشار آنفولانزا تعطیل شده اند در یزد هم آنفولانزا دست کمی از مشهد و قم ندارد کمااینکه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد نیز در این زمینه می گوید: هفته گذشته حدود ۱۱ درصد تست‌های آنفولانزا مثبت بود، این رقم در اواخر هفته به ۲۶ درصد رسیده است.

تب بالا، درد عضلانی، لرز و تعریق، سردرد، سرفه خشک و مداوم، خستگی و ضعف را از علائم شایع آنفلوآنزا است و در صورت بروز علائم و مشاهده نشانه‌های هشداردهنده، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.