معافیت مالیاتی بورسی ها چقدر در روند بازار موثر است؟

معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی در بند (ن) تبصره (۶) قانون بودجه برقرار ماند. این موضوع به یکی از مهمترین سیگنال های بازار سهام تبدیل شده است. چراکه در صورت حذف معافیت مالیاتی با در نظر گرفتن تورم ۳۰ درصدی و دلار ۵۰ هزار تومانی ۱۰ درصد سود خالص شرکت‌های مشمول این قانون را کم می کرد.
اما اهمیت حفظ معافیت مالیاتی شرکت های بورسی در شرایطی که همچنان تحریم‌ها پایدار هستند و از طرف دیگر حاشیه سود شرکت ها تحت تاثیر تورم بالا و همچنین رکود بازار قرار دارد. از این رو این مصوبه نه تنها در راستای حقوق سهامداران، بلکه به نفع اقتصاد مولد کشور است.

معافیت‌های مالیاتی در بند (س) تبصره ۶ لایحه بودجه

چراکه قبلا پیشنهاد شده بود که این معافیت‌های مالیاتی در بند (س) تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۳ لغو شود. با علم به تبعات حذف آن، مجید عشقی، رییس سازمان بورس و کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران به صورت مکتوب از مجلس شورای اسلامی خواهان رفع ابهام و اصلاح این بند از قانون شده بود.

علی اکبر نیکواقبال معتقد است که حال حاضر معافیت مالیاتی ابزاری برای حمایت از شرکت‌های بورسی است. این شرکت‌ها بیشتر از همیشه زیر فشار تورم و همچنین تحریم‌ها بوده اند. به همین دلیل حاشیه سود این شرکت‌ها افت داشته است. از این رو حذف معافیت های مالیاتی منجر به کاهش بیشتر سود شرکت ها می‌شد

در حال حاضر حکم بند (ن) تبصره (۶) قانون بودجه کل کشور از ابتدای سال ۱۴۰۳ لازم الاجراست. پیشتر در بند (ب) تبصره ۱۳ قانون بودجه قبل از کلمه مکلف استثنایی درج شد که بر مبنای آن  شرکت‌های زیان‌ده دارای زیان انباشته  و شرکت‌هایی که یک درصد هزینه آن‌ها بیش از کل سود آن‌هاست از پرداخت مالیات معاف بودند.

علی اکبر نیکواقبال کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در حال حاضر معافیت مالیاتی ابزاری برای حمایت از شرکت‌های بورسی است، گفت: نخست اینکه در سال های اخیر این شرکت‌ها بیشتر از همیشه زیر فشار تورم و همچنین تحریم‌ها بوده اند. به همین دلیل حاشیه سود این شرکت‌ها افت داشته است. از این رو حذف معافیت های مالیاتی منجر به کاهش بیشتر سود شرکت ها می‌شد.
او با تاکید بر اینکه کاهش حاشیه سود شرکت آنهم در شرایطی که بازار سرمایه در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد منجر به خروج سرمایه از بازار می‌شد، تصریح کرد: در حال حاضر ادامه معافیت ها کمک کرد تا بار دیگر حقوقی ها از سهام شرکت‌های بزرگ حمایت کنند. این موضوع سهامداران خرد را تشویق کرده همچنان سهامدار بمانند و از صف‌های فروش خارج شوند.
نیکواقبال با تاکید بر اینکه زمانی که بازار سهام زیر فشار فروش قرار دارد، به زیان شرکت‌های بورسی و حتی اقتصاد است، اظهار کرد: با توجه به اینکه بازدهی بازارهای دیگر نسبت به بورس مثبت بوده است. به همین دلیل خروج سرمایه از بازار سهام اتفاق می افتد. در نتیجه این موضوع سرمایه در گردش شرکت‌های بورسی کاهش می یابد. اما با توجه به اینکه بازار سهام در نتیجه حفظ معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی حمایت شد این پیام به سهامداران داده شد که دولت همچنان به دنبال کمک به اقتصاد مولد است. بنابراین این موضوع به متعادل شدن بازار کمک کرد.

مصوبه مشوق‌های مالیاتی برای شرکت‌های بورسی

براساس مصوبه مشوق‌های مالیاتی از محل مجموع درآمدهای حاصل شده برای عملکرد سال جاری کلیه مودیان به استثنای معافیت‌های دارای سقف زمانی مشخص باقی می ماند. از این رو می توان گفت معافیت مالیاتی بورسی ها چقدر در روند بازار موثر است. زیرا ارتباط مستقیمی با درآمد و حاشیه سود شرکت دارد.

به گفته جواد صلاحی بازار سرمایه به عنوان بازار مالی که می تواند نقدینگی سرگردان را در خوب جذب کند و آنها را به سمت تولید هدایت کند. در سالهای اخیر دولت همواره تلاش کرده تا پول را از بازار دلار، طلا و… دور کند و وارد اقتصاد مولد کند. در حال حاضر حمایت از فعالیت شرکت‌های بورسی گامی در راستای هدایت نقدینگی در اقتصاد مولد است

جریان پول کجا می‌رود؟

جواد صلاحی کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه اقتصاد کشور به شدت تحت تأثیر جریان پول است، گفت: بازار سرمایه به عنوان بازار مالی که می تواند نقدینگی سرگردان را در خوب جذب کند و آنها را به سمت تولید هدایت کند. در صورتی که با فشار مالیاتی مواجه می‌شد عملا به خروج پول از بازار و حتی ورود پول به بازارهای سوداگری سوق می داد. در سالهای اخیر دولت همواره تلاش کرده تا پول را از بازار دلار، طلا و… دور کند و وارد اقتصاد مولد کند. در حال حاضر حمایت از فعالیت شرکت‌های بورسی گامی در راستای هدایت نقدینگی در اقتصاد مولد است.
او با تاکید بر اینکه دولت با معافیت های مالیاتی به رونق اقتصادی کمک می کند، تصریح کرد: در حال حاضر بازار سهام با چالش‌های زیادی مواجه است. به همین دلیل مصوبات حمایتی به تقویت بازار کمک می کند. از طرف دیگر وقتی شرکت رونق داشته باشد دولت می تواند درآمد مالیاتی بیشتری داشته باشد. به همین دلیل این مصوبه دولت در بلندمدت به زبان دولت نخواهد بود.

تعیین سقف معافیت مالیاتی

تعیین سقف معافیت مالیاتی براساس بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ ایراداتی داشت.   شفافیت لازم را نیز نداشت  به همین دلیل برخی سهامداران نگران تفسیر این تبصره بودند که مبادا منجر به افزایش فشار به صندوق‌های سرمایه‌گذاری شود. این مسأله به طور غیرمستقیم فعالیت سایر شرکتهای را نیز تحت تاثیر قرار میداد. در واقع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در صورت تعیین سقف مالیاتی با چالش مواجه می شدند.
همچنین براساس ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی عرضه میشود مشمول معافیت مالیاتی است.

معافیت ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌ها

همچنین ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌های که سهام آنها برای معامله در بورس‌ معامله می‌شود و ۵ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس پذیرفته شده، مشمول مالیات به نرخ صفر است. معافیت مالیاتی شرکت‌هایی که در پایان دوره مالی حداقل ۲۰ درصد از ۲۵ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند، دو برابر سایر شرکتهای بورسی خواهد بود.

بنابراین حفظ سرمایه های خرد با معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی از مزیت‌های مصوبه بودجه ۱۴۰۲ است.البته شرکت‌های بورسی طبق قانون نسبت به افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و عرضه عمومی در صورت رعایت مقررات و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به اداره امور مالیاتی می توانند به میزان افزایش سرمایه ثبت شده مشمول معافیت مالیاتی شوند.