نقش ستاد احیا در دریاچه ارومیه و زاینده‌رود

به گزارش سرمایه فردا، جلسه‌ای را که در این ویدئو می‌بینید، اخیراً در فرمانداری شهرستان بوکان و با حضور دبیر ستاد احیا دریاچه ارومیه، یعنی شخص استاندار آذربایجان غربی و مجموعه مدیران استان از جمله مدیر آب‌منطقه‌ای و مدیرکل محیط‌زیست استان برگزار شد. درحالیکه دریاچه ارومیه بدترین شرایط بوم‌شناختی خود را سپری می‌کند. آقایان مدیران مسوول در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه، ستاد احیا و استان آذربایجان غربی همچنان آخرین فشارها برای افزایش بارگذاری را خلاف مصوبه‌های پیشین ستاد احیا می‌آورند. باز از شروع ده‌ها پروژه آب‌بر مثل طرح شبکه آبیاری و سد ساروق، سد لیلان‌چای، سد نازلو، سد دیرعلی، شبکه ۱۳۰۰ هکتاری رحیم‌خان و ملغی‌کردن مصوبه کاهش چهل‌درصدی مصارف سخن گفته و خواهان اجرای آنها هستند. انگار نه انگار که خشک‌کردن شرم‌آور دریاچه ارومیه تبدیل به عبرت کودکان استرالیایی در کتاب‌های درسی‌شان شده است! راستی چرا نهادهای بازرسی دربرابر چنین تخلفاتی ورود نمی‌کنند؟ مگر بیش از یک و نیم میلیارد دلار برای احیای دریاچه هزینه نکردید؟ چرا مصوبات ستاد احیا را چنین تلخ به سخره می‌گیرید؟

اقدامات ستاد احیا در زاینده‌رود

در اصفهان و حوضه آبخیز زاینده‌رود هم همین مشکل در ابعادی دردناک‌تر وجود دارد. هفته گذشته مدیرکل محیط‌زیست استان، آقای لاهیجان‌زاده در جلسه‌ای در کمیته آب مجمع تشخیص مصلحت نظام با دلخوری گفت: به رغم آنکه با توسعه هشتصد هکتاری شهرستان شاهین‌شهر در قلمرو دشتی که دچار شدیدترین فرونشست است، مخالفت کردم. اما در شورای برنامه‌ریزی استان فقط تهدید شدم و درنهایت تصویب شد. چگونه در شرایطی که اصفهان آب ندارد، همچنان چنین طرح‌های ویرانگری تصویب می‌شود، تاراج کرکس‌کوه به بهانه فعالیت‌های معدنی ادامه می‌یابد. سیزده طرح توسعه هلدینگ پتروپالایش اصفهان هم چراغ سبز می‌گیرد! چرا؟ همه این مجوزها یعنی بارگذاری بیشتر، یعنی مصرف آب بیشتر آن‌هم در استانی که با بدترین بحران کم‌آبی خود روبروست.

آیا می‌دانید تعداد واحدهای صنعتی در استان اصفهان از ۸۶۵۰ هم عبور کرده است؟ در استان تهران این رقم ۸۸۳۵ است که با توجه به جمعیت، درواقع استان اصفهان متراکم‌ترین و پرشمارترین محل استقرار صنایع در ایران است. این رقم بیش از ۴ برابر کل واحدهای صنعتی در استان‌های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، ایلام و سیستان و بلوچستان است. آقایان مدیر و سرمایه‌داران بزرگوار! باور کنید عشق به ایران، یزد و اصفهان فقط در توسعه صنایع آب‌بر، انرژی‌بر و آلاینده در آران و بیدگل، نطنز، مبارکه، زرین‌شهر، اردکان، میبد و … خلاصه نمی‌شود. اگر ایران را دوست دارید به توزیع عادلانه نقشه صنعتی ایران برپایه اصول آمایش سرزمین در نیمی از خاک کشور، عمدتاً جنوب و شرق کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، ایلام، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد و … بپردازید و اگر ایران را دوست دارید، نکوشید شهر و استان‌تان به بهای نابودی شهر و استانی همجوار آبادان‌تر شود.

به روز رسانی خبر ۲۸ آبان ۱۴۰۴/ در حالی که کیومرث سفیدی مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی منشا ریزگردهای اواخر مهر استان اردبیل را با تکیه بر تصاویر ماهواره‌ای، دریاچه ارومیه اعلام کرده بود؛ شینا انصاری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، این ادعا را رد کرد!

دوشنبه ۲۱ مهرماه گرد و غبار آسمان استان اردبیل را فرا گرفت و حتی برای ساعاتی پروازها در این استان مختل شد. آن‌طور که کیومرث سفیدی مدیر کل محیط زیست اردبیل به «هفت صبح» گفته بود:‌ سازمان حفاظت محیط زیست با بررسی داده‌های هواشناسی منشا ریزگردهای این روز را که تا حوالی چهار بعد از ظهر هم در آسمان این استان باقی مانده بود، زمین‌های کشاورزی جنوب دریاچه ارومیه اعلام کرد.

به گفته سفیدی، پایش کیفیت ذرات در دست بررسی بوده و با تعیین درصد نمک مشخص خواهد شد که آیا ریزگردهای نمکین دریاچه ارومیه به استان اردبیل رسیده است یا خیر. اما در حالی که مدیر کل استان چنین خبری را با اتکا به داده‌ها و عکس‌های هوایی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام می‌کند، شینا انصاری رئیس همان سازمان در سفر اخیرش به استان اردبیل، گفته‌های مدیر کل استان را تکذیب می‌کند.

او در جمع خبرنگاران می‌گوید که منشا ریزگردهای اخیر بر اساس تصاویر ماهواره‌ای دریاچه ارومیه نبوده و از کانون‌های دیگر، این ریزگردها به شهرهای مختلف وارد شده است.

او ادامه می‌دهد: ما در دریاچه ارومیه با یک چالش ملی روبه‌رو هستیم و دولت در قالب کارگروه نجات ارومیه سعی دارد تا مشکل به‌وجود آمده را به نوعی رفع کند و در این زمینه معاون اول رئیس جمهور اقدامات و پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.

به گفته رئیس سازمان محیط زیست حقابه دریاچه ارومیه به صورت دقیق بررسی شده و گزارش محیط زیست در این رابطه به معاون اول رئیس جمهور تحویل شده است.

۱۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پول کشور صرف احیای دریاچه ارومیه شد، ولی با گذشت یک دهه از عمر تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه، تابستان ۱۴۰۴ برای اولین بار تمام سطح این دریاچه خشک شد. البته هنوز دقیق نمی‌دانیم که چه عددی به ستاد احیای دریاچه ارومیه اختصاص یافته است. بر اساس اعلام عیسی کلانتری یک و نیم میلیارد دلار صرف احیای دریاچه ارومیه شده است. در تابستانی که گذشت هر گاه بادهای محلی معروف به گرمیج وزید، ذرات گرد و غبار دریاچه را به کیلومترها آن‌‎ طرف‌‎تر برد و زندگی عادی مردم استان‌های مجاور را هم مختل شد اما همان‌طور که نمی‌دانیم دقیقا چقدر از پول ملت صرف احیای بی‌نتیجه دریاچه ارومیه به‌عنوان تنها پروژه محیط زیستی با شانس تخصیص اعتبار شده، اکنون هم دقیق نمی‌دانیم ریزگردهای رسیده به اردبیل آیا حاصل خشکی دریاچه است یا اینکه پای موضوعات دیگری در میان است.