رویکرد سیاسی پزشکیان

از ابتدای ژانویه ۲۰۲۴ – ۱۱ دی ۱۴۰۲ ایران رسما به عضویت بریکس به عنوان گروه اقتصادهای نوظهور جهانی درآمد.

عضویت در این بلوک‌های فرامنطقه‌ای هم برای اقتصاد تحت تحریم ایران می‌تواند در بردارنده مزیت باشد و هم به لحاظ سیاسی، ایران را به درون شبکه اتحادها و ائتلاف‌ها و بازی بزرگان در سطح جهانی وارد کند.

از زاویه حضور در این بازی بزرگ است که مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم که در مناظرات پیش از برگزاری انتخابات از ضرورت حضور در بازی جهانی با پذیرفتن قواعد آن سخن به میان آورده بود، با چگونگی حضور در بلوک بریکس و به حداکثر رساندن مزایای آن مواجه است.

با توجه به رسمی شدن عضویت ایران در بریکس و حضور رئیس‌جمهور جدید ایران در نشست سران آن در چند ماه آینده، دولت چهاردهم باید بتواند ضمن تقویت حضور در این سازمان فرامنطقه‌ای، زمینه‌های بهره‌مندی ایران از مزایای آن را فراهم و الزامات بازی جهانی اتحادها و ائتلاف‌ها را رعایت و درک خود را از آن پویاتر کند.

به این معنی که دولت پزشکیان و وزارت خارجه آن با دستور کار اقتصادی باید ضمن آسیب‌شناسی از چرایی عدم‌بهره‌مندی ایران از مزایای حضور در ترتیبات نوین جهانی، الزامات کنشگری فعال در این بلوک‌ها را نیز با دقت بیشتری مورد تاکید قرار دهد و ظرایف و دقایق آن را به خوبی بشناسد.

رئیس‌جمهور منتخب باید هدایت کشوری را بر عهده بگیرد که طی سال‌های گذشته با حسرت شاهد پیشی گرفتن کشورهای همسایه بوده است.

کشوری که بخش بزرگی از اقتصاد آن مانند کودکی نابالغ در زیر قیمومیت دولت (state) است و آمیخته با حلاوت رانت قدرت سیاسی کار می‌کند.

بخش بزرگی که به‌دلیل عدم شفافیت، ابعاد آن روشن نیست و نه فقط رقابت منصفانه را برنمی‌تابد، بلکه حتی قوانین و مقررات نظارتی را هم گردن نمی‌گذارد و تمایل به آن دارد که بیشتر خارج از اختیارات دولت مستقر فعالیت کند.

کشوری که به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه برای سرمایه‌گذاری جذابیت بالایی ندارد.

کشوری که به‌دلیل مداخلات سیاسیون، نهاد‌های مالی بزرگ و بانک‌های آن به‌شدت از ناترازی در منابع و مصارف خود آسیب دیده‌اند و بدون کمک دولت با اندک تلنگری ممکن است فروبریزند.

کشوری که بنا بر ملاحظات سیاسی دولت‌ها، جسارت تلاش در جهت اصلاح بنای کج یارانه‌های ناعادلانه را نداشته‌اند.

کشوری که با نبود احزاب، گروه‌های غیر‌رسمی و حلقه‌های سیاسی به‌دنبال منافع گروهی خود به راحتی منافع اجتماعی را زیر پا می‌گذارند و با تلاش در جهت میدان دادن به باندهای سیاسی جایی برای شایسته‌سالاری نگذاشته‌اند تا جایی که بسیاری از خبرگان راه قهر از مداخله در امر عمومی را در پیش گرفته‌اند. 

دولت باید به‌طور آشکار و روشن به مردم بگوید که ریشه تمام این مشکلات در سیاست‌زدگی است.

باید اعلام کند که بدون اصلاح این ‌باری که از سیاست بر اقتصاد آوار شده نمی‌توان کار جدی و قابل‌ملاحظه‌ای انجام داد.

در سراسر عصر جدید ما حتی یک نمونه از توسعه پویای اقتصادی در شرایط بسته و با اقتصاد دستوری نداریم.

با توجه به آرایش نیروهای سیاسی در ارکان مختلف نظام و حمایت ضمنی برخی از ایشان از کاندیدای رقیب رئیس‌جمهور، بیم آن می‌رود که علاوه بر سیاست‌زدگی، شاهد کارشکنی به‌دلایل سیاسی از طرف نیروهای رقیب باشیم.

رویکرد سیاسی پزشکیان منطقه گرایی

در دولت من، تحکیم روابط با همسایگان در اولویت قرار خواهد داشت.

پما به همکاری با ترکیه، عربستان‌سعودی، عمان، عراق، بحرین، قطر، کویت، امارات متحده عربی و سازمان‌های منطقه‌‌‌ای مبادرت خواهیم کرد.

به عنوان اولین اقدام، دولت من از کشورهای عرب همسایه درخواست همکاری خواهد کرد استقرار آتش‌‌‌بس و متوقف کردن کشتار مردم غزه را در اولویت قرار دهند.

چین و روسیه همواره در روزهای سخت دوست و پشتیبان ما بوده‌‌‌اند. ما این دوستی را بسیار ارزشمند می‌‌‌دانیم.

ما تمایل داریم همکاری‌‌‌های گسترده‌‌‌تری با پکن برقرار سازیم.

دولت من همکاری‌‌‌های دوجانبه و چندجانبه با روسیه را -به‌ویژه در چارچوب‌‌‌هایی مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا- در اولویت قرار خواهد داد.

دولت من متعهد است که روابط متقابل مفید خود را با بازیگران بین‌المللی نوظهور در جنوب جهان، به‌خصوص با کشورهای آفریقایی، تقویت کند.

همکاری بین ایران و کشورهای آمریکای لاتین، به مراتب ظرفیت‌‌‌های بیشتری دارد.

من آماده برگزاری گفت‌وگوهای سازنده با کشورهای اروپایی هستم تا روابطمان را به مسیر صحیح هدایت کنیم.

دکترین دفاعی ایران شامل ساخت سلاح‌‌‌های هسته‌‌‌ای نیست و ایالات‌متحده را فرامی‌‌‌خوانم تا از سوءمحاسبات گذشته‌‌‌اش درس گرفته و سیاست جدیدی متناسب با آن اتخاذ کند.

مردم ایران به من یک ماموریت قوی داده‌‌‌اند تا با جدیت پیگیر تعامل سازنده در صحنه بین‌المللی باشم. من از همه کسانی که مایل به پیوستن به این تلاش تاریخی هستند، دعوت به همکاری می‌کنم.

رویکرد سیاسی پزشکیان همکاری با کشورهای همسایه به ویژه روسیه، چین، ترکیه و… است که در اوج تحریم‌ها کنار ایران بودند./دنیای اقتصاد