به گزارش سرمایه فردا، تهران، شب است. چراغ‌های بیمارستان روشن‌اند، اما چند قدم آن‌سوتر، چادری در تاریکی برپا شده؛ خانه‌ای موقت برای مرتضی و رخساره، خواهر و برادری که از غرب کشور آمده‌اند تا پدرشان را درمان کنند. نه همراه‌سرای شهرداری برایشان جا دارد، نه توان مالی اجاره اتاقی را دارند. چادرشان، حریم زندگی شده؛ جایی میان امید و اضطراب، میان وعده‌های نهادها و واقعیت خیابان. این روایت، فقط قصه دو نفر نیست؛ صدها همراه بیمار، در سایه بیمارستان‌ها، با چالش‌هایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که هیچ‌کس مسئولیت کاملش را نمی‌پذیرد. وزارت بهداشت می‌گوید وظیفه‌اش درمان است، شهرداری از ظرفیت‌های محدود می‌گوید، و بیمارستان‌ها گاه حتی از اطلاع‌رسانی درباره اسکان رایگان خودداری می‌کنند. در این میان، بازار اجاره اطراف بیمارستان‌ها داغ است؛ سوئیت‌های ۳۰ متری با قیمت‌های لاکچری، و پانسیون‌هایی که تخت اجاره می‌دهند. اما برای رخساره، حتی همان تخت‌ها هم دور از دسترس‌اند. اینجا، چادرخوابی نه فقط یک معضل شهری، بلکه نشانه‌ای از شکاف میان سیاست‌گذاری و واقعیت زندگی است.
سرنوشت مرتضی و خواهرش، یکی از برگ‌های کتاب زندگی همراهان بیمارانی است که به‌امید درمان یکی از نزدیکانشان به تهران آمده‌اند و حالا چادر و پیاده رو شده حریم زندگی‌اشان. این در حالی است که شهرداری تهران سال گذشته اعلام کرده بود که با احداث همراه سرا‌های جدید عملاً هیچ همراه بیماری دیگر نیازی به خوابیدن در چادر‌ها یا ماشین خود ندارد. با این حال مرتضی و رخساره مصادیقی از همراهانی هستند که هنوز در چادر بسر می‌برند. آن‌ها حتی با وجود سختی زندگی در کنار خیابان اما، هنوز راضی نیستند که به یکی از همراه سرا‌ها بروند یا در همان منطقه اتاقی را اجاره کنند. مرتضی در مورد چرایی نرفتن به همراه سرا‌ها می‌گوید: اولاً که اکثر اوقات ظرفیت‌اشان پر است. ثانیاً یکبار هم رفتیم ولی راستش را بخواهید اصلاً فضای چندان جالبی نداشت. عین گرمخانه آقایان در یک سالن بودند و خانم‌ها در سالن دیگر. حس بدی داشتیم. این بود که به اتفاق خواهرم ترجیح دادیم تا وقتی پدرمان اینجاست، ما هم همین طوری و در چادر؛ روز‌هایمان را به شب برسانیم. وقتی می‌پرسم: چرا حداقل اتاقی اجاره نمی‌کنید، رخساره؛ خواهرش لبخند تلخی می‌زند و به جای برادر جواب می‌دهد: «اگر قرار بود اتاقی در یک مسافرخانه یا سوئیت و… بگیریم باید تا الان حداقل چیزی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون می‌دادیم. اما واقعاً از کجا؟! ما از یکی از دورأفتاده‌ترین شهر‌های غربی آمده‌ایم اینجا تا بتوانیم با بیمه تأمین اجتماعی پدرم در یک بیمارستان دولتی درمانش کنیم. اگر پول داشتیم که می‌بردیمش به یک بیمارستان خصوصی» ضمن اینکه تا همین الان هم با اینکه شب‌ها را در چادر می‌خوابیم چیزی حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه‌های خرد و خوراک و دارو‌ها و وسایل پزشکی مورد نیاز پدرم شده است!
موضوع همراهان بیماران اما حالا به موضوعی پیچیده بدل شده است. آن‌ها می‌گویند که به خاطر نوبت‌های طولانی و کمبود مراکز دولتی، مجبورند چند روز یا حتی چندین هفته در تهران بمانند. ازسویی برخی از آن‌ها مدعی‌اند که یا فاصله همراه سرا‌ها تا بیمارستان‌ها زیاد است و نمی‌توان در مواقع ضروری خودشان را به بیمارشان برسانند و یا اینکه معتقدند که این همراه سرا‌ها خیلی وقت‌ها پر هستند و جای خالی ندارند. موضوعی که باعث می‌شود تا در نهایت بسیاری از آن‌ها حاضر نباشند تا به همراه سرا‌های رایگان شهرداری بروند. گرچه مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در گفت و گو با «هفت صبح» می‌گوید که مشکلی برای پذیرش همراهان بیماران وجود ندارد!
در کنار مددسراهای رایگان، حضور همراهان بسیار زیاد بیماران باعث شده تا طی چند سال اخیر مالکان خانه‌های اطراف این بیمارستان‌ها به فکر اجاره سوئیت و یا اتاق‌های خود به همراه هان بیماران بیافتاند. پدیده‌ای آنقدر رایج که حتی سر از سایت‌های خرید و فورش و اجاره مسکن و مراکز اقامتی هم در آورده است! مثلاً کافی است در یکی از این سایت‌ها کلمه «همراه‌سرا» را سرچ کنید تا با دنیایی از آگهی‌هایی از این دست روبرو شوید. وقتی هم که با شماره‌های درج شده تماس می‌گیرید با تبلیغاتی مواجه می‌شوید که انگار می‌خواهید خانه‌ای لوکس را برای حداقل یکسال اجاره کنید! مثلاً یکی از همین مالکان با آب و تاب در مورد سوئیت ۳۰ متری که برای اجاره روزانه گذاشته می‌گوید: «سوئیت ما، با اینکه فقط ۳۰ متر است اما امکاناتش فول است. ضمن آنکه به بیمارستان هم نزدیک است و در عرض چند دقیقه می‌توانید به بیمارتان برسید. قیمتش هم قابل شما را ندارد. شبی ۷۰۰ هزار تومان با دو تخت خواب است. »
وقتی از وی می‌پرسم که آیا مکان ارزان‌تری هم دارد یا نه، انگار حرف بدی شنیده باشد چند لحظه‌ای سکوت می‌کند و بالاخره از پشت تلفن می‌گوید: «چرا… یکسری واحد‌های مسکونی بزرگ و پانسیون‌هایی هستند که به شما تخت اجاره می‌دهند. شبی ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان. می‌توانید بروید آنجا بمانند.»
و قبل از اینکه سؤال دیگری را بپرسم، خداحافظی سردی می‌کند و گوشی را می‌گذارد!
اولین سازمانی که به عنوان متولی در مورد همراه سرا‌ها به ذهن خطور می‌کند، وزارت بهداشت است. با این حال حسین کرمانپور، مدیر روابط عمومی واطلاع‌رسانی وزارت بهداشت مدعی است که این وزارتخانه وظیفه‌ای برای تأمین سرپناه برای همراهان بیماران ندارد.
وی با بیان این که وزارت بهداشت و بیمارستان‌های کشور فقط وظیفه درمان بیماران را دارند؛ می‌گوید: « طراحی همراه‌سرای بیماران در کنار بیمارستان‌ها بر عهده وزارت بهداشت نیست؛ چرا که این وزارتخانه بودجه لازم برای ساخت همراه‌سرا را ندارد. »
با اینکه سال گذشته شهرداری اعلام کرده بود که چالش چادر خوابی اطراف بیمارستان ها با احداث مددسراهای جدید کاملا مرتفع شده اما، به نظر می‌رسد دوباره پدیده چادرخوابی همراهان، در اطراف بیمارستان‌ها ظهور کرده باشد. این را می‌توان از سخنان یکی از اعضای شورای شهر در صحن علنی به خوبی دریافت. زهرا شمس احسان در تذکر پیش از دستور خود با اشاره به بازگشت معضل چادر زدن همراه بیماران در اطراف بیمارستان‌ها، تصریح کرد: پدیده چادر زدن همراه بیماران در کنار بیمارستان‌ها با وجود همراه‌سرا‌های شهرداری نشان دهنده فاصله قابل توجه نیاز شهروندان با عملکرد کنونی شهرداری است؛ این مسأله نه تنها مغایر با شأن انسانی؛ بلکه منجر به سلب آسایش از مردم شده است.
اشاره شمس احسان به گزارش منتشر شده‌ای از وجود تعدادی چادر همراه بیماران در اطراف بیمارستان«…. » بود که چند روز قبل در فضای مجازی و بعد؛ رسانه‌ها منتشر شده بود.
گرچه شهردای ۱۵ سال است که ساخت همراه سرا‌ها را در دستور کار خود دارد ولی، احمد احمدی صدر، مدیرعامل اسبق سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران چندی قبل گفته بود؛ بر اساس قانون شهرداری موظف به ایجاد همراه سرا نیست.
با این حال عبدالمجید رحمانی، مدیرعامل کنونی سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران معتقد است که شهرداری در این زمینه از هیچ اقدامی فروگذار نکرده و پذیرای تمامی همراهان بیماران است. وی در گفت و گو با «هفت صبح» می‌گوید: سازمان ما با کمک خیرین و نهاد‌های خیرییه تاکنون موفق شده‌اند ۹ همراه سرا را در سطح شهر تهران احداث و به بهره‌برداری برسانند ضمن آنکه براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته انشالله تا آخر سال، ۴ مرکز دیگر نیز به این آمار اضافه خواهد شد.
به گفته وی این همراه سرا‌ها در اطراف بیمارستان‌های شهداری تجریش، لبافی نژاد، پژوهشکده رویان، شریعتی و امام خمینی (ره) است و در آینده همراه سرایی هم در کنار بیمارستان میلاد احداث خواهد شد که در مجموع ظرفیت پذیرش حدود ۱۵۰۰ تا ۲ هزار همراه بیمار را دارند.
رحمانی با بیان اینکه تلاش ما این است که هیچ همراهی بدون سرپناه نماند در مورد بازگشت چادر‌های همراهان بیماران در اطراف برخی بیمارستان‌ها که مورد نقد عضو شورای شهر نیز بوده هم می‌گوید: همانطور که گفتم ما مشکلی برای پذیرش همراهان بیماران نداریم ولی مسأله از جایی شروع می‌شود که با وجود آنکه کارشناسان ما از بیمارستان‌ها خواسته‌اند تا با نصب بنر‌ها و پلاکارد‌هایی، به همراهان بیماران اطلاع‌رسانی کنند که می‌توانند از به طور رایگان در همراه سرا‌های نزدیک بیمارستان‌ها اسکان پیدا کنند، برخی بیمارستان‌ها حاضر به انجام این کار نیستند. وگرنه شما شاهد هستید که بعد از نصب بنر‌های اطلاع‌رسانی در اطراف بیمارستان امام خمینی (ره)، دیگر شاهد برپایی چادر‌های همراهان بیماران در این محدوده نیستیم.
اما چرا برخی بیمارستان‌ها حاضر نیستند تا بنر‌های اطلاع‌رسانی مربوط به اسکان رابگان همراهان بیماران را نصب کنند؟ سؤالی که یک منبع آگاه که نمی‌خواهد نامش فاش شود، در پاسخ به آن به «هفت صبح» می‌گوید: بعضی وقت‌ها ماجرا چیزی بیشتر و پیچیده‌تر از چیزی است که ما می‌بینیم. مثلاً در مورد بیمارستان…. ، که حاضر نیست بنر‌های اطلاع‌رسانی را نصب کند، در سال‌های گذشته تفاهم نامه‌ای برای ساخت همراه سرایی در داخل بیمارستان را با شهرداری امضاء کرده است که بعداً نیز این همراه سرا با کمک شهرداری احداث شده است. اما نکته مهم اینجاست که حالا بیمارستان خودش، فضای این همراه سرا را به همراهان بیماران اجاره می‌دهد!
به هر تقدیر مشکل هر کجا هست و هر سازمانی که متولی است، یک نکته مسلم است؛ اینکه نباید اجازه داد تا اسکان همراهان بیماران، دردی بر درد‌های آن‌ها اضافه کند و در عین حال شهر و زندگی شهروندان محدوده بیمارستان‌ها را به چالش بکشد بلکه باید یکبار برای همیشه با ایجاد ظرفیت‌های لازم و کافی پرونده این پدیده بسته شود.
با آغاز سال تحصیلی، دوباره مشق‌های شبانه به خانه‌ها بازگشته‌اند؛ تکالیفی که برای بسیاری از…
پرونده‌های تلخ آزار کودکان در باشگاه‌های ورزشی، سال‌هاست در سایه سکوت و فراموشی تکرار می‌شوند.…
با اجرای رسمی مکانیسم اسنپ‌بک از سوی اروپا، بازار جهانی انرژی وارد مرحله‌ای از شکنندگی…
با گردش مالی سالانه نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار و صادرات بیش از ۷ میلیارد…
در حالی که صنعت خودرو در بسیاری از کشورها به موتور محرک اقتصاد تبدیل شده،…
در دل خاک ایران، ظرفیت‌هایی نهفته‌اند که سال‌هاست زیر سایه ساختارهای سنتی و تحریم‌های بین‌المللی،…