به گزارش سرمایه فردا، در جهان امروز، با پیشرفت‌های فراوان در حوزه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی، دغدغه‌های مرتبط با امنیت و قوانین همچنان از اهمیت بالایی برخوردارند. از جمله سؤالاتی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده، نقش کارتل‌ها و گروه‌های امنیتی خصوصی در تأمین امنیت و اجرای قوانین است. آیا ممکن است در غیاب دولت و بدون نظارت‌های دولتی، این گروه‌ها بتوانند امنیتی پایدار و عادلانه ارائه دهند؟ موری روتبارد، یکی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان آنارکو-کاپیتالیسم، در این زمینه نظراتی بسیار متفاوت از جریان اصلی دارد. او معتقد است که بازار آزاد و رقابت اقتصادی می‌توانند به شکلی مؤثر جلوی زورگویی و سوءاستفاده از قدرت را بگیرند. در این مقاله، به بررسی دیدگاه‌های روتبارد درباره کارتل‌ها، نحوه انتخاب گروه‌های امنیتی و حفاظتی، و چرخه خشونت در جوامع آنارکو-کاپیتالیستی پرداخته می‌شود تا روشن شود که آیا همکاری داوطلبانه و عدم دخالت دولت می‌تواند امنیت و عدالت را در جامعه تضمین کند.
۱٫ آیا کارتل‌ها می‌توانند امنیت را تأمین کنند و قانون خود را اجرا کنند؟
روتبارد با این ایده مخالف است که کارتل‌ها یا گروه‌های قدرتمند بتوانند بدون نظارت یا محدودیت قانون خود را اجرا کنند. در آنارکو-کاپیتالیسم:
۱٫۱٫ رقابت اقتصادی در بازار آزاد
بازار آزاد اجازه نمی‌دهد که یک نهاد یا کارتل قدرت انحصاری به‌دست آورد. اگر یک شرکت امنیتی زورگویی کند یا خدمات بی‌کیفیت ارائه دهد، مشتریانش به سراغ شرکت‌های دیگر می‌روند.
۱٫۲٫ پاسخ به خطر انحصار
روتبارد معتقد است که انحصارهای خصوصی (مانند کارتل‌ها) فقط در صورت وجود دولت و حمایت قانونی دولت از آنها شکل می‌گیرند. در غیاب دولت، انحصارهای اجباری پایدار نمی‌مانند، زیرا رقابت اقتصادی و انتخاب آزاد جلوی رشد آنها را می‌گیرد.
۲٫ نحوه انتخاب بین گروه‌های امنیتی و حفاظتی چگونه است؟
در آنارکو-کاپیتالیسم، انتخاب گروه‌های امنیتی و حفاظتی کاملاً بر اساس بازار آزاد و قراردادهای داوطلبانه انجام می‌شود:
۲٫۱٫ رقابت اقتصادی برای ارائه خدمات بهتر
شرکت‌های امنیتی با یکدیگر رقابت اقتصادی می‌کنند تا خدمات بهتری با هزینه کمتر ارائه دهند. مشتریان (اعم از افراد یا جوامع) می‌توانند شرکت‌هایی را انتخاب کنند که قوانین و شرایط آنها را عادلانه‌تر می‌دانند.
۲٫۲٫ قراردادهای داوطلبانه
شرکت‌های امنیتی و حفاظتی از طریق قراردادهای مشخص و شفاف با مشتریان خود تعامل دارند. این قراردادها تعیین می‌کنند که چگونه اختلافات حل شوند یا در چه شرایطی خدمات ارائه شود.
۲٫۳٫ حل اختلافات بین شرکت‌ها
شرکت‌های امنیتی می‌توانند برای حل اختلافات یا جلوگیری از درگیری، از نهادهای خصوصی داوری استفاده کنند. این نهادها نیز بر اساس رقابت اقتصادی عمل می‌کنند و باید بی‌طرفی و عدالت خود را ثابت کنند.
۳٫ چه کسی جلوی زورگویی را می‌گیرد؟
در سیستم روتباردی، زورگویی و استفاده از خشونت بدون رضایت افراد غیرقابل قبول است. برای جلوگیری از سوءاستفاده قدرت:
۳٫۱٫ بازار آزاد و رقابت اقتصادی
رقابت اقتصادی در بازار اجازه نمی‌دهد که یک شرکت یا گروه امنیتی به‌صورت انحصاری و بدون پاسخگویی عمل کند. اگر یک شرکت امنیتی زورگویی کند، مشتریان و شرکای تجاری آن را ترک خواهند کرد.
۳٫۲٫ داوری خصوصی
اختلافات بین افراد یا شرکت‌ها توسط داوران خصوصی و مستقل حل می‌شود. این داوران توسط طرفین توافق شده و باید اعتبار خود را در بازار حفظ کنند.
۳٫۳٫ بازخورد اجتماعی و اقتصادی
شرکت‌های امنیتی که به‌جای خدمت به مشتریان خود، زورگویی کنند، اعتبار خود را از دست داده و در بازار شکست می‌خورند.
۳٫۴٫ مالکیت خصوصی
در جامعه آنارکو-کاپیتالیستی، مالکیت خصوصی نقش مهمی در جلوگیری از زورگویی ایفا می‌کند. هیچ‌کس نمی‌تواند بدون اجازه وارد ملک دیگری شود یا قوانین خود را بر دیگران تحمیل کند.
۴٫ ویژگی‌های دولت سنتی
دولت سنتی، از نظر روتبارد، نهادی است که از طریق اجبار و انحصار خدمات امنیتی، قضایی و اجرایی را ارائه می‌دهد. ویژگی‌های دولت سنتی عبارتند از:
۴٫۱٫ مالیات اجباری
دولت سنتی برای تأمین هزینه‌های خود مالیات از مردم می‌گیرد، که از نظر روتبارد نوعی سرقت است.
۴٫۲٫ انحصار خدمات
دولت خدماتی مانند امنیت و قضایی را به‌صورت انحصاری ارائه می‌دهد و از رقابت اقتصادی در این زمینه‌ها جلوگیری می‌کند.
۴٫۳٫ قوانین اجباری
قوانین دولت توسط نخبگان سیاسی یا اکثریت دموکراتیک تصویب می‌شود، اما همه افراد جامعه مجبور به اطاعت از آنها هستند، حتی اگر با آنها مخالف باشند.
۵٫ دولت دموکراتیک و نهادهای امنیتی، قضاوتی و اجرایی
روتبارد به‌طور کلی با هر نوع دولت، حتی دولت دموکراتیک، مخالف است. او معتقد است که:
۵٫۱٫ دموکراسی و حقوق اقلیت
دموکراسی به اکثریت اجازه می‌دهد که حقوق اقلیت را زیر پا بگذارد.
۵٫۲٫ انحصار نهادهای دموکراتیک
حتی اگر نهادهای امنیتی، قضایی و اجرایی از طریق دموکراسی ایجاد شوند، باز هم انحصاری هستند و نمی‌توانند رقابت اقتصادی پذیر باشند.
۶٫ آیا جامعه‌ای پیشرفته و بدون رقابت سنگین ضروری است؟
خیر، آنارکو-کاپیتالیسم چنین فرضی را ندارد که جامعه‌ای مدرن یا “فوق‌مدرن” پیش‌نیاز این سیستم است. از دید روتبارد:
۶٫۱٫ طبیعت انسانی و همکاری داوطلبانه
انسان‌ها ذاتاً به همکاری تمایل دارند، به‌ویژه زمانی که این همکاری منافع متقابل ایجاد کند. رقابت اقتصادی بر سر منابع در بازار آزاد، برخلاف دولت‌ها، به خشونت منجر نمی‌شود، زیرا بازار بر مبنای مبادله صلح‌آمیز و مالکیت خصوصی عمل می‌کند.
۶٫۲٫ کمبود منابع
آنارکو-کاپیتالیسم ادعا می‌کند که بازار آزاد، کارآمدترین روش برای تخصیص منابع است. زمانی که مالکیت خصوصی برقرار باشد، منابع بهتر مدیریت می‌شوند، زیرا افراد و شرکت‌ها انگیزه دارند تا از دارایی‌های خود بهره‌وری بیشتری ببرند.
۶٫۳٫ جهان رقابتی
در آنارکو-کاپیتالیسم، هیچ‌کس حق ندارد منابع دیگران را با زور تصاحب کند. رقابت اقتصادی به جای درگیری، در قالب نوآوری و افزایش بهره‌وری رخ می‌دهد.
۷٫ درباره افراطی‌گری و دخالت خارجی
۷٫۱٫ افراطی‌ها و زورگویان
در آنارکو-کاپیتالیسم، گروه‌های افراطی نمی‌توانند به‌راحتی تسلط پیدا کنند، زیرا:
- هیچ دولتی وجود ندارد که از طریق قوانین اجباری یا مالیات به این گروه‌ها قدرت بدهد.
- شرکت‌های امنیتی خصوصی که در بازار آزاد فعالیت می‌کنند، در صورت زورگویی مشتریان خود را از دست خواهند داد.
۷٫۲٫ دخالت خارجی
اگر کل جهان آنارکو-کاپیتالیستی نباشد و قدرت‌های دولتی همچنان وجود داشته باشند، این چالش واقعی است. با این حال، روتبارد استدلال می‌کند که رقابت اقتصادی بین شرکت‌های امنیتی محلی و همکاری بین جوامع می‌تواند از تسلط خارجی جلوگیری کند.
۸٫ ارتش‌های خصوصی و تاریخچه آنها
۸٫۱٫ ارتش‌های خصوصی در سیستم‌های دولتی
ارتش‌های اجاره‌ای تاریخی، اغلب زیر نظر دولت‌ها یا در سایه حمایت‌های دولتی فعالیت می‌کردند. در غیاب دولت، ارتش‌های خصوصی باید پاسخ‌گوی مشتریان خود باشند و رفتارشان توسط بازار تنظیم شود.
۸٫۲٫ بازار آزاد و اخلاقیات
روتبارد معتقد است که در بازار آزاد، شرکت‌های امنیتی و نظامی باید شهرت خوبی داشته باشند تا بتوانند مشتری جذب کنند. اگر شرکتی رفتار زورگویانه داشته باشد، اعتماد عمومی به آن از بین می‌رود و رقبا جای آن را می‌گیرند.
۹٫ آیا همکاری داوطلبانه عملی است؟
بله، آنارکو-کاپیتالیسم معتقد است که همکاری داوطلبانه عملی است، حتی در جوامعی که مدرن نیستند: