حاشیه تهران مامن رانده شده ها

شهرداری تهران از نگاه گروهی از شهرسازان و اقتصاددانان شهری طی سال‌های اخیر دچار انحراف در برنامه‌ریزی شهری شد.

نتیجه این انحراف، هدف «کاهش فقر مسکن» را به ضدخودش تبدیل کرد بطوریکه «فروش تراکم» نه تنها باعث تسهیل دسترسی تهرانی‌ها به مسکن بیشتر و ارزان نشد که فقرا از شهر‌ به حاشیه‌ تهران مهاجرت کردند.

بانی این فقیرزدایی از پایتخت اما فقط شهرداری نیست؛ دولت‌ها نیز در این سال‌ها در حوزه نظارت بر شهرداری‌ها، بد عمل کردند.

از یک طرف وزارت مسکن و وزارت راه‌وشهرسازی طی دهه‌های  گذشته دلخوش به مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری برای «پایبندکردن شهرداران به رعایت کاربری و تراکم مصوب» بود در حالیکه ۶۰ درصد مصوبات این شورا در این سال‌ها با اعتراض مالکان زیاده‌خواه، توسط دیوان عدالت اداری ابطال شد.

از طرف دیگر  جایی مثل تهران، صاحب مشخصی ندارد.

وقتی شهردار در کمیسیون ماده ۵ به همراه نمایندگان ۵ وزیر شروع به تغییرکاربری، بارگذاری مازاد بر ضوابط بالادست و تصویب مغایرت‌ها می‌کنند، در مواقع مشکلاتی همچون «سقوط کیفیت زندگی»، نهاد یا مدیری در شهر گردن نمی‌گیرد.

این مطالعه در آستانه دولت جدید نشان می‌دهد، «بند ناف شهرداری‌ها باید از تراکم‌فروشی قطع شود» تا شهرهای بزرگ و کوچک در راه اصلی توسعه قرار بگیرند.

همچنین تکلیف وزارتخانه بالاسر شهرداری نیز باید روشن شود؛ شهرداری‌ها منابع مالی را از وزارت کشور می‌گیرند اما باید به وزارت راه‌وشهرسازی‌جوابگو باشند. در نتیجه هیچ تعهدی برای پاسخگویی به هر دو وجود ندار‌د.

این‌ انحراف نقش پررنگ در تورم زمین و مسکن بازی می‌کند چون فروش تراکم باعث رشد تصاعدی قیمت مسکن می‌شود.

ترمیم سرمایه اجتماعی از حاشیه تهران

دکتر پزشکیان می‌تواند از ایده‌های خوب و برنامه‌های احتمالی سایر کاندیداها نیز استفاده کند و از نظرات تیم‌های کارشناسی کاندیداهای رقیب برای ایران بهره گیرد.

پیشنهاد می‌کنم دو سازوکار از همین ابتدای کار طراحی شود.

از سویی لازم است سازوکاری شفاف برای شنیدن صدای همه مردم (به‌خصوص آنها که نماینده‌ای در بین کاندیداها برای انتخاب نداشتند و به‌ویژه زنان و نسل موسوم به Z که شواهد نشان می‌دهد کمتر از همیشه به کاندیدای اصلاحات نظر داشتند) و پاسخگویی منظم به آنها خارج از چارچوب‌های کلیشه‌ای (مانند مصاحبه‌های رسمی با یک خبرنگار در صداوسیما) طراحی شود.

از سوی دیگر، باید سازوکاری جدید برای تقویت مطالبه‌گری، بهبود نظارت و تشویق پرسش‌گری در مورد برنامه‌ها و سیاست‌های دولت از سوی همه کارشناسان (به‌خصوص آنها که از آبرو و اعتبار خود برای به صحنه آوردن رای‌دهندگان آزرده‌خاطر کوشیدند) ایجاد شود.

پیش از این هر دو البته لازم است رئیس‌جمهور گزارشی واقعی از وضع کنونی کشور، به مردم بدهد تا مشخص شود دقیقا چه چیزی را تحویل گرفته است.

حاشیه تهران مامن رانده شده هاست، زیرا قیمت مسکن به قدری بالا رفته که همه در اطراف ساکن شدند و حالا سرمایه اجتماعی در حال اضمحلال است./دنیای اقتصاد