تولد دوباره ورساچه

به گزارش سرمایه فردا، در جهان مد، کمتر نشانی به اندازه سر طلایی مدوسای ورساچه چنین جایگاهی یافته است؛ نمادی که ریشه در خاطرات کودکی جیانی ورساچه و خواهر و برادرش دارد، زمانی که میان ویرانه‌های رگیو کالابریا نقش‌برجسته‌های باستانی را می‌دیدند. این تصویر افسانه‌ای، طی دهه‌ها به امضای بصری ورساچه بدل شد و بر هر کیف، لباس و جواهرات این برند نقش بست. اکنون اما همین مدوسا، پس از سال‌ها فراز و فرود، قرار است زیر چتر رقیب دیرینه‌اش، پرادا، قرار گیرد؛ برندی که فرهنگ مد ایتالیا را از شمال صنعتی‌اش تعریف کرده و با نظم و مینیمالیسم شناخته می‌شود.

پرادا با تکمیل خرید ۱.۲۵ میلیارد یورویی، یکی از پرزرق‌وبرق‌ترین خانه‌های مد ایتالیا را به پورتفولیوی حسابگرانه خود افزود. این معامله نه‌تنها بزرگ‌ترین خرید تاریخ پرادا محسوب می‌شود، بلکه پایان هفت سال مالکیت ورساچه در «کاپری هولدینگز» است؛ گروه آمریکایی صاحب برندهای مایکل کورس و جیمی چو که در سال ۲۰۱۸ ورساچه را با ۱.۸ میلیارد دلار خریداری کرده بود.

ورساچه؛ از شکوه اغراق‌آمیز تا دوران فرسایش

ورساچه در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی با مجموعه‌های جسورانه و پرزرق‌وبرق خود، زیبایی‌شناسی مد آن دوران را تعریف کرد. طرح‌هایش بی‌وقفه کپی می‌شدند و به نماد جسارت و تئاتریکالیسم مدیترانه‌ای بدل شدند. اما طی سال‌های اخیر، زیر فشار غول‌های فرانسوی چون ال‌وی‌ام‌اچ و کرینگ، نفس کم آورد. نقطه عطف این فروپاشی آرام، خروج دوناتلا ورساچه در مارس امسال بود؛ زنی که نزدیک به پنج دهه پرچم خاندان ورساچه را در رأس این خانه مد برافراشته نگه داشته بود. او سکان را به دارِیو ویتاله سپرد؛ طراح جوانی که تجربه حرفه‌ای‌اش را در دل گروه پرادا به دست آورده بود. این نخستین‌بار از سال ۱۹۷۸ بود که مجموعه‌ای از ورساچه نه به‌دست یکی از اعضای خانواده، بلکه توسط چهره‌ای بیرون از خاندان طراحی می‌شد.

اتحاد دو قطب متضاد

پرادا با این خرید، ورساچه را از سرنوشت بلعیده‌شدن توسط ابرگروه‌های فرانسوی نجات داد و آن را در دل یک امپراتوری کاملاً ایتالیایی جای داد؛ اتفاقی که برای صنعت مد این کشور جنبه‌ای ملی دارد. این اتحاد اما از نظر زیبایی‌شناسی، پیوند دو قطب متضاد است: ورساچه، نماد تئاتریکالیسم جنوب ایتالیا با رنگ‌های تند و آزادی بدن؛ و پرادا، برند نظم شمال با مینیمالیسم صنعتی و خیاطی دقیق. پرادا تأکید کرده که قصد ندارد «هویت خشن و اغراق‌شده» ورساچه را تراش دهد، بلکه بازطراحی مرحله‌ای را آغاز خواهد کرد تا برند را با شبکه تولیدی عظیم خود ادغام کند.

ورساچه اکنون به ۲۵ سایت تولید جهانی، کارخانجات چرم پرادا و شبکه گسترده خرده‌فروشی این گروه دسترسی پیدا می‌کند؛ منابعی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند می‌تواند این برند را از چرخه سقوط نجات دهد و دوباره به مسیر رشد بازگرداند.

بازاری که همچنان می‌تازد

پرادا در سال ۲۰۲۴ رشد چشمگیری را ثبت کرد: ۵.۴۳ میلیارد یورو فروش خالص، معادل ۱۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل؛ ۱.۲۸ میلیارد یورو سود عملیاتی و ۸۳۹ میلیون یورو سود خالص. این اعداد در صنعتی رقم زده می‌شود که ۵۰ تا ۵۵ درصد تولید جهانی کالاهای لوکس شخصی در آن در ایتالیا انجام می‌شود. صنعت مد این کشور حدود ۵ درصد تولید ناخالص داخلی و بیش از ۱.۲ میلیون شغل را شکل می‌دهد.

بر اساس گزارش‌های ۲۰۲۵، ایتالیا همچنان بزرگ‌ترین زنجیره تأمین لوکس در جهان را در اختیار دارد؛ از تولید چرم توسکانی تا کارخانه‌های کوچک خانوادگی در لومباردی که کفش، جواهرات و لوازم جانبی برندهای جهانی را می‌سازند. همین زیرساخت‌هاست که به باور کارشناسان، اگر ورساچه به‌درستی احیا شود، می‌تواند دوباره به دوران شکوه بازگردد.

ورساچه آماده پرواز است

کاپری در بیانیه‌ای اعلام کرد که فروش در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ و پس از دریافت تأییدیه‌های نظارتی نهایی تکمیل خواهد شد. جان آیدول، رئیس و مدیرعامل شرکت، گفت: «ورساچه خانه‌ای افسانه‌ای است که ۴۶ سال پیش توسط جیانی ورساچه بنیان گذاشته شد و دوناتلا آن را به سطحی نو رساند. طی شش سال گذشته با تمرکز بر میراث لوکس برند، کیفیت تولید و نوآوری، آن را برای رشد پایدار آماده کرده‌ایم. اکنون مطمئنیم که گروه پرادا بهترین جا برای ورود ورساچه به عصر تازه‌ای از موفقیت است.»

او همچنین افزود این معامله به تقویت تراز مالی کاپری و حمایت از رشد مایکل کورس و جیمی چو کمک خواهد کرد؛ برندهایی که پس از خروج ورساچه ستون‌های اصلی این شرکت محسوب می‌شوند.

آینده؛ دو امضای متضاد زیر یک سقف

پرسش بزرگ پیش‌رو این است که آیا پرادا می‌تواند ورساچه را به دوران طلایی برگرداند بی‌آنکه روح جسورانه آن را قربانی سازوکار دقیق و مینیمالیست خود کند؟ این اتحاد، بیش از یک معامله تجاری، آزمایشی فرهنگی برای مد ایتالیاست: پیوند جنوب آتشفشانی و شمال صنعتی، مدوسای پرغرور و مثلث ساده‌شده لوگوی پرادا.

اگر این ترکیب موفق شود، می‌تواند فصل تازه‌ای را در نبرد قدرت میان گروه‌های ایتالیایی و فرانسوی رقم بزند. ورساچه اکنون آخرین فرصت خود را یافته است؛ فرصتی که شاید تنها از دل مهندسی دقیق پرادا و میراث آتشین خاندان ورساچه بتواند تولدی دوباره را رقم بزند.