تسهیلات خرید لوازم خانگی ارزان

به گزارش سرمایه فردا، به تازگی برخی از کارشناسان و متولیات بازار لوازم خانگی اعلام کرده اند که بازار به زودی با چالش های جدی مواجه می شود. چراکه در حال حاضر بسیاری از شرکت های تولیدکننده لوازم خانگی علاوه بر اینکه با گرانی مواد اولیه و کمبود منابع ارزی برای واردات مواجه هستند. در بازار داخلی نیز مواد اولیه را باید با قیمت های جهانی خریداری کنند. همین مساله منجر شده تا برخی از تولیدکنندگان تصمیم بگیرند تا میزان تولیدات خود را کاهش دهند. چراکه توان رقابت با کالای قاچاق نیز ندارند و خواستار ارائه تسهیلات خرید لوازم خانگی ارزان قیمت به مصرف کنندگان از سوی دولت هستند.
با ارزیابی وضعیت بازار می توان دید که هم اکنون تولیدکنندگان در زمان رکود با هزینه ثابت بالایی روبرو هستند. از آنجایی که صادرات ندارند این هزینه ثابت را بر قیمت کالاهای خود اضافه می کنند. در نتیجه کالاهای آنها درمقابل محصولات قاچاق هیچ مزیتی ندارد. در مقطع کنونی وظیفه سیاست گذار است که تولیدکنندگان غیر رقابتی را از بازار خارج کند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره وضعیت بازار لوازم خانگی گفت: در مقطع کنونی بازار لوازم خانگی با رکود سنگینی مواجه شده است. سیاست دولت ها در بازار لوازم خانگی باید تحریک بازار باشد تا تولید رونق بگیرد. همیشه موضوع تنظیم بازار تنها قیمت گذاری نیست، بلکه باید روی عرضه و تقاضا نیز مدیریت داشت. چراکه باید روی اشتغال و درآمدهای ارزی و … نیز در برنامه ریزی داشت. به همین دلیل باید در دوره های رکود تحرک بازار اتفاق بیفتد. یکی از ابزاریهایی که دلت برای اینکار در اختیار دارد تسهیلات خرید لوازم خانگی با نرخ بهره کم است.

چرا مردم از تسهیلات خرید لوازم خانگی استقبال نمی کنند؟

امید فاضلی نیا، تاکید کرد: در شرایطی که تورم بر تولید و مصرف کننده تحمیل می شود تقاضا تحت تاثیر قرار می گیرد. به همین دلیل در زمان رود تورمی که بدترین شرایط اقتصادی محسوب می شود مولفه های تمام کننده قیمت افزایش می یابد. از طرف دیگر سرمایه در گردش تولیدکنندگان افت می کند. این کاهش نقدینگی برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان چرخه ای از رکود و تورم را به وجود می آورد. در این شرایط دولت باید تنظیم گری کند. یعنی بین عرضه و تقاضا تعادل به وجود بیاید. این مساله با ارائه تسهیلات مناسب به تولیدکننده و تسهیلات خرید لوازم خانگی به مصرف کنندگان محقق می شود.
وی با اشاره به اینکه هزینه تولید وازم خانگی در ایران بالاست، اظهار کرد: در شرایط کنونی نرخ تمام شده تسهیلات برای تولیدکنندگان حدود ۴۲ درصد است. از طرف دیگر تسهیلات خرید لوازم خانگی برای مردم نیز بالاست. همین موضوع منجر شده که فضای رقابتی در بازار به وجود نیاید. در واقع هم اکنون تولیدکنندگان خارجی از تسهلات با نرخ سود صفر درصد کالا تولید می کنند. به همین دلیل می توان دید که شرایط رقابت در تولید وجود ندارد. بنابراین بین کالای قاچاق و تولید داخل حدود ۳۰ درصد ارزانتر از تولیدات داخلی است. درواقع ۳۰ درصد از قیمت تمام شده کالاهای داخلی مربوط به هزینه هایی است که دولت به تولیدکنندگان تحمیل کرده است.

همچنین فاضلی نیا ادامه داد: تولید و مصرف در امتداد یک دیگر هستند. وقتی تولیدکننده آسیب می بنید به طور قطع اثر آن روی مصرف کنندگان دیده می شود. در تمام دنیا تولیدکنندگان بزرگ هستند که لوکوموتیو سایر حلقه های تولید هستند، زیرا آنها امکان انتقال تکنولوژی، برندسازی، سرمایه گذاری بالا و صادرات دارند. به عبارت دیگر کشورها در حال توسعه بنگاه های محدودی دارند. کره جنوبی دو تولیدکننده بزرگ لوازم خانگی دارد، در آلمان و … نیر همین روند است. اما در شرایط کنونی تولیدکننده های زیاد در ایران لوازم خانگی عرضه می کنند درحالی که ساماندهی نشده اند و عمق تولید داخل آنها بسیار پایین است. آیا تولیدکنندگان کوچک لوازم خانگی مزیتی برای بازار ایجاد کرده اند.
به گفته فاضلی نیا در حال حاضر گرفته می شود در ایران بین ۶۵۰ تا ۱۳۰۰ تولیدکننده لوازم خانگی وجود دارد که برخی از آنها در سامانه بهین یاب ثبت نشده اند. برخی از آنها عمق ساخت داخل چند درصدی دارند. این موضوع نشان می دهد که سیاست گذار تدبیری درباره ساماندهی تولیدکنندگان لوازم خانگی ندارد.
بازار لوازم خانگی با رکود شدیدی مواجه است. بسیاری از مصرف‌کنندگان به دلیل قدرت خرید پایین توان خرید لوازم خانگی ندارد. حتی گفته می شود زوج های جوان برای تامین وسایل مورد نیاز خود از لوازم خانگی دست دوم استفاده می کنند. همین موضوع به رکود بازار لوازم خانگی افزوده است. از طرف دیگر تولیدکنندگان مدعی هستند مقصر شرایط موجود شرکت ها نیستند. چراکه آنها هزینه بالایی برای تولید می پردازند و حتی در شرایطی مجبور هستند فروش اقساطی لوازم خانگی را با سود حداقل اجرا کنند. پس منتظر اجرای تسهیلات خرید لوازم خانگی از سوی دولت هستند.

وضعیت بازار لوازم خانگی ایران

با این حال وضعیت بازار لوازم خانگی ایران نشان می دهد که مردم به لوازم خانگی قاچاق علاقه بیشتری نشان می دهند. شاید بخشی از این مساله ناشی از قیمت پایین تر و کیفیت بالاتر برخی لوازم خانگی قاچاق باشد. بنابراین تولیدکنندگان داخلی در مقطع کنونی برای اینکه بتوانند در بازار همچنان تقاضا داشته باشند باید رقابت پذیر باشند. یکی از این ابزارها عرضه اقساطی لوازم خانگی است.
براساس شرایط موجود فاضلی نیا تاکید کرد: «فروش اقساطی نیازمند تسهیلات بانکی است. شرکت ها برای اینکه تیراژ تولید لوازم خانگی آنها کاهش پیدا نکند گاهی رقابت منفی می کنند. از طرف دیگر در بازار جهانی هم موضوع دامپینگ لوازم خانگی باب است. دراین فضا نرخ تسهیلات خرید لوازم خانگی برای رونق بازار تعیین کننده است که در ایران بسیار بالاست. بانک ها به دلیل ناترازی توان پرداخت تسهیلات خرید لوازم خانگی ندارد. به همین دلیل یا تسهیلات نمی دهند یا اینکه تسهیلات خرید لوازم خانگی را با نرخ بالا می دهند. برپایه همین معادله مصرف کنندگان نیز تمایل چندانی برای خرید لوازم خانگی با تسهیلات ندارند. در چنین شرایطی تنها نقش دولت می تواند کارساز باشد. دولت با در نظر گرفتن تسهیلات خرید لوازم خانگی ارزان قیمت می تواند به رونق بازار و حتی اشتغال کشور کمک کند.»

نرخ سود تسهیلات خرید لوازم خانگی

همچنین فاضلی نیا تصریح کرد: سبد خانواده های ۸۵ درصد از جمعیت کشور هزینه ها در مقابل درآمدها بالا رفته است. این موضوع منجر شده که خرید لوازم خانگی را به نسبت هزینه های خود کاهش داده اند. قبلا لوازم خانگی خراب می شد مردم تعویض می کردند. اما امروز تعمیرات می کنند. این اتفاق نشان می دهد که قدرت خرید مردم کاهش یافته است. حتی در زمانی که شرکت ها به دلیل ارتقای فناوری محصولات جدیدی را عرضه می کنند مردم به دلیل هزینه های بالا لوازم خانگی قبلی خود را نگه می دارند. چالش به وجود امده نه تنها تولیدکنندگان بلکه مردم را نیز با مشکل مواجه کرده است. به همین دلیل تسهیلات خرید لوازم خانگی ارزان قیمت راهگشا است. ولی این شرایط فراهم نشده است. به همین دلیل بنگاه های تولید به دلیل اینکه بتوانند همچنان به روند فعالیت خود ادامه دهند باید با حداقل سود کار کند.
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که در صورتی که رکود عمیق شود و تولیدکنندگان با کمبود سرمایه در گردش مواجه شوند واکنش به شرایط به وجود آمده کاهش تولید خواهد بود. در یک سال گذشته در برخی اقلام تحت تاثیر کاهش ۲۷ درصدی تخصیص ارز و ادامه تورم و افت تقاضا با کاهش تولید مواجه شده اند. میانگین تخصیص ارز ۹۰ روز است و سه ماه نیز کالا در فرایند بارگیری قرار می گیرد. در این ۶ ماه هزینه ثابت تولید ۴۰ درصد به بنگاه ها تحمیل می شود و بر مجموع روی قیمت تمام شده کالا نیز تاثیر می گذارد. این هزینه در شرایطی به مصرف کنندگان تحمیل می شود که قدرت خرید آنها به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. موقعیت بانک ها نیز باعث شده تا نرخ سود تسهیلات خرید لوازم خانگی به صورت تصاعدی ۳۰ درصد ارائه شود.

پیش بینی بازار لوازم خانگی

براساس این گزارش می توان ادعا کرد که ارائه تسهیلات خرید لوازم خانگی هرچند می تواند به رونق تولید و تامین نیاز مصرف کننده کمک کند. اما مشکل اساسی در بازار لوازم خانگی این است که تولیدکنندگان صادرات ندارند. به همین دلیل آنها برای اینکه بتوانند هزینه های بالای بنگاه داری خود را جبران کنند مجبورند روی قیمت کالا اضافه کنند. بنابراین مصرف کنندگان نیز وقتی می بینند که کالای قاچاق حدود ۳۰ درصد ارزانتر از تولید داخل است قطعا کالای قاچاق را در اولویت قرار می دهند. بنابراین در حال حاضر این وظیفه سیاست گذار است که سند صنعت لوازم خانگی را مورد بازنگری قرار دهد. بر مبنای آن اگر تولیدکننده ای امکان عرضه محصولی با قدرت رقابت با نمونه های خارجی را ندارد مجوز فعالیت آن شرکت را باطل کند. یا حداقل امکان تامین مواد اولیه از بورس کالا نداشته باشد و اجازه دهد این مواد اولیه توسط شرکت هایی استفاده شود که قدرت رقابت پذیری بیشتری دارند.