ترامپ در سازمان ملل؛ سیاست داخلی در لباس دیپلماسی جهانی

به گزارش سرمایه فردا، در شرایطی که جهان با بحران‌های پیچیده‌ای چون تغییرات اقلیمی، جنگ‌های منطقه‌ای، شکاف‌های اقتصادی و چالش‌های امنیتی روبه‌روست، انتظار می‌رفت رئیس‌جمهوری ایالات متحده در سازمان ملل متحد نقشی راهبردی ایفا کند و از جایگاه قدرت اول جهان برای ارائه راه‌حل‌های چندجانبه بهره گیرد. اما دونالد ترامپ، در نخستین سخنرانی خود پس از بازگشت به کاخ سفید، بار دیگر نشان داد که نگاه او به سیاست خارجی، امتداد سیاست داخلی است. او به‌جای ارائه چشم‌اندازی جهانی، از تریبون سازمان ملل برای تبلیغ دستاوردهای اقتصادی، امنیتی و انتخاباتی خود استفاده کرد—رویکردی که نه‌تنها با مأموریت دیپلماتیک این نهاد بین‌المللی در تضاد بود، بلکه نگرانی‌ها درباره کاهش اعتبار جهانی آمریکا را تشدید کرد.

سه‌شنبه‌شب، در حالی‌که رهبران جهان در هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد گرد هم آمده بودند تا درباره مهم‌ترین چالش‌های جهانی بحث کنند، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، نخستین سخنرانی خود در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش را ایراد کرد؛ سخنرانی‌ای که به‌جای ارائه راهبردی جامع در حوزه سیاست خارجی یا ارائه ابتکاراتی برای حل بحران‌های جهانی، بیشتر به نمایش کارنامه داخلی او شباهت داشت.

ترامپ که پس از بازگشت به کاخ سفید بار دیگر در مرکز توجه سیاست داخلی و خارجی قرار گرفته، در این سخنرانی نیز همچون گذشته تریبون سازمان ملل را به سکویی برای تبلیغات کارنامه خود تبدیل کرد. او با ادبیاتی آمیخته از شعار، اغراق و حملات لفظی، تلاش داشت چهره‌ای مقتدر از خود به نمایش بگذارد و از دستاوردهای اقتصادی و امنیتی دولتش تصویری درخشان ارائه کند.

این در حالی است که انتظار می‌رفت رئیس‌جمهوری قدرتمندترین کشور جهان در سازمان ملل متحد درباره همکاری‌های چندجانبه، بحران‌های زیست‌محیطی، تنش‌های امنیتی و شکاف‌های اقتصادی جهانی سخن بگوید. اما ترامپ بار دیگر ثابت کرد که برای او منافع داخلی و شخصی، اولویت بالاتری نسبت به مسائل جهانی دارد.

روایت داخلی آمریکا در تریبون جهانی

یکی از محورهای اصلی سخنرانی ترامپ، اقتصاد ایالات متحده بود؛ بخشی که او آن را به‌عنوان برگ برنده دولت خود معرفی می‌کند. او با افتخار از «عصر طلایی آمریکا» سخن گفت و مدعی شد که دولتش توانسته مقررات و مالیات‌ها را کاهش دهد، رشد دستمزدها را تسریع بخشد و تورم را تحت کنترل درآورد. ترامپ حتی با اشاره به شکستن ۴۸ رکورد در بازار بورس آمریکا، تصویری از رونق اقتصادی بی‌سابقه ارائه داد؛ روایتی که آشکارا بیشتر برای گوش رای‌دهندگان آمریکایی خوشایند بود تا نمایندگان کشورهای عضو سازمان ملل.

این رویکرد نشان می‌دهد که ترامپ به‌خوبی می‌داند شرایط اقتصادی داخلی چه نقش مهمی در ترسیم چهره او برای آمریکا ایفا می‌کند. او در صحنه‌ای جهانی، اما با مخاطبی داخلی، می‌خواست بگوید که جامعه آمریکایی دلیل کافی برای ادامه حمایت از او را دارند. محور دیگر سخنان او امنیت مرزی و مهاجرت بود. ترامپ بارها از «استحکام مرزها» و «صفر شدن ورود غیرقانونی مهاجران» سخن گفت و کوشید این دستاورد ادعایی را نه‌فقط به‌عنوان یک موفقیت داخلی بلکه به‌مثابه نشانه‌ای از قدرت بین‌المللی ایالات متحده معرفی کند. در واقع، او تلاش کرد این‌گونه القا کند که کشوری قدرتمند در عرصه جهانی باید مرزهایی نفوذناپذیر داشته باشد و امنیت داخلی پیش‌شرط اعتبار بین‌المللی است.

این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند مسئله مهاجرت غیرقانونی اساساً یک موضوع داخلی است و طرح گسترده آن در سازمان ملل بیشتر مصرف تبلیغاتی دارد. ترامپ با این کار نشان داد حتی در حوزه‌هایی که ماهیت جهانی ندارند نیز می‌خواهد پیام انتخاباتی خود را به گوش رأی‌دهندگان برساند.

سیاست خارجی در خدمت تبلیغات داخلی

گرچه ترامپ در بخشی از سخنانش به مسائل بین‌المللی پرداخت، اما این بخش‌ها هم رنگ‌وبوی داخلی داشت. او با تاکید بر «پایان دادن به هفت جنگ بی‌پایان» و کاهش حضور نظامی آمریکا در مناطق بحرانی، در واقع وعده انتخاباتی بازگرداندن سربازان به کشور را برجسته کرد؛ وعده‌ای که پیش‌تر نیز بارها در کارزارهای انتخاباتی‌اش تکرار شده بود.

حملات لفظی ترامپ به ایران و ادعای او مبنی بر اینکه «آمریکا تنها کشوری است که می‌تواند تأسیسات هسته‌ای ایران را نابود کند» نیز بیش از آن‌که بخشی از یک استراتژی مشخص دیپلماتیک باشد، با هدف نمایش اقتدار و جلب حمایت داخلی مطرح شد. اما ترامپ اشاره نکرد که در پابان دادن به جنگ اوکراین و توقف کشتار در غزه شکست خورده و نتوانست به رغم حملات به تاسیسات اتمی ایران، توان هسته ای را از بین ببرد. لذا این فرار رو به جلوی رئیس جمهور آمریکا  نشان داد که حتی سیاست خارجی در نگاه ترامپ ابزاری برای تقویت پایگاه رأی‌دهندگان داخلی است.

ادبیات سخنرانی ترامپ همچون گذشته مملو از شعارهای تبلیغاتی بود. عباراتی نظیر «بازگشت احترام جهانی» یا «صفر شدن مهاجرت غیرقانونی» بیشتر به شعارهای کارزار انتخاباتی شباهت داشت تا پیام‌های دقیق دیپلماتیک. چنین زبانی گرچه ممکن است برای حامیان ترامپ در داخل آمریکا جذاب باشد، اما در سطح جهانی کمتر مورد پذیرش قرار می‌گیرد و چه‌بسا به تضعیف وجهه دیپلماتیک ایالات متحده بینجامد.

تحلیلگران بر این باورند که ترامپ با چنین رویکردی در واقع سازمان ملل را به سکویی برای تبلیغات شخصی تبدیل کرده است. او به‌جای آنکه به‌عنوان رهبر کشوری با مسئولیت‌های جهانی سخن بگوید، بیشتر در قامت یک نامزد انتخاباتی ظاهر شد؛ نامزدی که می‌خواهد دستاوردهای اقتصادی و امنیتی خود را به رخ بکشد و تصویری از اقتدار بی‌چون‌وچرای آمریکا ارائه دهد.

سازمان ملل یا میتینگ حزبی؟

در مجموع، نخستین سخنرانی ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش در سازمان ملل بیش از آن‌که پاسخی به چالش‌های جهانی باشد، تلاشی برای آماده‌سازی صحنه داخلی آمریکا برای رقابت‌های انتخاباتی آینده بود که بیشتر روی انتخابات میان دوره ای کنگره تمرکز دارد. او با تاکید بر رشد اقتصادی، امنیت مرزی، پایان جنگ‌ها و نمایش قدرت نظامی، پیام روشنی به رأی‌دهندگان آمریکایی فرستاد که ایالات متحده در دوران او شکوفا، امن و قدرتمند است تا کمامان نشان دهد پایگاه رای جمهوری خواهان تثبیت خواهد شد.

با این حال، منتقدان می‌گویند سازمان ملل متحد جایی برای طرح دیدگاه‌های چندجانبه و یافتن راه‌حل برای بحران‌های جهانی است، نه سکوی تبلیغاتی برای رهبران سیاسی. سخنرانی ترامپ نشان داد که او همچنان سازمان ملل را نه‌به‌عنوان نهادی برای دیپلماسی چندجانبه، بلکه به‌مثابه تریبونی قدرتمند برای تبلغات کارنامه خود می‌بیند.

این رویکرد ترامپ ممکن است در کوتاه‌مدت برای جامعه امریکایی جذاب باشد، اما در بلندمدت خطر از دست رفتن فرصت‌های دیپلماتیک و کاهش اعتبار بین‌المللی ایالات متحده را در پی دارد. جهان امروز با بحران‌هایی چون تغییرات اقلیمی، جنگ‌ها و نابرابری‌های اقتصادی روبه‌روست و انتظار می‌رود رهبران قدرت‌های بزرگ در سازمان ملل بیش از هر چیز درباره همکاری‌های جهانی سخن بگویند. اما ترامپ بار دیگر نشان داد که برای او سیاست داخلی در اولویت است؛ حتی اگر صحنه جهانی بهترین فرصت برای نمایش رهبری و ارائه راه‌حل‌های بین‌المللی باشد.