بررسی سهم جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص

پیش بینی می‌شود جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ میلادی به حدود ۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر برسد. بر همین اساس رسیدن جمعیت ایران به بالاتر از ۱۰۰ میلیون نفر در کمتر از ۱۰ سال آینده قابل پیش بینی است.

ایجاد شغل پایدار در کنار تأمین غذای این حجم از جمعیت یکی از دغدغه‌هایی است که سیاست گذاران کشورها را ناچار می‌کند تا جلوتر از زمان تصمیم‌گیری داشته باشند. امروز سیستم جذب نیرو از سوی دولت معنای خود را از دست داده و حمایت‌های دولت بر پایه خلاقیت و اشتغالزایی افراد بر اساس مهارت‌های کسب شده متمرکز شده است.

مهارت نبودن آموزش‌های دانشگاهی یکی از مسائلی است که برخی کارشناسان حوزه کار با آن مخالف و برخی موافق با سیاست‌های آموزشی موجود در دانشگاه‌ها اظهارنظر می‌کنند. بنا به گفته کارشناسان حوزه کسب و کار، بخش خدمات و کشاورزی نسبت به سایر حوزه‌ها در جذب نیرو جوان موفق تر عمل کرده‌اند.

محمود کریمی‌بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره بازار کار در برنامه‌ای تلویزیونی عنوان کرد: کاهش و افزایش نرخ بیکاری به عوامل متعددی بر می‌گردد. زمانی می‌توان رونق بازار کار را تأیید کرد که نرخ بیکاری کاهشی و نرخ مشارکت اقتصادی افزایشی باشد. اگر کاهش نرخ بیکاری متأثر از کاهش مشارکت اقتصادی باشد نمی‌توان آن را خیلی قابل توجه دانست.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون افزود: هیچ گزاره آماری، تحلیلی و کارشناسی وجود ندارد که بیانگر بدتر شدن وضعیت بازار کار در دولت سیزدهم باشد. کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ مشارکت اقتصادی اتفاق افتاده و کاهش نرخ بیکاری در سه فصل سال‌جاری هم‌راستا با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بوده است.

کریمی‌بیرانوند ادامه داد: فصل بهار ۱۴۰۲ تعداد ۷۲۸ هزار نفر خالص اشتغال ایجادی داشتیم که در تابستان به ۹۰۷ هزار نفر رسید و آخرین آمار مربوط به فصل پاییز، حکایت از ۷۰۶ هزار اشتغال در کشور دارد.

وی خاطرنشان کرد: البته کاهشی‌بودن نرخ بیکاری نشانه این نیست که بازار کار به حالت مطلوب و پایدار رسیده، اما روند کاهش نرخ بیکاری، مثبت است.

وی با بیان این‌که متوسط نرخ بیکاری در دولت‌های نهم و دهم ۱۱.۳۵ درصد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۱۰.۷۱ درصد بوده است، گفت: فاصله کاهش نرخ بیکاری میان دولت نهم و دهم ۳ درصد و دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۲ درصد بود.

معاون اشتغال وزیر کار با اشاره به این‌که معدل نرخ بیکاری در دولت سیزدهم تا امروز ۸.۷۶ درصد است، بیان کرد: معدل نرخ بیکاری کشور از ۸۴ آغاز شده و قبل شروع دولت سیزدهم ۱۱.۳۹ درصد بود، اکنون در کانال ۸ درصد قرار دارد.

کریمی‌بیرانوند تصریح کرد: دولت سیزدهم زمانی بازار کار را تحویل گرفت که به دلیل شیوع کرونا شاهد خروج نیروی کار زیاد بودیم و رونق دادن به بازاری که نیروی کار از آن خارج شده، خیلی سخت‌تر از رونق دادن به بازار کاری است که عوامل طبیعی روی آن اثر ندارد.

بهبود وضعیت بازار کار زنان

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار با اشاره به جمعیت زنان شاغل افزود: در آغاز به کار دولت سیزدهم جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر زنان کشور ۳۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بود که در پاییز ۱۴۰۲ به ۳۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است. افزایش جمعیت فعال نشان از امید به یافتن شغل دارد و یکی از شاخص‌های مهم برای ایجاد رونق بازار کار است.

وی اضافه کرد: جمعیت فعال زنان کشور از ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۱ به ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۲ رسیده یعنی ۵۰۰ هزار نفر امید به یافتن شغل دارند؛ همچنین جمعیت شاغل زنان از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در پاییز سال گذشته در پاییز امسال به ۴ میلیون نفر رسیده که شاهد افزایش ۶۰۰ نفری زنان در بازار کار هستیم. علاوه بر این، جمعیت بیکار حوزه زنان در ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل ۳۷۰ هزار نفر کاهش داشته است.

جمعیت فعال و نرخ بیکاری

بر اساس مرکز آمار ایران، در پاییز ۱۴۰۲، بررسی سهم جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص نشان می‌دهد که ۸.۱ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ۳۷.۷ درصد از شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.

همچنین بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۷.۶ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه سال قبل (پاییز ۱۴۰۱)، ۰.۶ درصد کاهش یافته است./مهر