اکران بی‌پرده

به گزارش سرمایه فردا، سالن‌های سینما خلوت‌تر از همیشه‌اند و فیلم‌های مستقل، در ازدحام آثار تجاری و چهره‌محور، کمتر دیده می‌شوند. در چنین فضایی، نمایش آنلاین به روزنه‌ای تازه برای سینماگران مستقل بدل شده است؛ بستری که فارغ از لابی‌های اکران و مناسبات پرده نقره‌ای، امکان ارتباط مستقیم با مخاطب را فراهم می‌کند. اما این مسیر تازه، تنها یک راه‌حل فنی نیست؛ انتخابی استراتژیک با تبعات فرهنگی، اقتصادی و روانی.

نبود شفافیت آماری، فقدان تبلیغات مؤثر و خطر گم‌شدن در ازدحام محتوای دیجیتال، چالش‌هایی هستند که این مسیر را تهدید می‌کنند. با این‌حال، اگر زیرساخت‌ها تقویت شوند و سازوکارهای دیجیتال به‌درستی شناخته شوند، اکران آنلاین می‌تواند به پایدارترین راه نجات سینمای مستقل بدل شود—راهی که بی‌سروصدا، اما با قدرت، روایت‌های متفاوت را به حافظه جمعی بازمی‌گرداند.

در روزهایی که سالن‌های سینما کم‌رمق‌تر از همیشه‌اند و صف‌های قدیمی بلیت‌فروشی بیشتر به عکس‌های خاک‌خورده آرشیو شبیه شده‌اند، بخشی از سینمای ایران راهی تازه جسته: نمایش آنلاین. این مسیر هرچند هنوز تازه‌نفس است، اما برای بسیاری از فیلمسازان مستقل، به شبیه‌ترین شکل به یک روزنه نجات تبدیل شده؛ روزنه‌ای که از دل بسترهای پلتفرم‌های آنلاین بیرون زده و حالا چشم امید گروهی از سینماگران به آن دوخته شده است.

در فضایی که اکران سنتی اغلب با فهرستی بلند از آثار تجاری و چهره‌محور اشباع شده و فرصت دیده‌شدن برای فیلم‌های هنری و متفاوت به حداقل رسیده، بستر آنلاین جایگاهی فراهم کرده که کمتر تابع مناسبات پیچیده پخش و لابی‌گری‌های پرده نقره‌ای است. فیلم‌های کم‌هزینه‌ای که سال‌ها در صف اکران باقی می‌ماندند یا اصلاً هیچ‌گاه رنگ پرده را نمی‌دیدند، این روزها در سکوت و بی‌سر و صدا روی پلتفرم‌ها منتشر می‌شوند. گاهی با هزاران بازدید، گاهی با موجی از نقدهای تحسین‌آمیز و گاهی هم با واکنش سرد مخاطبانی که به تماشای داستان‌های پرزرق‌وبرق عادت کرده‌اند.

با این‌حال، اکران آنلاین فقط راه‌حل فنی نیست؛ انتخابی استراتژیک است که تبعات فرهنگی، اقتصادی و حتی روانی دارد. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها، نبود شفافیت در آمار بازدید و میزان درآمد فیلم‌هاست. برخلاف گیشه فیزیکی که عددها را آشکار و بدون واسطه نشان می‌دهد، در فضای مجازی داده‌ها در اختیار پلتفرم‌هاست و سازندگان اغلب از جزئیات دقیق بی‌خبر می‌مانند. این مسئله  موجب بی‌اعتمادی شده و در ادامه مسیر برنامه‌ریزی برای پروژه‌های بعدی را هم دشوار کرده است.

از سوی دیگر، فیلمسازان مستقلی که دل به این اکران بسته‌اند، باید با مسئله دیگری هم دست‌وپنجه نرم کنند: فقدان تبلیغ مؤثر. در غیاب تبلیغات گسترده و حمایت رسانه‌ای، فیلم‌ها ممکن است در ازدحام محتوای دیجیتال گم شوند. حتی آثاری که کیفیتی درخور دارند، اگر در زمان مناسب، با کمپین‌های هوشمند معرفی نشوند، ممکن است بازخورد حداقلی به دست آورند و بی‌سروصدا از حافظه جمعی پاک شوند.

با تمام این چالش‌ها، اکران آنلاین برای سینمای مستقل ایران، در حکم فرصت است. فرصتی بی‌بدیل برای ارتباط مستقیم با مخاطب، بدون واسطه سالن‌دارها و جدول اکران‌های جناح‌دار. اگر زیرساخت‌های فنی بهبود یابد، شفافیت آماری برقرار شود و فیلمسازان با سازوکار دیجیتال آشناتر شوند، شاید این مسیر بتواند به پایدارترین راه نجات آثار مستقل بدل شود؛ راهی که با حداقل وابستگی، روایت‌های متفاوت را به خانه مخاطبان می‌برد، هرچند آرام و بی‌سروصدا، اما مؤثر.