سیگنال ارز سامانه نیما

به گزارش سرمایه فردا، وزیر اقتصاد به عنوان مسؤول سیاستهای مالی کشور اخیراً عاملی برای افزایش نرخ ارز سامانه نیما و بازار آزاد شده است. در حالی که اسفندماه ۱۴۰۱ نرخ ارز در بازار آزاد در روزهایی حتی به عدد ۶۰ هزار تومان نیز نزدیک شده بود اما در ادامه تا ۵۰ هزار تومان کاهش یافت. عددی که البته از همان زمان و با اعمال سیاستهای اقتصادی دولت سیزدهم مدیریت شد و تا همین چند ماه پیش نتوانسته بود از مرز ۶۰ هزار تومان کند. کنترل بانک مرکزی موضوعی که منجر به ناامیدی سفته بازان از بازار ارز و ایجاد ثبات و اطمینان برای فعالان اقتصادی شد.

حالا با نظرات و مواضع وزیر اقتصاد راجع به لزوم افزایش نرخ ارز نیمایی هم نرخ دلار نیمایی و هم به تبع آن نرخ دلار در بازار آزاد طغیان کرده است. اگر چه خود همتی می‌گوید نگاه و سیاستهای او به بازار نیمایی ارتباطی با نرخ ارز در بازار آزاد ندارد. افزایش نرخ بازار آزاد ناشی از انتظارات تورمی است اما این پرسش وجود دارد چرا با متناسب با رشد نیما قیمت دلار در بازار آزاد نیز افزایش یافته است؟ یعنی هدف اصلی وزیر اقتصاد از گران کردن ارز نیمایی – کاهش اختلاف قیمت ارز در نیما و بازار آزاد – با شکست مواجه شده است؟

بیشتر بخوانید:

تبعات بودجه ناتراز برای کالاهای اساسی

پیش‌بینی اقتصاد با ترامپ

هدف از افزایش نرخ ارز سامانه نیما چیست؟

افزایش ارز سامانه نیما هیچ شکافی را با بازار آزاد پوشش نداده و حتی فاصله‌ای آن را کم نکرده است. بلکه صرفاً باعث شده بدترین عملکرد اقتصادی در ۱۰۰ روز اول دولت در حوزه افزایش قیمتها و تورم به نام دولت چهاردهم ثبت شود.
وزیر اقتصاد در حالی صعود نرخ ارز در بازار آزاد را ناشی از انتظارات تورمی و بی ارتباط با رشد نرخ ارز نیمایی می‌داند که احتمالاً منظور وی از انتظارت تورمی مسائل و تنشهای موجود در منطقه است.

در حالی که در زمان دولت سیزدهم مسائلی حتی شدیدتر از این نیز رخ داد اما نرخ دلار افزایش نداشت و بخوبی مدیریت شد. از حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه تا پاسخ ایران که منجر به وعده صادق ۱ شد از درگیری نظامی و مستقیم ایران و پاکستان و مهم‌تر از همه شهادت رئیس جمهور و اداره کشور بدون رئیس جمهور به مدت ۲ ماه از جمله اتفاقاتی بود که روی کار آمدن وی نرخ دلار دچار چنین وضعیتی شد و نگاه همتی دلار را نا آرام کرده یا انتظارات تورمی؟ اساسی نخواهد داشت؟

اگر استدلال یا هدف وی از این نتوانست منجر به افزایش نرخ دلار در بازار آزاد شود مواضع و نگاه او به ارز چقدر در این ناآرامی سهیم است؟ اگر چه وزیر اقتصاد افزایش نرخ ارز در بازار آزاد کار کاهش رانت و فاصله قیمتی بین دلار بازار آزاد با طبیعتاً اثرات منفی شهادت آیت الله رئیسی از هر اتفاق با بررسی دقیق ماجرا متوجه می‌شویم همتی علاقه را بی ارتباط با افزایش دستوری نرخ نیما می‌داند و از ارز نیمایی است.

تک نرخی کردن ارز امکان پذیر است؟

چرا در روزهای گذشته همزمان افزایش نرخ ارز سامانه نیما دامنه آزادی نرخ ارز بازار بیشتر شد و تبعات آن دامن مردم را گرفته است. اما بازهم سکاندار ساختمان میرداماد تک نرخی کردن ارز سخن می‌گوید. ۲ ابهام و سوال افزایش نرخ ارز در سامانه وجود دارد؟ تغییر قیمت ارز نیما در بازار آزاد مؤثر شده است. لذا ماجرای افزایش نرخ ارزی که در سالهای ۹۷ تا ۱۴۰۰ رکورددار رشد تحت تأثیر سیاست‌های همین آقای همتی بود.

نرخ ارز و اساسی روندی صعودی به خود گرفته است. وزیر اقتصاد درباره ارز در هفته‌های اخیر و رکوردشکنی نرخ آن چه در بازار و تورم در اقتصاد ایران شفاف سازی کند. وزیر درباره اختلاف قیمت ارز نیمایی و آزاد معتقد است «فاصله نیما و چه بازار آزاد نمی‌تواند ناشی از مسائل منطقه‌ای و صدارت در ساختمان باب همایون باشد. در حالی که سقوط شدید ارزش پول ملی در آن سال‌ها به قیمت ارز نیمایی و آزاد بر می‌گردد و به انتظارات تورمی افزود. او می‌گوید الان این اختلاف قیمت ارز توجیه ندارد و در ۶ ماه گذشته رخ داده است. در حالی که مهمترین دلیل آن ناترازی تجاری است. بدون شک افزایش فاصله ارز منجر به یک شوک قیمتی می‌شود.

حال سوال این است که آیا افزایش تعمدی نرخ ارز نیمایی در راستای تأمین بودجه است؟ بازگشت تفکر همتی به اقتصاد ایران مبنی بر گران سازی تأثیر زیادی بر معیشت و افزایش قیمت کالاهای خواهد داشت. هر قدر نرخ ارز نیمایی رشد کرد و اداره کشور از این طریق باشد تبعات انتظارات تورمی گریبان جامعه را خواهد گرفت.