به گزارش سرمایه فردا، رئیس سازمان امور اجتماعی کشور اخیراً مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی پیش‌روی جامعه را معرفی کرده است؛ آسیب‌هایی که بنا به نظر کارشناسان، بخش عمده‌ای از آنها به حوزه جوانان مربوط می‌شود. افزایش آمارهایی چون پایین آمدن سن استعمال مواد مخدر، رشد مصرف الکل، و بالا رفتن نرخ خودکشی در میان جوانان، نشانه‌ای روشن از این واقعیت است که نسل جوان بیش از سایر گروه‌ها در معرض تهدیدهای اجتماعی قرار دارد. این وضعیت نه تنها یک هشدار جدی برای سیاست‌گذاران است، بلکه ضرورت بازنگری در برنامه‌های حمایتی و پیشگیرانه را برجسته می‌کند.
علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، ضمن تأیید افزایش آسیب‌های اجتماعی در میان جوانان، تأکید کرده است که این روند هرچند نگران‌کننده است، اما نباید به سیاه‌نمایی تعبیر شود. به گفته او، وضعیت فعلی جوانان در سطحی نیست که شایسته شأن آنان باشد، اما این مسئله باید در چارچوبی واقع‌بینانه تحلیل شود. رحیمی بر این باور است که بسیاری از آسیب‌ها در جهان نیز به دلیل ظهور فناوری‌های نوین و تغییر سبک زندگی، به‌عنوان پدیده‌های نوظهور در میان جوانان دیده می‌شوند. بنابراین، موضوعاتی مانند اعتیاد، خودکشی یا طلاق، اگرچه در ایران نیز وجود دارند، اما باید با نگاه تطبیقی و جهانی بررسی شوند. نکته کلیدی در سخنان او این است که حتی یک مورد آسیب جدی در میان جوانان، برای جامعه قابل پذیرش نیست و باید به‌عنوان زنگ خطر تلقی شود.
با این حال علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز ضمن تایید افزایش آسیب های اجتماعی در بین جوانان معتقد است که این افزایش در بخش های مختلف به حدی نیست که بخواهیم در مورد آن سیاهه نمایی کنیم. وی در پاسخ به سوال «هفت صبح » در مورد اصلی ترین آسیب های اجتماعی که جوانان ایرانی به آن مبتلا هستند گفت: بخش های مختلفی در حال کار روی این مساله هستند و شامل بخش های گوناگونی چون بخش های نرم افزاری، زیر ساختی و روانشناسی است. اما چیزی که ما می توانیم اعلام کنیم این است که متاسفانه وضعیت فعلی جوانان ما درحدی که باید در شان آنها باشد نیست. البته این به معنی نفی و یا سیاهه نمایی نیست. در تمام جهان پدیده های نوظهور یا پدیده هایی که به خاطر ظهور تکنولوژی های نوین موضوعی است که جوانان به آن مبتلا هستند. موضوعاتی مانند خودکشی یا اعتیاد یا طلاق و….اما معتقدیم که حتی یک نفر هم برای جامعه جوانان ما خوب نیست.
وی در مورد رصد کرد این آسیب های اجتماعی در بین جوانان نیز می گوید: از همان آغاز به کار، مرکز رصدخانه اجتماعی جوانان را تاسیس کردیم. این رصد خانه گزارش ها و آمارهای مرتبط با آسیب های اجتماعی جوانان را از سازمان های مختلف دریافت می کند. برهمین اساس تاکنون ۹۸ آسیب اجتماعی برای جوانان احصا شده و ۶۷۰۰ لایه اطلاعاتی را در آن سامانه قرار داده ایم. با استفاده از این سامانه مثلا شما می توانید ببنید آمار خودکشی در بین مردان زیر ۳۰ سال در یک استان چقدر است و تاثیر متقابل آنها را بررسی کنیم.
رحیمی با ذکر اینکه بدنه اجتماعی دولت با محوریت دکتر ربیعی جلسات متعددی را در همین زمینه برگزار کرده اند ادامه می دهد: درکنار این سامانه، مرکز افکار سنجی جوانان ایران نیز راه اندازی شده است. در این مرکز گروهی از جوانان داوطلب آموزش دیده اند و نرم افزاری طراحی شده که براساس آن، می توانیم به صورت آنلاین، از جوانان سرتاسر کشور نظرسنجی و افکار سنجی کنیم. آنهم با احتساب مکان و محلی که در آن هستند. در عین حال تلاش می کنیم تا بازخوردهایی که از شبکه های اجتماعی می گیریم را احصا کنیم و به سامانه اطلاعات رصد خانه اضافه کنیم.
وقتی که صحبت از سازمان های مرتبط با جوانان می شود، اولین چالشی که مطرح می شود، موضوع وام های ازدواج است. مساله که رحیمی در مورد وضعیت نابسامان آن می گوید: ما عملا مسئولیت اجرایی مستقیمی در اعطای وام نداریم بلکه صرفاً ناظر و پیگیر انجام تکالیف سایر دستگاه‌ها، به‌ویژه بانک‌ها هستیم تا وظایف خود را به‌درستی اجرا کنند. اما براساس گزارش های دریافت شده، در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، مجموعاً ۲۹۱ هزار و ۱۸۵ فقره وام ازدواج با ارزشی معادل ۹۸ همت پرداخت شده است. با این حال، تا پایان شهریور ۱۴۰۴، هنوز ۵۴۱ هزار و ۲۱۵ نفر در صف دریافت وام قرار دارند.»
به گفته وی، آمار تفکیکی استان‌ها نشان می‌دهد که استان‌های سیستان و بلوچستان، خوزستان، خراسان جنوبی، هرمزگان و آذربایجان غربی، کمترین میزان پرداخت وام را داشته‌اند؛ چنان‌که تنها ۲۸ تا ۳۳ درصد متقاضیان این استان‌ها موفق به دریافت وام شده‌اند. میانگین کشوری نیز ۴۰ درصد است.
وی همچنین تاکید می کند که استان‌های ایلام، اصفهان، مرکزی، تهران و آذربایجان شرقی عملکرد بهتری داشته‌اند و ۴۸ تا ۵۱ درصد متقاضیان در این استان‌ها وام خود را دریافت کرده‌اند. وی توضیح داد: اما کدام بانک ها در این زمینه کم کاری کرده اند. سوالی که رحیمی در پاسخ به آن می گوید: از نظر تعداد افراد در صف انتظار، بانک ملت و بانک ملی بیشترین صف را دارند. البته عملکردشان هم به همین نسبت بالاست، اما چالش اصلی کمبود منابع بانکی است. برای همین معتقدیم که طبق قوانین بالادستی، ما نیازمند مشوق‌هایی برای ترغیب جوانان به ازدواج هستیم. اما اینکه آیا وام ازدواج با این میزان و با این شیوه پرداخت می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند یا نه، موضوعی است که باید توسط کنشگران اجتماعی، پژوهشگران و رسانه‌ها بررسی و به تصمیم‌گیران منتقل شود.»
وی همچنین ازمصوبه ای سخن می گوید که براساس آن قرار است بانک مجازی جوانان ایران تاسیس شود. معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در این زمینه نیز می گوید: با یکی از بانک‌های عامل مذاکراتی داشته‌ایم و احتمال می‌دهیم به نتیجه برسیم تا تسهیلات ازدواج، اشتغال و فرزندآوری را در این بانک مجازی یا همان جی‌بانک جوان‌بانک متمرکز کنیم. این اقدام می‌تواند فرایند رصد و مطالبه تکالیف بانک‌ها را نیز شفاف‌تر و برخط کند.
موضوع انتصاب مشاور نسل زد برای دولت یکی دیگر از محورهای رحیمی بود که وی در پاسخ به آن به صراحت مدعی شد که،انتخاب مشاوران نسل زد برای رئیس جمهور انجام نبوده است، بلکه شورای اطلاع‌رسانی دولت و رئیس آن این کار را کرده‌اند. هر فردی که بتواند تجربه و آموزش را به جوانان منتقل کند، فرصت ارزشمندی ایجاد می‌کند، اما فرآیند انتخاب باید شفاف و عادلانه باشد و متولی اصلی این امر شورای عالی جوانان و معاونت جوانان دولت هستند.
بعد از مجلس دانش آموزی گویا قرارمجلس دیگری با عنوان «مجلس جوانان ایران» نیز تاسیس شود. هدف از تاسیس این نهاد آن است که نمایندگان نسل جوان، توسط خود جوانان انتخاب شوند و نه از طریق مدیران یا آشنایان. این مجلس مشورتی برای گروه سنی ۱۵ تا ۳۵ سال طراحی شده است و هر جوان می‌تواند کاندیدا شود و به نمایندگان رأی دهد. مدل انتخابات مشابه مجلس شورای اسلامی است و حوزه‌های انتخابیه، تعداد نمایندگان و فرآیندها بر اساس آن طراحی شده‌اند.
اما قرار است این مجلس تازه تاسیس چه کاری انجام دهد؟ رحیمی در توضیح وظایف این مجلس نوپا نیز می گوید:پس از انتخاب نمایندگان، دوره‌های آموزشی برای آنها برگزار خواهد شد و کمیسیون‌های تخصصی در شورای عالی جوانان شکل خواهند گرفت تا مطالبات جوانان مستقیماً از خود منتخبین شنیده شود. از سویی این نمایندگان انتقال دهنده صدای جوانان حوزه های خود و انعکس دهنده نیازهای جوانان به مسئولان و برنامه ریزان متولی خواهند بود/.
رحیمی درباره همسان‌گزینی و همسریابی گفت: مرجع تعیین صلاحیت مراکز همسریابی سازمان تبلیغات اسلامی است و ما تنها صدور مجوز را انجام می‌دهیم. بررسی صلاحیت افراد و نحوه فعالیت‌های پلتفرم‌ها با کمیسیون‌های مربوطه و دستگاه‌های قضائی و انتظامی است. در همین راستا نیز تاکنون ۲۱۳ مرکز فیزیکی مجوز دریافت کرده‌اند و تعداد پلتفرم‌های مجوزدار حدود ۷ تا ۱۰ مورد است.
اما وی آمار های جالبی هم از میزان ازدواج در استان های کشور داده و می گوید: در مناطق سیستان و بلوچستان و خراسان، ازدواج زودتر انجام می‌شود و احتمال طلاق کمتر است، کل تعداد طلاق‌ها در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۹۴ هزار مورد بود که نسبت به سال‌های گذشته روند کاهشی داشته است، در همین سال، ۲ هزار و ۲۴۹ نفر ازدواج مردان بالای ۷۵ سال ثبت شده است که از این تعداد هزار و ۶۹۱ نفر طلاق نگرفته‌اند و ۱۲۷ مورد طلاق مربوط به همسران قبلی بوده است.
رحیمی درباره طرح‌های این وزارتخانه برای ایجاد اشتغال در بین جوانان نیز می گوید: ما ۲ طرح ملی در حوزه اشتغال داریم؛ یکی طرح «مهتاب» و دیگری طرح «شهید سرلشکر باقری»، در دوره‌های قبل، طرح سرباز ماهر تنها کلاس‌های آموزشی کلی برگزار می‌کرد و خروجی مشخصی برای شغل نداشت، ما مدل‌سازی جدیدی انجام داده‌ایم. براین اساس در هر استان یک سمن انتخاب می‌کنیم که نیازهای شغلی استان را احصاء و برای سربازان ۶ ماه آخر خدمت دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود.
یکی از اقدامات مهم وزارت ورزش و جوانان، تأسیس رصدخانه اجتماعی جوانان است. این مرکز تاکنون توانسته با جمع‌آوری داده‌ها و گزارش‌های میدانی، ۹۸ نوع آسیب اجتماعی مرتبط با جوانان را شناسایی و طبقه‌بندی کند. اهمیت این رصدخانه در آن است که امکان تحلیل دقیق وضعیت جوانان در نقاط مختلف کشور را فراهم می‌کند. برای مثال، می‌توان آمار خودکشی در میان مردان زیر ۳۰ سال در یک استان را بررسی کرد و سپس تأثیر متقابل آن بر سایر شاخص‌های اجتماعی مانند بیکاری، فقر یا وضعیت تحصیلی را تحلیل نمود. چنین سامانه‌ای می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا تصمیمات مبتنی بر داده اتخاذ کنند و مداخلات اجتماعی را هدفمندتر سازند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که چند عامل اصلی در افزایش آسیب‌های اجتماعی میان جوانان نقش دارند:
افزایش آسیب‌های اجتماعی در میان جوانان پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه دارد. نخست، کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی؛ دوم، افزایش هزینه‌های درمانی و حمایتی برای دولت؛ سوم، تهدید امنیت اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌ها؛ و چهارم، تضعیف نیروی انسانی مولد که آینده توسعه کشور به آن وابسته است. اگر این روند کنترل نشود، می‌تواند به چرخه‌ای معیوب منجر شود که در آن آسیب‌های اجتماعی نسل جوان به نسل‌های بعدی منتقل گردد.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که وضعیت جوانان ایران در حوزه آسیب‌های اجتماعی نیازمند توجه جدی است. هرچند نباید به سیاه‌نمایی دامن زد، اما نمی‌توان از واقعیت‌های موجود چشم پوشید. تأسیس رصدخانه اجتماعی جوانان گامی مهم در جهت پایش و مدیریت این آسیب‌هاست، اما کافی نیست. برای مقابله با این چالش‌ها باید:
در نهایت، حتی یک مورد آسیب جدی در میان جوانان باید به‌عنوان هشدار تلقی شود. جامعه‌ای که به سلامت نسل جوان خود بی‌توجه باشد، آینده‌ای پرمخاطره خواهد داشت. بنابراین، توجه به جوانان نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی حیاتی برای حفظ ثبات اجتماعی و توسعه پایدار کشور است.
اندیشه‌های نوآورانه علامه طباطبایی، به‌ویژه در بحث «اعتباریات» و اصل «استخدام»، ظرفیت آن را دارند…
کتاب «خانم ماه» نوشته ساجده تقی‌زاده، زندگی ناز علی‌نژاد، همسر شهید شیرعلی سلطانی را با…
تصمیم سازمان لیگ برای عقب‌انداختن دیدار تراکتور و پرسپولیس در جام حذفی، تنها یک تغییر…
در یک شب پراضطراب، اورژانس بیمارستانی در پایتخت شاهد ماجرایی بود که مرز میان قانون…
بازار چین که روزگاری سکوی پرتاب برندهای غربی بود، امروز به میدان رقابت بی‌رحمانه‌ای بدل…
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران از نامه ای به معاون وزیر صمت…