به گزارش سرمایه فردا، در سال‌های اخیر بحران آب در ایران از یک دغدغه زیست‌محیطی به چالشی ملی تبدیل شده است، کاهش بارندگی، افت شدید منابع زیرزمینی و مدیریت ناپایدار مصرف، نشانه‌هایی است که دیگر نمی‌توان آن را تنها در نمودارهای آماری خلاصه کرد.
با این حال کارشناسان معتقدند که این وضعیت بحرانی می‌تواند نقطه آغاز تحولی بنیادین در حکمرانی منابع آب باشد، تحولی که با اصلاح سیاست‌ها، مشارکت مردمی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، آینده‌ای پایدار را برای کشور رقم بزند.
کاهش بارندگی‌های سالانه، افزایش دمای متوسط کشور، و برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی، سه ضلع اصلی بحران آب در ایران هستند، در کنار این عوامل طبیعی ساختارهای ناکارآمد مدیریتی و نبود سیاست‌های بلندمدت در حوزه مصرف و توزیع آب، وضعیت را پیچیده‌تر کرده‌اند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که تمرکز بر پروژه‌های سازه‌ای همچون سدسازی، بدون توجه به ظرفیت‌های اکولوژیکی و اجتماعی، نه‌تنها بحران را حل نکرده بلکه در مواردی آن را تشدید کرده است.
رضا حاجی‌کریم، رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران درباره وضعیت بحران آب در کشور تصریح می‌کند: مصرف آب برای کشت محصولات خاص از جمله یونجه (۸٫۵ میلیارد مترمکعب) و نیشکر خوزستان (۵ میلیارد متر مکعب) نشان می‌دهد که تمرکز بر صنعت به‌عنوان متهم بحران آبی کشور، تحلیلی نادرست و بدون پشتوانه آماری است.
وی می‌گوید: تأمین آب پایدار به مطالبه عمومی تبدیل شده است و ارکان حاکمیتی باید به این مسئله حیاتی ورود جدی کند با این حال مدیریت مصرف بیشتر از هر زمان دیگر اهمیت پیدا کرده است.
رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران عنوان می‌کند: برخلاف بعضی تبلیغات مقایسه‌ای با کشورهای دیگر ایران توانسته است پوشش ۹۹٫۸۳ درصد جمعیت شهری با شبکه‌های سالم آبرسانی را فراهم کند در حالی که میانگین جهانی ۸۵ درصد است.
حاجی‌کریم ادامه می‌دهد: پوشش ۸۷٫۲٪ جمعیت روستایی با سامانه‌های آبرسانی مدرن ایجاد شده در حالی که میانگین جهانی حدود ۵۹ درصد است، همین طور خودکفایی بیش از ۹۰ درصد در ساخت قطعات و تجهیزات تخصصی آب در ایران به وجود آمده و شرکت‌های ایرانی در اجرای پروژه‌های آبی در چهار قاره دنیا، از شبه‌قاره هند تا غرب آفریقا مشارکت دارند.
وی تاکید می‌کند: در مقایسه با کشورهای کوچک و نزدیک به دریا همچون امارات که با یک آب‌شیرین‌کن مسئله آب را حل می‌کنند، ایران با وسعت ۱٫۷ میلیون کیلومترمربع نیازمند راه‌حل‌های جامع، بومی و مبتنی بر حکمرانی اصلاح شده است.
بعضی قوانین گذشته ناخواسته موجب قانونی‌شدن چاه‌های غیرمجاز شده‌اند و همین موضوع ضرورت بازنگری اساسی در دستورالعمل‌های اجرایی را دوچندان کرده است
رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران تصریح می‌کند: پیشنهادهایی مطرح شده است که شورای تأمین استان‌ها و کارگروه‌های سازگاری با شرایط اقلیمی در هم تلفیق شوند تا اقدامات مؤثرتری در سطح منطقه‌ای اجرا شود.
حاجی‌کریم درباره تأثیر چاه‌های غیر مجاز بر وضعیت بحران آب اظهار می‌کند: در حالی که شبکه آبرسانی به‌طور خودکار بعضی چاه‌ها را دور می‌زند، تفاهم‌نامه‌ای میان وزیر وقت نیرو، رضا اردکانیان و شهردار تهران شهریور ۱۳۹۹ به امضا رسید که هدف آن توقف استفاده شهرداری از منابع زیرزمینی برای آبیاری فضای سبز و جایگزینی آن با ۱۴۵ میلیون متر مکعب پساب تصفیه‌شده بود.
وی ادامه می‌دهد: اجرای این تفاهم‌نامه با گذشت سال‌ها همچنان معطل مانده است و در وضعیت بحرانی کنونی که تهران با خطر بی‌آبی مطلق و پدیده فرونشست زمین روبه‌رو شد، لازم است شورای عالی آب نسبت به شناسایی و پیگیری ترک‌فعل‌های مرتبط مداخله جدی داشته باشد.
رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران می‌گوید: با فشار فزاینده بر زیرساخت‌های آبی تهران بدنه اجرایی و مدیریتی با چالش‌های سنگینی روبه‌رو شده، سامانه پاسخ‌گویی ۱۲۲ در این زمینه فعال است و مسئولان نیز با اعلام آمادگی برای پاسخ‌گویی مستقیم، تلاش می‌کنند مشکلات را از طریق ارتباط با شهروندان رفع کنند.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب با اشاره به اینکه ساختار تصمیم‌گیری در حوزه آب کشور متشکل از نهادهای مختلف اجرایی و قانون‌گذاری است اظهار می‌کند: تمرکز تصمیمات در یک شخص یا سازمان امکان‌پذیر نیست و تجارب قانون‌گذاری گذشته نشان می‌دهد که بعضی مصوبات ناخواسته موجب قانونی شدن چاه‌های غیرمجاز شده‌اند.
وی اضافه می‌کند: به‌عنوان نمونه، کشاورزان با هزینه ناچیز آب و برق، منابع آبی را برای محصولات کم‌ارزش اقتصادی استفاده می‌کنند، در این زمینه بازنگری سیاست‌های تعرفه‌ای و تدوین نقشه راه مشترک با حضور نهادهای مخالف و موافق، زمینه‌ساز اصلاحاتی بنیادین خواهد بود.
سخنگوی صنعت آب می‌گوید: تداوم گفتمان ملی درباره آب صرف‌نظر از دیدگاه‌های رادیکال یا معتدل ضروری است، زیرا هدف نهایی حفظ موضوع آب به‌عنوان سرمایه‌ای ملی و زیست‌محیطی و نه تضعیف افراد یا نهادها است.
بزرگ‌زاده تصریح می‌کند: برنامه‌های تأمین و مدیریت منابع آب و مسئله اتصال کلان‌شهرها به منابع آبی مشترک نیز مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است؛ تهران، کرج و شهرهای اطراف در عمل به یک پهنه آبی یکپارچه تبدیل شده‌اند که وابسته به حوزه‌های محدود و آسیب‌پذیر چون امیرکبیر، طالقان و لار هستند.
وی تاکید می‌کند: این اتصال چندجانبه، چالش‌های امنیتی و مدیریتی تازه‌ای ایجاد کرده و به نوعی رقابت بر سر منابع محدود را میان شهرها شدت داده است.
سخنگوی صنعت آب خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر، تهران رودخانه‌های دائمی و پرآب قابل اتکا ندارد و در مقایسه با رودهایی همچون کارون که خود نیز در سطح جهانی جزو منابع متوسط تلقی می‌شود، دارای جایگاه خاصی نیست، بنابراین شکل‌گیری جمعیتی بالای چند میلیون نفر در چنین منطقه‌ای بدون سیاست‌گذاری دقیق آبی، با مخاطرات زیست‌محیطی و زیرساختی جدی همراه خواهد بود.
پیشنهادهایی مطرح شده است که شورای تأمین استان‌ها و کارگروه‌های سازگاری با شرایط اقلیمی در هم تلفیق شوند تا اقدامات مؤثرتری در سطح منطقه‌ای اجرا شود
بزرگ‌زاده تصریح می‌کند: در راستای اقدامات حمایتی، صنعت آب تلاش کرده است تا سامانه‌های پاسخ‌گویی مردمی را تقویت کند؛ سامانه ۱۲۲ به‌عنوان خط ارتباطی اضطراری در خدمت شهروندان قرار دارد و مسئولان نیز با تعهد به پاسخ‌گویی مستقیم، مسیر رسیدگی به دغدغه‌های مردمی را تسهیل کرده‌اند.
وی می‌گوید: به‌منظور افزایش شفافیت و مشارکت مدنی، جلسات متعددی با اصناف، فدراسیون‌ها و نهادهای مردمی برگزار شده، نکته مهم اینجا است که نقش قانون‌گذاری در این فرایند بسیار پررنگ است.
سخنگوی صنعت آب تاکید می‌کند: بعضی قوانین گذشته ناخواسته موجب قانونی‌شدن چاه‌های غیرمجاز شده‌اند و همین موضوع ضرورت بازنگری اساسی در دستورالعمل‌های اجرایی را دوچندان کرده است.
بزرگ‌زاده ادامه می‌دهد: در این مسیر، تدوین نقشه راه ملی با مشارکت ذی‌نفعان مختلف از مقامات تا نهادهای مدنی و رسانه‌ها، نقشی کلیدی در جهت‌دهی به سیاست‌های آبی دارند و تجربه نشان داده که شفاف‌سازی، مشورت عمومی و احترام به تنوع دیدگاه‌ها، از مؤثرترین راهکارهای عبور از بحران‌هایی مانند کم‌آبی است.
به گزارش ایمنا، بحران آب در ایران، تنها یک مسئله زیست‌محیطی نیست بلکه چالشی چندوجهی است که به امنیت غذایی، توسعه اقتصادی و پایداری اجتماعی گره خورده است و عبور از این بحران، نیازمند نگاهی فراتر از اقدامات مقطعی و واکنشی است، نگاهی که بر پایه اصلاح حکمرانی، مشارکت عمومی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و بومی بنا شده باشد.
در حالی که ایران با چالش‌های فزاینده در حوزه انرژی مواجه است، وزارت نفت در…
بازارهای مالی جهانی، به‌ویژه رمزارزها، در روزهای اخیر شاهد نوسانات قابل توجهی بوده‌اند. بیت‌کوین و…
با کاهش چشمگیر صادرات چین به آمریکا و افزایش واردات مواد اولیه، نشانه‌هایی از تغییر…
صنعت پتروشیمی ایران، که زمانی امید اول اقتصاد غیرنفتی کشور بود، امروز با بحران‌هایی چندلایه…
در حالی که ترامپ با هدف کسب جایزه صلح نوبل، مذاکراتی بی‌سابقه با پوتین را…
در شرایطی که لبنان با بحران اقتصادی، شکاف‌های قومی-مذهبی و فشارهای خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند،…