دلایل موفقیت ژاپن

یازده سال پیش که سواحل غربی ژاپن سونامی موجب تخریب بسیاری از مناطق ساحلی شد و خسارتهای سنگین مالی و انسانی بوجود آورد. در میان همه فیلم‌ها و عکس‌هایی که از این فاجعه طبیعی پخش شد یکی از آنها از سایرین جالب توجه تر و پرمفهوم تر بود. وقتی مردم در یک صف منظم و آرام ایستاده بودند تا هر نفر یک بطری آب نوشیدنی سالم از سوپر مارکت بخرند، برق رفت و امکان پرداخت پول بطری‌ها به صندوق داران نبود. همه آن مردم که تشنه نیز بودند به آرامی بطری‌های آب را سر جایشان گذاشتند و به بیرون از فروشگاه رفتند.

این فیلم حداکثر سه دقیقه پخش شد. لیکن مملو از یک پیام بود: توسعه فردی در مسیر توسعه اجتماعی! آری، این فیلم نشان می‌داد که مردم کشوری که تا جنگ جهانی دوم یعنی ۸ دهه پیش، خوی و خصلت امپریالیستی و ماجراجویانه داشتند و استعمار گری آنان در منطقه شرق آسیا زبانزد عام و خاص بود. در طی چند دهه توانسته‌اند از آن فرهنگ مخرب به فرهنگی سازنده که شهروندانش رعایت حقوق همدیگر و مماشات و حفظ منافع جمعی و ملی را بر رفتارهای منفعت طلبانه و آزمندانه شخصی ترجیح دهند رسیده‌اند.

در سالهای پس از جنگ جهانی دوم در رفتارهای ژاپن با کشورهای همسایه و در صحنه بین المللی نیز همین رویه تحولات ژرف فرهنگی دیده می‌شود.بطور واضح مشخص است که ژاپنی‌ها و کشورهای توسعه یافته بطور عمیق نسبت به حذف و کنترل ریسک‌های فرهنگی و اجتماعی که موجد ریسک‌های اقتصادی و عقب ماندگی در جوامع بشری می‌شوند کار کرده‌اند.  حاصل آن تبدیل کشوری که روزی در منطقه شرق آسیا منفور بود به کشوری که امروزه چهره‌ای خوشنام از خویش نشان می‌دهد، تبدیل گردیده است.

ریشه یابی علل موفقیت ژاپن

مراجع محترم حوزه و دانشگاه و اساتید دانشکده‌های علوم اجتماعی در کشورمان به منظور ریشه یابی علل موفقیت ژاپن یا سایر کشورهای توسعه یافته بررسی کنند. درباره اینکه ژاپنی‌ها با توسل به چه روش‌ها و آموزه‌هایی توانسته‌اند آستانه تحمل، صبر، شکیبایی، آرامش، مدارا، درک متقابل، هم افزایی، همیاری فردی و حفظ احترام و حقوق متقابل و فروتنی و مساوات طلبی مادی را در درون تک تک شهروندان نهادینه کنند تا زمینه‌های توسعه اجتماعی فراهم سازند، می‌تواند الگوهای آموزشی و مهارت آفرینی فردی و جمعی مناسب برای جوانان ایرانی و مدیران و کارشناسان بخش‌های دولتی و خصوصی باشد.

بدون شک، نقش رسانه‌ها و مراجع اجتماعی در فراهم نمودن اسباب آموزش‌های مستقیم و غیر مستقیم فرهنگ ساز جامعه بسیار مؤثر است. نقش حوزه هنری تولید سریال و فیلم‌ها با انتخاب سناریوهای مناسب بدور از تکرار داستانهای جنایی، دعواهای مالی، خانوادگی و صحنه‌های خشن و جملات کینه ورزانه با داد و فریاد بازیگران بر سر همدیگر و نشان دادن پر تعداد؛ آدم بدهای داستانها موجب تخریب فرهنگی و روح و روان و آرامش بینندگان و جامعه می‌شود.را حاصلی جز ایجاد جامعه‌ای عصبانی و آدم‌های بدبین بهم و از یک هراس غیر ملموس دائماً رنج می‌برند و بدنبال کسب منافع فردی و نادیده گرفتن حقوق دیگران هستند و برای رسیدن به مطامع خویش از هیچ خشونت و زرنگ بازی دریغ نمی‌کنند، تصویرات زیبنده ای از جامعه‌ای با فرهنگ و تمدن غنی ۳۰۰۰ ساله ایرانی نیست!

بهتر است جامعه هنری دست اندرکار تولید سریال‌ها و فیلم‌ها، و رسانه ملی از داستانهای مختص کارو کارآفرینی تولید کنند که شاهد کاهش ریسک‌های نامحسوس فرهنگی و اجتماعی به منظور توسعه متوازن و پایدار جامعه سر بلند ایرانی در سال‌هایی که جهان چهار نعل به سوی دگردیسی عظیم اقتصاد و تمدن بشری میتازد، باشیم.