در سال های اخیر بازار لوازم خانگی ایران برای جلوگیری از خروج ارز مصوبه ممنوعیت واردات را اجرایی کرد. بسیاری از سرمایه گذاران از این فرصت استفاده کردند و وارد بازار لوازم خانگی شدند تا بتوانند بخشی از بازار داخلی را در اختیار بگیرند. هرچند تعداد شرکت های تولیدکننده در بازار لوازم خانگی افزایش یافت و مانع از بروز انحصار در عرضه لوازم خانگی شد. اما ارزش افزوده چندانی برای بازار لوازم خانگی ایجاد نشد. با در نظر گرفتن همه عوامل پیش بینی قیمت لوازم خانگی متاثر از نرخ ارز، روش خرید نقدی یا اقساطی، خرید لوازم خانگی داخلی یا قاچاق و … است.
البته این تعداد تولیدکننده به تعدیل یا کنترل قیمت لوازم خانگی نیز منجر نشد. حتی برخی مواقع تولیدکنندگان با عدم عرضه محصولات خود فضا را به سمتی می بردند که تولید با افزایش قیمت لوازم خانگی موافقت کند. از طرف دیگر فروش اقساطی لوازم خانگی نیز برای خریداران چندان مزیت نبود، زیرا قیمت ها گاهی تا ۴۰ درصد بالاتر از قیمت نقدی بود.
درحالی این روزها شاهد ظهور برندهای جدید لوازم خانگی ایرانی در بازار هستیم که عموما مردم کالای قاچاق خریداری می کنند، زیرا برندهای ایرانی نتوانسته اند قیمت رقابتی ایجاد کنند و از نظر کیفی عقب هستند. حتی مردم از فروش اقساطی لوازم خانگی راضی نیستند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی این بازار باید پاسخگو باشد که چرا سیاست توسعه صنعت لوازم خانگی موفق نبوده است. در واقع به جای کارخانه لوازم خانگی کارگاه هایی ایجاد شده است که در بازار حرفی برای گفتن ندارد. از این رو کم کم با تعطیلی کارگاه های لوازم خانگی روبرو خواهیم بود
مهمترین سوالی که این روزها بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی از متولیان حوزه صنعت می پرسند این است که چرا بازار لوازم خانگی در زمان ممنوعیت واردات رشد کیفی چندانی نکرد؟ پاسخ این سوال واضح است سیاست گذار در این سال ها تنها به دنبال تامین نیاز داخلی بود و عملا رقابت پذیری تولید جزو اولویت های کشور نبود.
به همین دلیل در سال های اخیر بسیاری از شرکت هایی که وارد تولید لوازم خانگی شدند عمدتا شرکت های کوچکی بودند که یک یا چند محصول خاص را تولید می کردند. از طرف دیگر در تولید محصولات خود مزیت خاصی ایجاد نکرده اند که مصرف کننده ایرانی بتواند بر مبنای همان مزیت خرید برند ایرانی را در اولویت قرار دهند.
به عبارت دیگر برند لوازم خانگی باید دو مزیت قیمت یا کیفیت داشته باشد تا بتواند در بازار سهم مناسبی داشته باشد. بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی معتقدند که مواد اولیه لوازم خانگی در ایران هرچند از داخل کشور تامین می شود، اما با قیمت بازار جهانی فروخته می شود. حتی برخی محصولات خاص پتروشیمی که به صورت انحصاری تولید می شود با قیمتی بالاتر از بازار جهانی به تولیدکنندگان لوازم خانگی عرضه می کنند. به همین دلیل پیش بینی قیمت لوازم خانگی به وضعیت تامین مواد اولیه نیز بستگی دارد.
یک کارشناس صنعت لوازم خانگی گفت: بازار لوازم خانگی در حال حاضر به دلیل کاهش قدرت خرید مردم با رکود عمیقی روبرو شده است. چراکه بسیاری از مردم به خرید کالاهای قاچاق روی آورده اند. این موضوع تحت تاثیر تنوع بالای محصولات خارجی، قیمت رقابتی و همچنین برندسازی آنها است.
او افزود: به عبارت دیگر وقتی کالایی به صورت قاچاق وارد می شود، به دلیل اینکه تعرفه گمرکی نمی پردازند ارزانتر است. از طرف دیگر این لوازم خانگی قاچاق عمدتا به دلیل اینکه با نام برندهای معروف وارد بازار می شوند. از اینرو هزینه ای نیز برای تبلیغات نمیپردازند، بنابراین قیمت مناسب تری دارند. این موضوع باعث شده مردم بیشتر تمایل به خرید کالاهای قاچاق داشته باشند.
احسان فدایی با تاکید بر اینکه لوازم خانگی قاچاق نسبت به برندهای ایرانی مزیت بیشتری دارند، تصریح کرد: این کالاهای قاچاق از طریق ارز صادراتی کالاهایی واردات می شوند که آن کالا در داخل کشور از یارانه برخوردار بوده است. به همین دلیل قیمت تمام شده پایین تری نسبت به شرایط واقعی دارد. به عبارت دیگر جنسی که در داخل تولید و صادرات می شود بر مبنای ارز یارانه ای ساخته شده است. اما کالایی را که به صورت قاچاق با ارز صادراتی وارد بازار ایران می شود با نرخ دلار آزاد عرضه می کند. این اختلاف قیمت دلار مرکز مبادله و بازار آزاد برای شرکت های قاچاق کننده سود محسوب می شود.
او با بیان اینکه برندها برای غلبه بر رکود بازار وارد رقابت در فروش لوازم خانگی اقساطی شدهاند، تصریح کرد: اما از آنجایی که مردم برای خرید قسطی لوازم خانگی باید از تسهیلات بانکی استفاده کنند چندان تمایلی به خرید پیدا نمیکنند. چراکه مردم به بانکها اعتمادی ندارند و معتقدند بانک ها سود تسهیلات را به صورت تصاعدی محاسبه می کنند. بنابراین فروش اقساطی لوازم خانگی منجر به رشد تقاضا در بازار لوازم خانگی نشده است. این موضوع رکود بازار را نیز بیشتر کرده است.
فدایی تصریح کرد: یکی از مهمترین اتفاقات تاثیرگذار بر بازار لوازم خانگی، ممنوعیت واردات بوده است. چراکه مردم نمی توانند برای آن محصولات خدمات پس از فروش دریافت کنند. همچنین در صورتی که کالا ایرادی داشته باشد نمی دانند برای شکایت باید به کجا مراجعه کنند. از طرف دیگر در بازار مه آلود کالای فیک زیادی وارد بازار شده است که مصرف کنندگان را با زیان روبرو می کند. درواقع بسیاری از لوازم خانگی فیک کیفیت ندارند یا قابل تعمیر نیستند. به همین دلیل خرید آنها چندان صرفه ندارد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: تولید برندهای بزرگ دنیا را می توانید در بازار ایران با قیمت رقابتی بخرید چون به صورت قاچاق وارد می شود. اما اگر این لوازم خانگی به صورت رقابتی وارد بازار شوند نمی توانند با شرکت های ایرانی رقابت کنند، زیرا با پرداخت تعرفه، مالیات و … با هزینه بالاتری روبرو می شوند. بنابراین مصرف کننده وقتی با قیمت بالای برندهای خارجی روبرو می شوند ترجیح می دهند کالای ایرانی را می خرند. بنابراین ممنوعیت واردات تنها به نفع قاچاق کننده لوازم خانگی بوده و زیان آن برای مصرف کننده و حتی تولیدکنندگان است.
او درباره تبعات انحصار در توزیع لوازم خانگی تصریح کرد: در چند سال اخیر هایپرمارکت های در حوزه لوازم خانگی شکل گرفته است که به صورت خرید دین با بانک ها مشارکت می کنند. همین موضوع منجر شده سایر توزیع کنندگان لوازم خانگی تحت تاثیر قرار گرفته اند. از سال های گذشته خرید لوازم خانگی با خرید اقساطی قیمتی متفاوت بوده است. به طوری که حدود ۲۰ درصد قیمت فروش اقساطی لوازم خانگی به دلیل تورم فزاینده بالاتر اعلام می شود، اما در عمل قیمت لوازم خانگی اقساطی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد گرانتر از قیمت نقدی به فروشنده ها داده می شود.
با توجه به اینکه در سال های گذشته شرکتهای لوازم خانگی کرهای در بازار ایران بودند، بسیاری از مردم به محصولات این برندها اعتماد دارند. به همین دلیل شاهد این اتفاق در بازار هستیم که به اسم برندهای کروه ای محصولات زیر پله ای لوگو میخورند و با همان بسته بندی ها وارد بازار ایران می شوند. شاید یکی از مهمترین دلایلی که منجر شده بود در سال های اخیر موضوع خرید کارتن یخچال و تلویزیون خارجی در کشور باب شود و حتی با قیمت های بالا خرید و فروش میشد استفاده از آن کارتن ها در کارگاه های زیرپله ای بود.
واردات قانونمند لوازم خانگی نه تنها ریسکی برای صنعت لوازم خانگی ما نخواهد بود، بلکه میتواند مزایایی هم به همراه داشته باشد. اگر واردات لوازم خانگی در چارچوبی مشخص و کارشناسی شده صورت بگیرد، نه فقط دولت از محل مالیات و تعرفه واردات لوازم خانگی درآمد خواهد داشت، بلکه واردات کالاها به صورت رسمی موجب ورود کالای اورجینال شده و شرکتهای خارجی ناچار به ارائه خدمات پس از فروش در بازار داخلی ما خواهند بود.
محمدرضا شهیدی دبیر انجمن صوتی و تصویری با اشاره به اینکه در سال های اخیر تولید لوازم صوتی و تصویری در ایران افزایش یافته است، گفت: هم اکنون برخی از شرکت های ایرانی در محصولاتی مانند تلویزیون توفیقات زیادی حاصل کرده اند، به گونه ای که بخش عمده بازار تلویزیون در اختیار شرکت های ایرانی است. هرچند تلویزیون جزو کالاهایی محسوب می شود زیاد قاچاق می شود. با این حال شرکت هایی که این محصول را تولید می کنند خود را به استانداردها رسانده اند.
او با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی بازار لوازمی مانند اتو، ماکروفر، سشوار و … کاملا تحت تاثیر کالای قاچاق است، تصریح کرد: به طور قطع ایران نتوانسته در سال های اخیر در تولید محصولات کوچک لوازم خانگی توفیقی بدست بیاورد. بنابراین کالاهای قاچاق کاملا سهم عمده ای از بازار را در اختیار دارند.
بخشی از این موضوع نیز تحت تاثیر رانت ارزی است که از طریق ارز مرکز مبادله وارد این بازار می شود. به عبارت دیگر افرادی برای واردات ارز مبادله ای دریافت می کنند یا حتی در مقابل ارز صادرات این کالاها را به بازار ایران عرضه می کنند. از آنجایی که بازار برخی محصولات خاص است شرکت های ایرانی در آن سرمایه گذاری نکرده اند، بنابراین در موقعیت کنونی باید سیاست آزادسازی واردات اجرا شود تا این کالاها از مبادی قانون وارد شوند.
براساس این گزارش، در سال های اخیر با وجود اینکه تولیدکننده های ایرانی فرصت پیدا کردند تا عرض اندام کنند اما رشد و بالندگی آنها به نفع مصرف کننده ایرانی نشده است. چراکه نه تنها مزیت قیمتی پیدا نکرده اند از نظر کیفی نیز نتوانسته اند فاصله خود با برندهای مطرح خارجی را پر کنند. برهمین مبنا اگر واردات لوازم خانگی به بازار ایران آزاد شود. به طور قطع بسیاری از همین شرکت های ایرانی از گردونه رقابت خارج خواهند شد.
بنابراین دولت باید سیباست گذشته را اصلاح کند و شرکت های کوچک را به سمت ادغام یا توسعه سوق دهد. این موضوع باعث می شود که ایران چند برند بزرگ لوازم خانگی پیدا کند که حداقل بازار داخلی را تامین می کنند. برای نمونه کشور کره جنوبی دو برند سامسونگ و ال جی را به صورت بین المللی برندسازی کرده است. این شرکت ها نه تنها سهم بالایی در درآمد ارزی این کشور دارند، به دلیل اشتغال زایی و ایجاد چرخه سرمایه کمک کرده تا اقتصاد این کشور در سالهای گذشته رشد قابل توجهی پیدا کند.
ادامه ممنوعیت واردات ایفون و فیلترینگ باعث ناامیدی نسل زد نسبت به رویکرد دولت شده…
روند صعودی بورس در حال حاضر ادامه پیدا کرده، اما با توجه به بازدهی ۲۰…
برنامه اقتصادی دولت برخلاف وعده های انتخاباتی رئیس جمهور تاکید بر اصلاح قیمت گذاری و…
قرارداد همکاری دانش بنیان ، تحقیقاتی و پژوهشی ، فناورانه و آزمایشگاهی شرکت صبا فولاد…
صنعت هستهای در ایران از سال ۱۳۷۳ در ایران بنیان گذاشته شد و در مدت…