پیشنهادات اتاق ایران برای مدیریت ابرچالش آب

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در پیامی به مناسبت افتتاحیه کارگاه «حکمرانی آب زیرزمینی»، وضعیت آبی کشور را که به شکل‌گیری یک ابرچالش در کشور منجر شده، تشریح کرد.

به گزارش سرمایه فردا، صمد حسن‌زاده، پیشنهاد اتاق ایران برای مدیریت ابرچالش آب را با ذکر الزامات تشریح کرد و از آمادگی اتاق ایران برای توسعه همکاری مشترک با هدف تحقق اصلاح نظام تخصیص و تمرکز بر افزایش بهره‌وری آب خبر داد.

متن پیام رئیس اتاق ایران به شرح زیر است:

بحران آب در ایران به یک ابرچالش جدی تبدیل شده که آثار و تبعات آن ازجمله کاهش بیش از ۵۰ درصدی رواناب‌ها در کشور طی دهه ۹۰ نسبت به دهه ۶۰، تبدیل شدن رودخانه‌های دائمی به موقتی، افت مستمر سطح آب‌های زیرزمینی، خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها، ممنوعه و بحرانی شدن بیش از ۴۱۰ دشت کشور، تشدید پدیده ریزگردها و فرونشست زمین، موجب خسارات اجتماعی، اقتصادی و همچنین زیست‌محیطی ناگوار برای کشور شده است.

ایران؛ دومین کشور جهان از نظر نرخ فرونشست زمین

آب‌های زیرزمینی ذخایر آبی متعلق به نسل‌های آینده هستند و متأسفانه سیاست‌های نادرست طی ۴۰ سال گذشته منجر به‌ اضافه برداشت بیش از ۱۴۳ میلیارد مترمکعب از این ذخایر ارزشمند شده است. این مساله باعث ظهور و تشدید پدیده فرونشست زمین شده؛ به‌گونه‌ای که امروز هیچ‌کدام از استان‌های کشور از آثار و خسارات ناشی از این پدیده مصون نبوده و طبق آخرین تحقیقات بین‌المللی، ایران از نظر نرخ فرونشست زمین دومین کشور جهان است.

موضوع آب و نظام مدیریت منابع آب به یک موضوع مزمن و پیچیده تبدیل شده که حل آن نیازمند اتخاذ تدابیر جدید، کارا و به‌موقع و همچنین تغییر بخش‌های عمده‌ای از رویکردهای گذشته است. در این راستا، هرقدر در شکل‌گیری یک اقدام عمیق و گسترده ملی درنگ شود، راهکارهای موجود کم اثرتر و مستلزم صرف هزینه بیشتر خواهد بود.

پیشنهادات اتاق ایران به‌منظور مدیریت ابرچالش آب

پیشنهاد اتاق ایران برای مدیریت ابرچالش آب، اجرای برنامه عمل منسجم و مستمر حداکثر ۱۰ ساله با شعار «ریاضت آبی» و با تکیه‌ بر دو اصل مهم و هم‌زمان تجدیدنظر در تخصیص آب مصارف موجود، با اولویت تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی و همچنین حقابه‌های زیست‌محیطی و همچنین افزایش بهره‌وری است. در این میان، اتاق ایران آماده توسعه همکاری مشترک با وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو در راستای تحقق اصلاح نظام تخصیص و تمرکز بر افزایش بهره‌وری آب است. امید داریم با تقویت همکاری در قالب «توافق‌نامه افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی» گام مهمی برداشته شود.

در بخشی از این پیام با اشاره به دلایل عدم تحقق طرح «تعادل‌بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب»، آمده است: مطالعات انجام شده در اتاق ایران نشان می‌دهد که مهم‌ترین گام برای حل این بحران، تفویض بخشی از اختیارات و وظایف دستگاه‌های دولتی به تشکل‌های بهره‌ برداران فعال در سطح دشت‌هاست.

در ادامه پیام رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران آمده است: اتاق ایران به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی و یکی از اعضای شورای جهانی آب، تلاش دارد با رویکرد حفظ منافع ملی، پایداری سرزمین و بهبود فضای کسب‌وکار، مسئولیت اجتماعی و اجرایی خود را در این زمینه ایفا کند. انجام طرح‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی متعدد، برگزاری همایش‌ها و کنفرانس‌ها، ترجمه و تألیف کتب و مقالات علمی و ارائه نظرات مشورتی در حوزه کشاورزی، آب و محیط‌زیست به نهادهای ذی‌ربط برخی از اقدامات اتاق ایران در این زمینه است.

گفتنی است، کارگاه منطقه‌ای حکمرانی آب زیرزمینی با همکاری مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری یونسکو و اتاق بازرگانی ایران و همچنین با مشارکت متخصصین بین‌المللی و داخلی، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی، تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار شد.