همکاری دانش بنیان ها بسترساز توسعه فولاد سبز در کشور

توسعه فولاد سبز در کشور را هدف‌گذاری شده، اما تحقق کامل این هدف تابع سرمایه گذاری شرکت های بزرگ و همچنین ارتقای سطح نیروی انسانی این صنعت است که بتواند بهره وری لازم هم در تولید ایجاد کند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در سال های اخیر ایران برای جبران افت درآمدی صادرات نفت به شدت به صنایع صادراتی تمرکز داشته و از آنجایی صنعت فولاد پس از صنایع پتروشیمی بیشترین سهم از صادرات کشور را در اختیار دارد، جزو اولویت‌های توسعه بوده اما بالا بودن میزان صادرات مواد خام این صنعت یکی از چالش های مهم کشور است. از این رو برای رفع مشکلات ناشی از زیرساخت ها و فناوری های قدیمی و سنتی نیازمند همکاری با شرکت های دانش بنیان بود و حتی بسیاری از شرکت های فولادی بزرگ اقدام به تأسیس شرکت های دانش بنیان در زیرمجموعه های خود کردند.
در حال حاضر توسعه فناوری های صنعت فولاد، به سمت بومی سازی فناوری ها و دانش فنی حرکت کرده و این صنعت را با فناوری های روز بومی همراه کرده است اما هنوز ۱۰۰ درصد تجهیزات و ماشین آلات در داخل تامین نمی شود به همین دلیل مسیر توسعه فناوری باید ادامه پیدا کند. از طرف دیگر در شرایط کنونی بسیاری از شرکت های دانش بنیان تجهیزات صنعت فولاد را با تیراژ پایین تولید می کنند به همین دلیل صرفه اقتصادی چندانی ندارند و حتی برخی شرکت های فولادی ایرانی همچنان ترجیح می دهند به صورت وارداتی قطعات مورد نیاز خود را تامین کنند، به همین دلیل اصلاح روند کنونی نیازمند گذر زمان است.
چالش‌های زیرساختی مرتبط با آینده صنعت فولاد کشور بسیاری از واحدهای فولادی را مجبور به اصلاح ساختارهای قدیمی و حرکت به سمت فناوری‌های نو خواهد کرد. از طرف دیگر ارتقای خطوط تولید و تغییر فناوری ها در کارخانجات صنایع فولادی در کوتاه مدت با هزینه های بالایی روبروست و شرکت های مختلف، تمایل چندانی به انجام تحقیق و توسعه و ارتقای فرایندهای خود را ندارند، به همین دلیل دانش بنیان کردن صنایع بزرگ فولادی از الزامات تحقق این هدف است و می تواند موجب تولید محصولات با کیفیت، مبتنی بر دانش روز و با رقابت پذیری بالا برای حضور در بازارهای جهانی شود. به عبارت دیگر  در صورت جهت‌گیری صنعت فولاد به سمت تولید آلیاژها و سوپرآلیاژها سهم ما را در ایجاد ارزش افزوده مناسب، افزایش خواهد داد.

ایجاد ارزش افزوده در صنایع پایین‌دستی فولاد
در واقع برنامه ریزی برای ایجاد ارزش افزوده در صنایع پایین‌دستی فولاد بسیار مهم است که در این زمینه بحث تحقیقات و ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در شرکت‌های پیشرو جهان مورد توجه گرفته، هرچند ریسک‌های صنعت فولاد کمی باعث شده شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان با احتیاط در این صنعت نقش ایفا کنند. با این حال تحریم‌ها برای شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان یک فرصت طلایی برای عرض‌‌‌اندام آنها بود و در شرایط کنونی بسیاری از شرکت های دانش بنیان با فولادی ها همکاری خود را آغاز کرده اند.
بنابراین هم‌اکنون ظرفیتی نزدیک به ۴۵ میلیون تُن برای تولید فولاد خام در کشور به‌وجود آمده و در ۲ سال آینده با به ثمر رسیدن سرمایه‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان برای تامین تجهیزات، تولید فولاد کشور ۱۵ میلیون تُن افزایش خواهد یافت و به مرز ۶۰ میلیون تن تولید هم خواهیم رسید. هرچند به دلیل بهره وری پایین و برخی چالش‌ها مانند قطعی برق و گاز، مشکلات حوزه حمل و نقل و زیرساخت‌های انرژی، امکان استفاده کامل از ظرفیت فولاد کشور وجود ندارد. از این رو ماموریت اصلی شرکت های دانش بنیان کاملا مشخص است و اما برای ورود فناوری به این صنعت، به انجام اقدامات تسهیل کننده ای نیاز است تحقیق و توسعه یکی از این اقدامات است که کمک می کند صنایعی چون فولاد برای اهداف دانش بنیان برنامه ریزی کنند.
راهبرد اصلی متولیان صنعت فولاد کشور این است که در کنار توسعه تولید  رُشد متقارن ایجاد کنند و عدم توازن در زنجیره تولید فولاد در سال های گذشته را برطرف کنند این موضوع تا حدودی تحت تاثیر ارتقای فناوری و داخلی سازی تجهیزات، توسعه سرمایه انسانی، ارتقای بهره‌وری، توسعه پایدار ساخت داخل ماشین آلات و تبدیل شدن به صنعت سبز است و شرکت های دانش بنیان می‌توانند به همه این زمینه‌ها کمک کنند. چراکه تولید فولاد سبز یک ضرورت است و در دنیا واحدهای تولید فولاد به کمک کوره بلند، برای تبدیل شدن به صنعت فولاد سبز می‌بایست پروژه‌های زیست محیطی را مورد توجه قرار دهند.