آخرین اخبار

نظام قیمت در اقتصاد ایران

ما دهه‌ها است با نظام قیمت می‌جنگیم؛ هرچند نظام قیمت‌ها به‌صورت مکرر ما را وادار به عقب‌نشینی‌های تلخ کرده است.

دلیل این جنگیدن با نظام قیمت نیز آن است که تصور می‌کنیم جمعی اندیشمند لیبرال یا طرفدار سرمایه‌داری یا دارای برچسب‌های مشابه آن را ابداع کرده‌اند و جوامع بشری را به سمت تبعیت از آن ترغیب کرده‌اند.

ما دهه‌ها است و به‌ویژه از شروع دهه۱۳۵۰ به جای آنکه نظام طبیعی قیمت و کارکردهای آن را بپذیریم و کژکارکردی‌های آن را شناسایی و در حد امکان درمان کنیم، سعی کرده‌ایم کل نظام طبیعی قیمت را مختل کنیم و با مختل کردن آن، انواع بحران‌ها و ابربحران‌ها را ایجاد کنیم.

تک‌تک مواردی که امروزه به‌عنوان یک معضل فراروی کشور می‌بینیم (حتی جایی که ظاهرا اقتصادی نیست)، به‌گونه‌ای به مختل کردن نظام طبیعی قیمت‌ها مرتبط است.

به‌عنوان نمونه، تعداد تصادفات جاده‌ای مرتبط با مختل کردن نظام قیمت است.

نظام قیمت خودرو بدون ارتقای ایمنی

بی‌توجهی به نظام قیمت از جمله در موضوع نرخ ارز سبب شکل‌گیری تعرفه‌های بالا برای واردات اتومبیل شده و فقدان رقابت، تولید اتومبیل‌های فاقد ایمنی را به‌صرفه کرده است.

ارزان بودن بنزین هم که خود نوعی مختل کردن نظام قیمت است، سبب شده استفاده از اتومبیل شخصی و آن هم فاقد ایمنی، بیش از ظرفیت جاده‌های کشور رشد کند و به افزایش تصادفات دامن بزند.

مختل کردن نظام قیمت در حوزه بیمه و جبران خسارت نیز سبب شده استفاده از اتومبیل شخصی و فاقد ایمنی به‌صورت بی‌رویه‌ای گسترش یابد و تصادفات جاده‌ای را تشدید کند.

می‌توان به تعداد بسیار زیاد به موارد اختلال نظام قیمت‌ها اشاره کرد که در شکل دادن به وضعیت تلفات جاده‌ای و تلفات و صدمات آن دامن زده است.

مختل کردن نظام قیمت هم نوعی فرصت برای رانت‌جویان است و هم می‌تواند به‌صورت هدفمند توسط رانت‌جویان شکل داده شود.

اگر ما قصد داریم آینده‌ای بهتر برای زندگی شهروندان خود مهیا کنیم، قبل از هر چیزی لازم است بپذیریم چیزی تحت عنوان نظام طبیعی قیمت وجود دارد و حتی اگر ما آن را انکار کنیم، به معنی از بین رفتن آن نیست، بلکه صرفا به معنی تشدید کژکارکردی‌ها و زیان‌های آن است.

اصلاحات اقتصادی قبل از هر چیز مستلزم پذیرش این موضوع به‌ویژه در حوزه قانون‌گذاری و سیاستگذاری است.

نظام قیمت در اقتصاد ایران سازوکار دقیقی ندارد. برای نمونه قیمت جدید مدیران خودرو برخلاف حرکت شاخص‌های افزایش قابل توجهی داشته‌اند. درحالی که آپشن جدیدی نگرفته‌اند./دنیای اقتصاد

modir

Recent Posts

آخرین تلاش‌های ترامپ برای برقراری تعادل در تعرفه‌های تجاری با چین

ترامپ به توافق تجاری با چین امیدوار است، اما جنگ تجاری بین آمریکا و چین…

13 ساعت ago

تحلیل ریسک سیستماتیک و تأثیر تحولات سیاسی بر سرمایه‌گذاری

شهید محمدنیا توضیح داد که چرا روش‌های تحلیلی سنتی در شرایط کنونی ناکارآمد هستند و…

13 ساعت ago

تعادل پول عمومی و خصوصی؛ راهکارهایی برای اقتصادهای شکننده و نوظهور

ظهور رمزارزها نظیر بیت‌کوین و استیبل‌کوین‌ها، چالشی میان پول عمومی و خصوصی ایجاد کرده است.…

14 ساعت ago

بررسی بازار نفت در ۲۰۲۵

بازار نفت در سال ۲۰۲۵، به دلیل فشارهای ناشی از کاهش تقاضا و سیاست‌های اقتصادی…

14 ساعت ago

بازار سهام آمریکا در سال ۲۰۲۵؛ نوسانات شدید و چشم‌انداز نامشخص

بازار سهام آمریکا در سال ۲۰۲۵ با چالش‌های قابل توجهی از جمله کاهش سودآوری شرکت‌ها،…

14 ساعت ago

واکنش اسرائیل به مذاکرات جدید ایران و آمریکا؛ تحلیل ژاکوب ناگل در جروزالم پست

دور جدید مذاکرات میان ایران و آمریکا، بدون پیش‌شرط و با حضور عباس عراقچی و…

15 ساعت ago