بحران انرژی و پیامدهای اقتصادی؛ تأثیرات رشد قیمت مصالح ساختمانی

به گزارش سرمایه فردا، در ماه‌های اخیر، بازار مصالح ساختمانی تحت تأثیر ناترازی برق دچار نوسانات قیمتی شده است. قطع برق صنایع سیمان، فولاد و سایر نهاده‌های ساختمانی موجب کاهش تولید و افزایش هزینه‌های ساخت و ساز شده و پیامد این موضوع، افزایش قیمت تمام‌شده مسکن خواهد بود. تحلیلگران بر این باورند که در کوتاه‌مدت، رشد قیمت مصالح ساختمانی، از جمله سیمان و میلگرد، فشار قابل‌توجهی بر هزینه‌های ساخت وارد کرده است، هرچند میزان این تأثیر بسته به نوع پروژه و موقعیت جغرافیایی متفاوت خواهد بود.

در سال ۱۴۰۳، تورم سالانه نهاده‌های ساختمانی ۳۰ درصد ثبت شده است و برخی مصالح، از جمله گچ و گچ‌کاری، رشد ۵۲.۷ درصدی را تجربه کرده‌اند که فشار سنگینی را بر پروژه‌های عمرانی و مسکن وارد می‌کند. در کنار این تغییرات، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و انرژی، تأثیر مضاعفی بر قیمت نهایی ساختمان خواهد داشت.

بررسی روند تورم و پیامدهای بلندمدت افزایش قیمت مصالح ساختمانی

بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه نهاده‌های ساختمانی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ نوسانات قابل‌توجهی داشته است. اوج این تورم در پاییز ۱۳۹۹ با نرخ ۱۰۱.۶ درصدی رخ داد، اما پس از کاهش نسبی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، روند افزایشی دوباره از زمستان ۱۴۰۳ آغاز شده و به ۷.۹ درصد رسیده است.

تحلیلگران اقتصادی معتقدند که اثر تورمی مصالح ساختمانی بر بازار مسکن تدریجی خواهد بود. در ساخت‌وساز شهری، هزینه زمین و مجوزات بیشترین سهم را دارند و در شهرهایی مانند تهران، این سهم بین ۵۰ تا ۶۰ درصد تخمین زده می‌شود. اما در کنار این، افزایش قیمت مصالح ساختمانی به‌عنوان دومین عامل اصلی، تأثیر مستقیم بر هزینه تمام‌شده مسکن دارد و میلگرد و سیمان دو شاخص کلیدی در این زمینه محسوب می‌شوند.

با توجه به چشم‌انداز اقتصادی، سه سناریو برای آینده بازار مسکن مطرح می‌شود:

1. افزایش قیمت کوتاه‌مدت مصالح ساختمانی موجب رشد هزینه‌های ساخت‌وساز و انتقال این فشار به قیمت نهایی مسکن می‌شود.
2. ناترازی برق و تغییرات قیمت انرژی منجر به افزایش هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل مصالح شده و بازار را با شوک‌های قیمتی مواجه خواهد کرد.
3. سرمایه‌گذاری و مدیریت منابع انرژی می‌تواند تأثیرات تورمی را کاهش داده و روند قیمت‌ها را تا حدی کنترل کند.

بازار در انتظار تحولات جدید

با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و رشد قیمت نهاده‌های ساختمانی، بازار مسکن در معرض افزایش قیمت قرار دارد. هرچند برخی کارشناسان معتقدند تأثیر تورمی مصالح بر قیمت تمام‌شده مسکن کمتر از عوامل دیگری مانند زمین و مجوزات قانونی است، اما روند نوسانات نشان می‌دهد که فشار قیمتی بر این بخش در ماه‌های آینده بیشتر خواهد شد. در نهایت، آینده بازار مسکن به تصمیمات دولت در زمینه انرژی و سیاست‌های مالی بستگی خواهد داشت.

افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز؛ صنعت ساختمان تحت فشار

در ماه‌های اخیر، بازار مصالح ساختمانی تحت تأثیر ناترازی برق و تغییرات قیمتی قرار گرفته است. صنایع سیمان، فولاد و سایر نهاده‌های ساختمانی با کاهش تولید ناشی از قطع برق مواجه شده‌اند که در نهایت موجب رشد هزینه‌های ساخت‌وساز شده است. در کنار این، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و انرژی، تأثیر مضاعفی بر قیمت نهایی ساختمان خواهد داشت.

این تغییرات باعث شده‌اند که تورم نهاده‌های ساختمانی به یکی از عوامل تأثیرگذار بر افزایش قیمت مسکن تبدیل شود. بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تورم سالانه نهاده‌های ساختمانی در سال ۱۴۰۳ به میزان ۳۰ درصد ثبت شده است و برخی مصالح، از جمله گچ و گچ‌کاری، با ۵۲.۷ درصد افزایش، بیشترین رشد را تجربه کرده‌اند. این فشار تورمی به‌طور مستقیم بر پروژه‌های عمرانی تأثیرگذار خواهد بود و هزینه‌های ساخت‌وساز را افزایش خواهد داد.

تحلیل روند تورم نهاده‌های ساختمانی؛ رکوردهای جدید تورمی

تحلیل داده‌های آماری نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه نهاده‌های ساختمانی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ نوسانات شدیدی داشته است. در پاییز ۱۳۹۹، تورم مصالح ساختمانی با نرخ ۱۰۱.۶ درصدی به بالاترین سطح خود رسید. این روند در زمستان ۱۴۰۳ مجدداً افزایشی شده و به ۷.۹ درصد رسیده است. کارشناسان بر این باورند که با توجه به شرایط فعلی، احتمال ادامه این روند صعودی بسیار زیاد است.

در کنار فشار ناشی از ناترازی برق، افزایش قیمت انرژی و رشد نرخ حمل‌ونقل نیز از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر قیمت نهاده‌های ساختمانی هستند. به‌طور خاص، صنایع سیمان، فولاد و سایر مصالح ساختمانی که به برق، گاز و منابع انرژی وابستگی دارند، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، با رشد قیمت مواجه شده‌اند.

رابطه تورم مصالح با قیمت تمام‌شده مسکن؛ تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت

در ساخت‌وساز شهری، هزینه زمین و مجوزات قانونی بیشترین سهم را دارند و در شهرهایی مانند تهران، این سهم بین ۵۰ تا ۶۰ درصد تخمین زده می‌شود. اما در کنار این، افزایش قیمت مصالح ساختمانی نیز تأثیر مستقیم بر هزینه تمام‌شده مسکن دارد. به‌طور خاص، میلگرد و سیمان دو شاخص کلیدی در تعیین هزینه‌های ساخت‌وساز محسوب می‌شوند.

سه سناریو برای آینده بازار مسکن مطرح می‌شود:

1. رشد کوتاه‌مدت قیمت مصالح ساختمانی؛ افزایش قیمت سیمان، میلگرد و سایر مواد اولیه می‌تواند فشار مضاعفی بر هزینه‌های ساخت وارد کند، اما ممکن است تأثیر آن به‌صورت تدریجی در قیمت نهایی مسکن نمایان شود.
2. ناترازی برق و تغییرات قیمت انرژی؛ افزایش هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل مصالح ساختمانی، بازار را با شوک‌های قیمتی مواجه خواهد کرد. این روند می‌تواند در کنار سایر عوامل اقتصادی، موجب افزایش قیمت نهایی مسکن شود.
3. سرمایه‌گذاری و مدیریت منابع انرژی؛ در صورتی که دولت اقدام به مدیریت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی و صنعت ساختمان کند، می‌توان اثر تورمی مصالح را کاهش داد و روند قیمت‌ها را تا حدی کنترل کرد.

چشم‌انداز آینده؛ بازار در انتظار تصمیمات کلیدی

با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و رشد قیمت نهاده‌های ساختمانی، بازار مسکن در معرض افزایش قیمت قرار دارد. هرچند برخی کارشناسان معتقدند اثر تورمی مصالح بر قیمت تمام‌شده مسکن کمتر از عوامل دیگری مانند زمین و مجوزات قانونی است، اما بررسی داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز نقش کلیدی در تعیین روند قیمتی مسکن دارد.

در نهایت، آینده بازار مسکن به سیاست‌های دولت در زمینه انرژی، اصلاح ساختار مالی و مدیریت منابع بستگی خواهد داشت. در صورت تداوم ناترازی برق و افزایش هزینه‌های تولید، فشار تورمی بر صنعت ساختمان افزایش یافته و این روند می‌تواند زمینه‌ساز رشد قیمتی بلندمدت در بخش مسکن باشد.