ثبات قیمت دلار می شکند؟ | پیشنهاد آمریکاییها به مردم ایران

به گزارش سرمایه فردا، اسکات بسنت، وزیر خزانه داری آمریکا اخیرا گفته:« اگر من ایرانی بودم، همین حالا تمام پولم را به چیزی غیر از ریال تبدیل می‌کردم.» این سخنان در حالی از سوی یک مقام بلند پایه آمریکایی مطرح می شود که آمریکا در ده سل گذشته فشار تحریم ها را علیه ایران تشدید کرده است و عملا هدفی را که دنبال می کردند محقق نشده است و حالا قصد دارد با عملیثات روانی بازار ارزی ایران را دچار التهاب کنند.

شاید ده سال پیش اظهار مقامات آمریکایی بازار ارز ایران را می توانست دچار اشفتگی کند اما در مقطع کنونی این  اتفاق نمی افتد. چراکه در سال های اخیر ایران توانسته پیمان های تجاری زیادی را با کشورهای همسایه منعقد کند و عملا گام هایی در مسیر دلارزدایی از اقتصاد برداشته است. هرچند امکان حذف کامل دلار از مبادلات تجاری در مقطع کنونی نیست اما می توان آثر آن را در اقتصاد کمتر کرد.

دونالد ترامپ در حال حاضر به شدت نگران اعتبار دلار است، به همین دلیل در ماه های اخیر بارها تهدید کرده در صورتی که بریکس پول واحدی را راه اندازی کند اقدام به تحریم های جدید علیه کشورها عضو می کند. از آنجایی که ایران جزو کشورهایی بوده که از سال پیش موضوع دلار زدایی را مطرح رد است. از طرف دیگر یکی از کشورهای تاثیرگذار بریکس محسوب می شود سخنان وزیر خزانه داری آمریکا نشان می دهد که تحریم های یک دهه اخیر این کشور نتوانسته آنها را به هدفشان برساند و حالا به دنبال ایجاد فضای روانی برای افزایش قیمت دلار در ایران هستند.

تحریم های آمریکا علیه ایران هیچ کارایی ندارد

از طرف دیگر تلاش دولت ترامپ در یک ماه گذشته نشان داد اعمال تحریم های جدید نمی تواند روی اقتصاد ایران اثری فلج کننده داشته باشد. رافائل گروسی دبیر کل سازمان انرژی هسته ای نیز اعتراف کرده تحریم های آمریکا علیه ایران هیچ کارایی ندارد. همین مساله باعث شده تا دولت های آمریکایی به دنبال افزایش فشار روانی بر بازار ارز ایران باشند.

قیمت ارز در ۶ ماهه نخست سال جاری با وجود اینکه تنش های منطقه ای وجود داشت تغییر زیادی نداشت و در محدوده ۶۰ هزار تومان بود. این موضوع نشان می دهد که دولت توان مدیریت بازار ارز را دارد. اما در پاییز و زمستان سال جاری سیاست ها وزیر اقتصاد قیمت از را به محدوده ۹۰ هزار تومان رساند. همین مساله باعث شد که دشمنان متوجه شوند نقش تقاضای داخلی نسبت به تحریم های آمریکا اثرگذاری بیشتری بر بازار ارز دارد.

چرا فشار حداکثری تحریم ها اثر چندانی بر اقتصاد ایران نداشت

نکته قابل توجه دیگر در تغییر سیاست های اقتصادی ایران است که رمزارزها را به رسیمت شناخته است. این ابزار به طور قطع می تواند در جهت دهی به جریان نقدینگی و مدیریت بازار ارز موثر باشد. یعنی هم اکنون از رمزارز ها برای سفارش کالا استفاده می شود. در نتیجه نیاز به دلار، یورو و … برای خرید کالا نیست. این مساله نیز تا حدودی دست دولت امریکا را برای ایجاد فشار حداکثری علیه ایران بسته است. هرچند دولت این کشور تلاش کرده که به نوعی وارد کنترل بازار رمزارزها شود اما در این بخش نیز محدودیت هایی دارد.

با وجود اینکه ایران توانسته در سال های اخیر میزان ذخیره ارزی خود را افزایش دهد و از طریق بازار سکه و طلا بخشی از نقدینگی اقتصاد را مدیریت کند. ب این حال باید مراقب دسیسه های دشمن برای فضاسازی در بازار ارز جلوگیری کند. به ویژه در مقطع کنونی که در آستانه تعطیلات نوروزی هستیم و به واسطه سفرهای خارجی برخی شهروندان تقاضا برای دلار افزایش می یابد.

بنابراین دولت باید بین تقاضا و عرضه ارز تعادل ایجاد کند. این موضوع در شرایطی محقق می شود که ایران بتواند صادرات غیرنفتی خود را توسعه دهد. هرچند آمریکا تلاش کرده مسیر های صادراتی ایران را ببندد اما از آنجایی که صادرات ایران بیشتر به کشورهای همسایه و به صورت مرزی انجام می شود عملا دست آمریکا برای محدود کردن ن بسته است.

در حال حاضر اقتصاد ایران بیشتر به سمت خود اتکایی رفته است. به همین دلیل میزان تقاضا برای ارز برای واردات کاهش قابل توجهی داشته است. به عبارت دیگر بیشتر کالاهایی که در سال های اخیر به کشور واردات می شوند مواد اولیه ای تجهیزات و ماشین آلات هستند. به همین دلیل میزان تقاضا برای ارز افت قابل توجهی داشته است. بنابراین آنچه که دولت امریکا به دنبال آن است محقق نمی شود. چراکه تراز تجاری ایران تقریبا به محدوده برابری رسیده است و در آینده با بومی سای ماشین و تجهیزات توسط شرکت های دانش بنیان می تواند وابستگی به واردات را به حداقل برساند.

فشار تحریمی علیه ایران در یک دهه اخیر وجود داشته است

علی اکبر نیکو اقبال استاد دانشگاه در گفتگو با وطن امروز با اشاره به اینکه فشار تحریمی علیه ایران در یک دهه اخیر وجود داشته است، گفت: بنابراین ادامه این سیاست نمی تواند تغییر چندانی در قیمت ارز به وجود بیاورد. از طرف دیگر صادرات نفت ایران نیز هیچ گاه به صفر نخواهد رسید چراکه کشورهایی مانند چین که تقاضای بالایی نفت دارد باید بخشی از نیاز خود را از طریق ایران تامین کند. از طرف دیگر محدودیت برای نفت ایران منجر به افزایش بیشتر قیمت نفت می شد، به همین دلیل صادرات نفت ایران ادامه خواهد داشت.

او با تاکید بر اینکه در مقطع کنونی دولت ترامپ به دنبال جامعه عمل پوشاندن به وعده های خود است، گفت: این کشور تلاش کرده است با فشار به کشورهای دیگر ارزش دلار آمریکا را بهبود ببخشد. شاید در کوتاه مدت این کشور بتواند بخشی از اهداف خود را محقق کند اما در بلند مدت ممکن نیست زیرا کشورهای دیگر نیز دست به مقابله به مثل می زنند. از طرف دیگر خود تحریم ها نیز هزینه ها برای این کشور به وجود می آورد که به نفع اقتصاد این کشور نیست.

راههای مهار نوسانات ارزی

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه یکی از راههای مهار نوسانات ارزی کاهش تقاضا برای دلار است، گفت: هرچقدر توان داخلی کشور بیشتر باشد و نیاز به واردات کمتری باشد به طور قطع تقاضا برای دلار افت خواهد کرد و این موضوع از نوسانات ارزی جلوگیری می کند. از طرف دیگر اقتصاد کشور باید در مسیری حرکت کند که مردم به ارزش های  توجه کنند. به عبارت دیگر وقتی اقتصاد کشور برای مردم اشتغال و رفاه ایجاد می کند خود مردم از تولید و اقتصاد صیانت خواهند کرد. اما در صورتی که تنگدستی وجود داشته باشد مردم انگیزه ای برای توجه به مسائلی مانند استفاده از تولید داخل نخواهند داشت.

براساس این گزارش اقتصاد ایران در مسیر مقاوم سازی در قبال تحریم های آمریکا قرار گرفته است. همین مساله باعث شده عملا سیاست فشار حداکثری آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیر چندانی نداشته باشد. در نتیجه مقامات این کشور در حال استیصال قرار گرفته اند. به همین دلیل به فضا سازی و تحریک مردم روی آورده اند. بنابراین اطلاع رسانی دقیق و آرام سازی بازارها با تزریق مناسب ارز مورد تقاضا برای نیاز واقعی مردم می تواند بار دیگر سیاست های آن را به شکست منتهی کند.

نباید فراموش کرد که قیمت دلار در چند روز اخیر تغییر نکردی در حالی که دولت آمریکا برای فشار به بازار از هیچ اقدامی فروگذار نبوده است