قدرت روایت

به گزارش سرمایه فردا، در جهانی که رسانه‌ها و قدرت‌های سیاسی تلاش می‌کنند حقیقت را شکل دهند، گفتمان مقاومت توانسته از حاشیه به متن بیاید. جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و حمله به ایران، نقطه‌ای بود که روایت رسمی غربی از مظلومیت اسرائیل فرو ریخت و صدای مظلومان، از خیابان‌های غزه تا میدان‌های تهران، به حقیقتی تازه بدل شد.

با رجوع به نظریه گفتمان فوکو، درمی‌یابیم که قدرت نه فقط در ارتش‌ها و دولت‌ها، بلکه در زبان و معنا جریان دارد. گفتمان مقاومت، با بازنمایی رنج و ایستادگی، توانسته وحدتی بی‌سابقه میان مسلمانان ایجاد کند؛ وحدتی که نه شعاری سیاسی، بلکه تجربه‌ای زیسته و زنده است.

این متن، تلاشی است برای نشان دادن اینکه چگونه روایت‌های درست، می‌توانند سنگرهایی برای حقیقت باشند و چگونه زبان مشترک مقاومت، پلی برای وحدت امت اسلامی و آزادگان جهان می‌سازد. امروز، هر تصویر از غزه، هر روایت از ایستادگی ایران، و هر خطبه‌ای که ظلم را افشا می‌کند، بخشی از قدرت‌سازی گفتمان مقاومت است—و این گفتمان، آینده را شکل خواهد داد.

جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و حمله مستقیم آن به خاک ایران، یک پرسش کلیدی را در ذهن ملت‌ها زنده کرده است: قدرت چیست و چه قدرتی می‌تواند در برابر چنین جنایتی بایستد؟

برای پاسخ، سراغ نظریه گفتمان فوکو می‌رویم. فوکو نشان می‌دهد که قدرت فقط در دست دولت‌ها یا ارتش‌ها نیست؛ بلکه در زبان، روایت‌ها و گفتمان‌ها جریان دارد. قدرت نه صرفاً سرکوبگر، بلکه سازنده است؛ هویت‌ها و «حقیقت‌ها» را می‌آفریند.

پیش از ۱۹۴۸، گفتمان غالب در سرزمین فلسطین «همزیستی ادیان» بود. اما با تشکیل رژیم صهیونیستی، گفتمان تازه‌ای ساخته شد: «اسرائیل وطن تاریخی یهودیان». این روایت، با حمایت قدرت‌های غربی و رسانه‌های جهانی، به حقیقتی به ظاهر رسمی بدل شد. در مقابل، ملت‌های منطقه تلاش کردند گفتمان مقاومت و رهایی فلسطین را بسازند، اما تا پیش از عملیات «طوفان الاقصی» صدای آنان ضعیف‌تر بود.

گفتمان صهیونیستی غرب با کلیدواژه‌هایی مانند «حق تاریخی یهود»، «امنیت اسرائیل» و «تروریسم فلسطینی‌ها» بازتولید می‌شد. رسانه‌ها و لابی‌ها این روایت را تثبیت کردند و مقاومت را «تروریسم» معرفی نمودند. اما با طوفان الاقصی، ورق برگشت. شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مردمی تصویری متفاوت به جهان نشان دادند: میلیون‌ها نفر در قلب اروپا و آمریکا هم‌صدا با فلسطین شدند. این همان امکانی است که فوکو از آن سخن می‌گوید: مقاومت در دل روابط قدرت.

امروز صهیونیسم آن‌قدر فرسوده شده که دیگر نمی‌تواند روایت «مظلومیت یهود» را حفظ کند؛ زیرا جنایات غزه همه پرده‌ها را کنار زد. در جنگ ۱۲ روزه علیه ایران هم نتوانست در برابر قدرت موشکی کشور بایستد. همین اتفاق، معنایی تازه در منطقه ساخت: ایران و مقاومت، تکیه‌گاه مظلومان هستند. حتی بسیاری از برادران اهل سنت(برخلاف دولت‌هایشان) که تحت تأثیر رسانه‌ها نگاه منفی داشتند، امروز نقش کلیدی ایران در مهار تجاوز را بهتر درک کرده‌اند.

اینجاست که گفتمان مقاومت، به گفتمان وحدت تبدیل می‌شود. شیعه و سنی نه فقط در میدان جنگ با داعش در عراق و سوریه، بلکه در اربعین حسینی و اکنون در فلسطین، در یک مسیر واحد قرار گرفته‌اند: مقابله با ظالم و یاری مظلوم.

گفتمان یعنی چارچوبی از زبان و معنا که تعیین می‌کند چه چیزی «حقیقت» است. امروز حقیقتی تازه شکل گرفته است: رژیم صهیونیستی جنایتکار است و مقاومت فلسطین و ایران، نماد ایستادگی و آزادی‌خواهی‌اند. این حقیقت هر روز بیشتر در جهان طنین می‌اندازد.

بنابراین، وحدت اسلامی نه یک شعار سیاسی، بلکه محصول یک گفتمان زنده و تجربه‌شده است؛ گفتمانی که از غزه تا تهران مسلمانان را گرد هم می‌آورد. محور این گفتمان، فلسطین است؛ سرزمینی که نماد وحدت و مقاومت در برابر ظلم شده است.

اما پرسش امروز این است که چگونه می‌توان گفتمان وحدت و مقاومت را تقویت کرد؟ بر اساس نظریه فوکو، قدرت در زبان و روایت شکل می‌گیرد. یعنی هر بار که ما حقیقت مقاومت را بازگو می‌کنیم، هر بار که تصاویر رنج مردم غزه و ایستادگی آنان و مقاومت ایران در جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی را روایت می‌کنیم، در حال قدرت‌سازی هستیم. روایت، ابزاری است که می‌تواند حقیقت را از حاشیه به متن بیاورد و گفتمان را تثبیت کند.

پس امروز وظیفه ما، چه در رسانه‌ها و چه در فضای اجتماعی و فرهنگی، تولید و ترویج روایت‌هایی است که ظلم صهیونیسم را آشکار و مقاومت ملت‌ها را برجسته سازد. از فیلم و مستند تا شبکه‌های اجتماعی و خطبه‌های جمعه، هر کدام ظرفیتی برای بازتعریف حقیقت دارند. هر روایت درست، یک سنگر است و هر زبان مشترک، یک پل وحدت. این همان جایی است که گفتمان وحدت، به نیرویی ماندگار و قدرت‌ساز برای امت اسلامی و آزادگان جهان تبدیل می‌شود.