علم اسلامی شبه علم است؟

به گزارش سرمایه فردا، رضا منصوری، معاون پژوهشی سابق وزارت علوم و استادیار سابق دانشگاه وین:در باب شبه علم به‌روشنی در کتابم «مبانی تفکر در علوم فیزیکی» نوشته‌ام. راوی گزاره‌های شبه‌علم معمولا از مفاهیم علمی استفاده می‌کند. اما ارتباط میان آن‌ها معطوف به منطق شخصی او است نه منطق موجود در مدل‌های علمی. پیامدش گزاره‌هایی می‌شود که ناعلم است. در چارچوب منطق علمی نمی‌گنجد. تکلیف‌اش روشن است و در همه جای دنیا هم گروهی علاقمند دارد. چون درصد پیروان‌اش تعیین‌کننده نیست معمولا در حکمرانی‌ها بی‌تأثیر است.

اخیرا در ایران کسانی به علم از قعر به رو آورده شده‌اند -در حد رئیس دانشگاه- که با علم روز مخالف‌اند و صحبت از علم جدید می‌کنند. سِمَت و قدرت از حکمرانان دارند.
می‌گویند علم نوین غربی-شرقی است و از اساس مغایر با حکمت ما است. دنبال علمی میانایی نه شرقی نه غرب هستند. برای این‌که پس در این ۱۴۰۰ سال دانشمندان مسلمان چه کردند. گاهی به ابن سینا و بیرونی افتخار می‌کنند و مدعی‌اند دانشمندان متأخر در این ۴۰۰ سال همه چیز را از اسلام دارند،
گاهی مدعی‌‌اند هر آن‌چه در علم روز هست همه در علم اسلامی است. حرفی برای اثبات مدعی ندارند. جز این‌که «پول و قدرت بدهید ما بهتر از علم روز ابداع می‌کنیم». چند دههء بعد از انقلاب هم کافی نبوده. معلوم نیست. چرا هر از گاهی کبک‌وار افتخار به دستاوردهای صنعتی ایران می‌کنند به‌این خیال که مردم متوجه نمی‌شوند پشت علم روز پنهان شده‌اند. البته که پرسش بی‌ربطی است. اصلا چرا این همه به‌دنبال علمی هستند که در اختیار دیگران است؟

جزئیات علم اسلامی چیست؟

تاکنون برخی مدعی نوع دیگری علم بودند. در خلوت خود مشغول، در سیاست درگیر، و از نعمات مالی مبتنی بر فناوری‌های روز -از جمله اکتشاف نفت- بهره‌مند. بی‌حاصل؛ مدافع علم اسلامی. حواس‌شان هم نیست آن‌چه باید به‌دنبال‌اش باشند سیاست‌گذاری علم است نه روش و نتیجهء فعالیت علمی که مستقل از انسان و اعتقادش است.

ترکیب‌هایی از نوع علم اسلامی، و اخیرا علم حِکَمی، مطرح می‌کنند. یکی پشت تاریخ پنهان می‌شود و دیگری از واژگان مدرن هوش مصنوعی و فناوری‌ سود می‌برد. هرجا از منطق کم آورد باز هم پشت مقدسات می‌خزد. تا جایی که این حرکت در حوزه محصور باشد خود دانند. اما ورود آن به دانشگاه خیانت بزرگی به ایران، به فرهنگ ما، به اسلام، و به نسل بعدی است. بازی در زمین دشمنان ایران و فرهنگ ما است.

این روزها از زبان برخی اساتید که خواستار علم حِکَمی است. انگار کشف بزرگی کرده و دستاورد مهم دانشگاه است. متاسفانه فرهنگستان علوم ما هم از آن پشتیبانی کرده که این دیگر اوج علم در ایران نیست. کسی که از جایگزینی علم حکمی صحبت می‌کند، پشت تاریخ هم سنگر می‌گیرد، شک نکنید به علم آگاه نیست. نه علم را می‌شناسد نه سیاست‌گذاری علم را.