به گزارش سرمایه فردا، بعد از دیدار و نشست دو جانبه رییس جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا، روز دوشنبه رهبران کشورهای اروپایی به همراه زلنسکی وارد کاخ سفید شدند تا اطمینان حاصل کنند ترامپ و پوتین بدون حضور آنها به سمت توافق صلحی با روسیه نمی رود که ملاحظات آنها در آن لحاظ نشده باشد. رسانه ها از این نشست مهم به عنوان «مهمترین رویداد دیپلماتیک سال» در پرونده جنگ اوکراین یاد کردند . این نشست در شرایطی شکل گرفت که ترامپ تلاش دارد تا قبل از ماه اکتبر که کمیته اعظای جایزه صلح نوبل، نامزد نهایی خود برای دریافت این جایزه را معرفی می کند، پرونده جنگ بین روسیه و اوکراین را برای همیشه ببندد و خود را بزرگترین « صلح ساز» دنیا معرفی کند. بر همین اساس بود که بعد از دیدار با پوتین در آلاسکا، ترامپ اعلام کرد که به دنبال توافق آتس بش میان دو کشور نیست و به دنبال صلحی تتمام عیار و طولانی بین دو طرف است . اما این مذاکرات در شرایطی شکل گرفت که پس از سه سال و نیم جنگ فرسایشی، چشم انداز روشنی برای پایان درگیریها وجود ندارد و دو طرف در مورد ادعاها و خواسته های خود در مذاکرات به قدری جدی و بدون انعظاف هستند که گمان می رود پروسه این توافق برای صلح بسیار طولانی و با چالشهای زیادی همراه باشد. اما در جلسه رهبران اروپایی با ترامپ چه گذشت و در نهایت قرار است چه نتیجه ای برای کشورهای درگیر در این مسئله داشته باشد ؟
این نشست به دلیل نگرانیهای رهبران اروپایی ، از قبل با دستور کاری مشخص برگزار شده بود و طلنسکی نیز پیش از حضور در کاخ سفید این دستور کار را با آنها هماهنگ کرده بود. اما موضوعات اصلی نشست شامل موارد زیر بود : تضمین‌های امنیتی برای اوکراین (البته بدون عضویت فوری در ناتو)، امکان برگزاری نشست مستقیم زلنسکی و ولادیمیر پوتین و سپس اجلاس سه‌جانبه با حضور ترامپ، نقش احتمالی آتش‌بس در مسیر صلح، بحث‌های حساس درباره تبادل سرزمینی و کمک‌های نظامی و قراردادهای تسلیحاتی برای اوکراین.
بر اساس سندی که فایننشال‌تایمز مشاهده کرده، اوکراین پیش از نشست پیشنهادات خود را با آمریکا و متحدان اروپایی در میان گذاشته است. این موارد شامل: تعهد به خرید ۱۰۰ میلیارد دلار سلاح آمریکایی با تأمین مالی اروپا، قرارداد ۵۰ میلیارد دلاری تولید پهپاد با شرکت‌های اوکراینی و اصرار بر دریافت غرامت کامل جنگ از روسیه، احتمالاً از محل دارایی‌های بلوکه‌شده مسکو در غرب بود.زلنسکی همچنین پیشنهاد داده بود لغو هرگونه تحریم روسیه به پایبندی مسکو به توافق صلح آتی و رعایت انصاف در عمل مشروط باشد و چارچوب امنیتی قوی برای جلوگیری از تجاوزات آینده، به جای صلح بر پایه امتیازدهی در این مذاکرات شکل بگیرد . اوکراین همچنین پیش از این نشست در پیشنهادات خود ، پیشنهاد پوتین برای تثبیت خطوط مقدم در ازای عقب‌نشینی اوکراین از بخش‌هایی از دونتسک و لوهانسک را رد کرده بود اما رسانه ها خبردادند که زلنسکی در جریان این نشست، اعلام کرد که «مسئله حاکمیت سرزمینی اوکراین ، مسئله ای بسیار مهم است و این موضوع فقط در دیدار خصوصی با پوتین بحث خواهد شد.» ترامپ نیز در نشست چندجانبه با زلنسکی و رهبران کلیدی اروپا این موضوع را مطرح کرد.او گفت: «ما همچنین باید درباره تبادلات احتمالی سرزمینی گفت‌وگو کنیم و در این زمینه، خط برخورد کنونی ــ یعنی منطقه جنگی ــ را در نظر بگیریم.»
آمرکیا و شخص ترامپ را می توان یکی از بازیگرانی در این نشست دانست که عملا قبل از هرگونه آتش بس و یا صلح، به چندین هدف خود از میانجیگری بین روسیه و اوکراین رسید و یکی از مهمترین آنها فروش سلاح به اوکراین بود.
ترامپ در این نشست بارها تأکید کرد که پایان دادن به جنگ اوکراین «یکی از دشوارترین چالش‌ها»ست. او گفت پس از دیدار خود با پوتین در آلاسکا، دیگر آتش‌بس را کافی نمی‌داند و به‌جای آن به دنبال یک توافق جامع صلح است؛ حتی اگر جنگ در جریان باشد. او در بخشی از سخنانش تصریح کرد: «ما چیزی را رایگان نمی‌دهیم، ما سلاح می‌فروشیم.» به گفته ترامپ، تأمین سلاح اوکراین باید بر پایه قراردادهای فروش باشد و نه کمک بلاعوض. او همچنین وعده داد که تضمین‌های امنیتی اوکراین از سوی کشورهای اروپایی و در هماهنگی با آمریکا ارائه خواهد شد.
یکی از لحظات جنجالی جلسه زمانی بود که ترامپ در میانه گفتگوها تلفنی با پوتین صحبت کرد و جلسه برای چند دقیقه متوقف شد. این اقدام نشان داد که او در حال پیشبرد نوعی دیپلماسی شخصی است که بسیاری از رهبران اروپایی را غافلگیر کرد.
رهبران اروپایی گرچه به نظر می رسید با نگرانی زیادی راهی واشنگتن شده اند اما بعد از جلسه، همگی از نتایج آن رضایت داشتند. مارک روته، دبیرکل ناتو، گفت هیچ بحثی درباره اعزام نیرو به اوکراین صورت نگرفته و تأکید کرد که تضمین‌های امنیتی مدنظر بیشتر به ماده ۵ ناتو شباهت دارد تا عضویت کامل اوکراین. او ترامپ را عامل شکستن بن‌بست دیپلماتیک با پوتین دانست. روته همچنین افزود بیش از ۳۰ کشور از جمله ژاپن و استرالیا در حال کار روی مفهوم تضمین‌های امنیتی برای اوکراین هستند. او در عین حال اذعان کرد که آمریکا و چند کشور دیگر مخالف عضویت اوکراین در ناتو هستند.
فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان، خبر داد که دیدار زلنسکی و پوتین طی دو هفته آینده انجام خواهد شد، هرچند نسبت به «شجاعت» پوتین برای حضور در نشست ابراز تردید کرد. او همچنین آتش‌بس را لازمه آغاز مذاکرات صلح دانست. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، موضعی سخت‌تر گرفت. او گفت در صورت امتناع روسیه از پذیرش آتش‌بس، باید تحریم‌های تازه‌ای علیه مسکو اعمال شود. مکرون افزود که هیچ گفتگویی درباره واگذاری سرزمین به روسیه در کار نبوده و امنیت اوکراین در واقع به امنیت کل اروپا گره خورده است. البته بعد از جلسه رسانه ها فاش کردند که همگی رهبران اروپایی در خصوص اینکه در نهایت باید طرح واگذاری زمین در برابر صلح را بپذیرند، تقریبا هم نظر بودند اما می خواهند در ادامه، راه برای چانه زنی بیشتر در این خصوص را باز بگذارند.
کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، اجلاس سه‌جانبه ترامپ ـ پوتین ـ زلنسکی را «گام منطقی بعدی» خواند و جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، از تلاش ترامپ در آوردن پوتین به میز مذاکره تمجید کرد. الکساندر استاب، رئیس‌جمهور فنلاند، با خوش‌بینی گفت در دو هفته گذشته پیشرفتی بیش از سه سال و نیم اخیر حاصل شده است. او از روحیه همکاری «تیم اروپا و تیم آمریکا» سخن گفت. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز بر اهمیت تضمین‌های امنیتی مشابه ماده ۵ تأکید کرد.
ولادیمیر پوتین در برابر این نشست سکوت کرد، اما دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه و معاون شورای امنیت، اظهار داشت که «جنگ‌طلبان اروپایی» در کاخ سفید نتوانستند ترامپ را شکست دهند. او همچنین پرسید زلنسکی پس از بازگشت چگونه مسائل مربوط به مرزها و تضمین‌های امنیتی را توضیح خواهد داد؟
بر اساس گزارش رسانه ها، نقشه راه برای گامهای بعدی در زمینه آتش‌بس و یا صلح بین اوکراین و روسیه شامل مراحل و موضوعات کلیدی زیر است: دیدار دو جانبه پوتین و زلنسکی که قرار است ظرف دو هفته آینده برگزار شود و پس از برگزاری جلسه دوجانبه بین پوتین و زلنسکی، نشست سه‌جانبه‌ای شامل این دو نفر و دونالد ترامپ نیز برگزار خواهد شد.
در مورد گامهای بعدی، آتش بس،یکی از گامهایی است که رهبران اروپایی اعتقاد دارند به سرعت باید انجام شود اما دونالد ترامپ بعد از دیدار با پوتین، موضع خود را تغییر داد و اعلام کرد که ممکن است نیازی به آتش‌بس فوری نباشد و می‌توان روی صلح کار کرد در حالی که نبرد ادامه دارد. اما امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و فریدریش مرتس صدر اعظم آلمان، بر لزوم برقراری آتش‌بس به عنوان «گامی کلیدی برای پیشرفت مذاکرات صلح» تاکید کردند. مکرون همچنین افزود که اگر روسیه با آتش‌بس موافقت نکند، باید تحریم‌های جدید و فشارهای بیشتری بر این کشور اعمال شود.
به نظر می‌رسد دونالد ترامپ مسیری را برای صلح به اوکراین پیشنهاد داده که مستلزم واگذاری دونباس و پذیرش تضمین‌های امنیتی خاصی از شرکای غربی‌اش است. روزنامه تلگراف در همین خصوص نوشت: اگر اوکراین این طرح را بپذیرد، به عنوان یک کشور مستقل – حداقل فعلاً – زنده خواهد ماند. زلنسکی به یقین در انتخابات پس از جنگ با سرزنش سیاسی گسترده‌ای روبرو خواهد شد؛ اگر او طرح ترامپ برای پایان دادن به جنگ را رد کند، اوکراین ممکن است مجبور شود بدون حمایت ایالات متحده با روسیه بجنگد، به ویژه اگر رئیس جمهور ایالات متحده تصمیم بگیرد زلنسکی را به خاطر شکست مذاکرات سرزنش کند. این تقریباً مطمئناً منجر به تسلیم نهایی خواهد شد، زیرا روسیه از مزایای نیروی انسانی و تجهیزات جنگی چشمگیری برخوردار است.
یک نکته مثبت این است که وضعیت اوکراین در سیستم امنیتی اروپا بالاخره می‌تواند روشن شود. اوکراین عضو ناتو نخواهد شد. بسته شدن قطعی این در، باعث نگرانی شدید در کی‌یف خواهد شد، اما بعید است که رهبران ایالات متحده و اروپا هرگز عضویت اوکراین در ناتو را پیش ببرند.با این وجود، دریافت تضمین‌های امنیتی به سبک ماده ۵ ناتو باید منبع خوش‌بینی محتاطانه‌ای برای اوکراین باشد. وقتی زلنسکی در مراحل اولیه حمله روسیه درخواست منطقه پرواز ممنوع کرد، تنها کشورهای بالتیک و لهستان حاضر به در نظر گرفتن یک رویارویی مستقیم بودند. ترس از «خطرات تشدید» با روسیه، تحویل سیستم‌های تسلیحاتی حیاتی را به تأخیر انداخت و توانایی اوکراین برای استفاده از آنها علیه خاک روسیه را محدود کرد.
نشست ۲۷ مرداد در کاخ سفید بی‌تردید نقطه عطفی در دیپلماسی جنگ اوکراین بود. تغییر لحن زلنسکی، ورود فعال ترامپ و تلاش رهبران اروپایی برای هم‌سویی در برابر مسکو، همگی نشان می‌دهد که تلاش برای پایان جنگ وارد مرحله‌ای جدید شده است. با این حال، چالشهای بزرگ همچنان باقی است: مرزهای سرزمینی، تضمین‌های امنیتی واقعی، غرامت جنگی، و مهم‌تر از همه، آمادگی یا عدم آمادگی پوتین برای مذاکره. شاید نشست آتی زلنسکی و پوتین بتواند پاسخ بخشی از این پرسش‌ها را بدهد. اما آنچه روشن است، این است که دیپلماسی بار دیگر به‌عنوان مسیر اصلی پایان جنگ اوکراین در مرکز توجه قرار گرفته است.
نکته جالب حضور زلنسکی در کاخ سفید، غلبه حاشیه بر متن در این دیدار بود. زلنسکی در آخرین مرتبه ای که از کاخ سفید دیدار داشت، درگیر در چالشی بسیار عمیق و نا امید کننده با ترامپ و جی دی ونس شد. او در آن دیدار کت و شلوار رسمی به تن نداشت و همین مسئله جرقه اولین درگیریهای لفظی را بین دو طرف زد . در ادامه ترامپ که مشکلاتی شخصی نیز با زلنسکی داشت وارد درگیری لفظی با او شد و به یکباره فضا بسیار متشنج شد. این بار اما فضای اتاق بیضی به‌طور محسوسی آرام‌تر و دوستانه‌تر بود.
برایان گلن، مفسر طرفدار ترامپ که برای شبکه اینترنتی «صدای واقعی آمریکا» کار می‌کند، در نشست کاخ سفید گفت: «در آن کت‌وشلوار فوق‌العاده به نظر می‌رسی.»ترامپ هم سپس رو به زلنسکی گفت: «من هم همین را گفتم. قشنگ نیست؟ او همان کسی است که دفعه پیش به تو حمله کرد.» زلنسکی هم که کت مشکی، پیراهن مشکی و شلوار مشکی به تن داشت، به خبرنگار کنایه زد: «تو همان کت‌وشلوار قبلی را پوشیدی. من تغییر کردم، تو نه.»
برخلاف سفر پرتنش زلنسکی به واشنگتن در فوریه گذشته، این‌بار رهبران اروپایی با لحن مثبت از میزبانی ترامپ یاد کردند. مارک روته، دبیرکل تازه ناتو، نشست را «بسیار موفق» خواند و ترامپ نیز آن را «خوب» توصیف کرد. یکی از نکات نمادین جلسه، تغییر پوشش زلنسکی بود؛ او کت‌وشلواری تیره بر تن داشت و دیگر خبری از لباس‌های نظامی همیشگی‌اش نبود. همین تغییر به‌عنوان نشانه‌ای از چرخش دیپلماتیک کی‌یف در رسانه‌ها بازتاب یافت. ر ئیس‌جمهور اوکراین این بار اما با تغییر پوشش خود، پیامی روشن فرستاد: او آماده است تا از موضعی دیپلماتیک‌تر وارد صحنه شود. زلنسکی در این نشست حدود ۱۱ بار از ترامپ تشکر کرد، اقدامی که بسیاری آن را نشانه‌ای از تلاش او برای جلب حمایت کامل واشنگتن دانستند.
ترامپ در این جلسه ، همچنین با لحنی طنزآمیز رهبران حاضر را ستود؛ از «آقای بزرگوار» خطاب کردن روته گرفته تا تعریف از استارمر به‌عنوان «دوستی که مردم دوستش دارند» و تمجید از ملونی به‌عنوان «الهام‌بخش» و «بادوام‌ترین رهبر». او حتی از مرتس درباره رنگ برنزه‌اش پرسید!
با کاهش چشمگیر صادرات چین به آمریکا و افزایش واردات مواد اولیه، نشانه‌هایی از تغییر…
صنعت پتروشیمی ایران، که زمانی امید اول اقتصاد غیرنفتی کشور بود، امروز با بحران‌هایی چندلایه…
در شرایطی که لبنان با بحران اقتصادی، شکاف‌های قومی-مذهبی و فشارهای خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند،…
در حالی‌که نمایش خانگی در ایران به بستری مهم برای تولید سریال‌های متنوع تبدیل شده،…
در حالی‌که بیش از نیمی از درآمد ماهانه کارگران صرف اجاره‌بها می‌شود و طرح‌های ملی…
بیانیه اخیر جبهه اصلاحات نه‌تنها با واکنش‌های تند از سوی منتقدان داخلی مواجه شده، بلکه…