بانک و بیمه

سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی؛ کنترل نقدینگی و تأثیر بر نرخ بهره

به گزارش سرمایه فردا، در سال‌های اخیر، سیاست‌های پولی بانک مرکزی ایران به طور جدی بر کنترل رشد نقدینگی متمرکز شده‌اند. یکی از مهم‌ترین ابزارهای این کنترل، محدودسازی رشد ترازنامه بانک‌ها بوده است که موجب شده وام‌گیری از سیستم بانکی برای بخش غیردولتی تقریباً غیرممکن شود. این اقدام، به واقعی‌تر شدن نرخ بهره و رقابتی‌تر شدن شرایط وام‌دهی کمک کرده و امید می‌رود که یکی از رانت‌های ویژه اقتصادی که صرفاً در اختیار بخش کوچکی از جامعه بود، از بین برود.

اما با وجود کاهش رشد نقدینگی به کمتر از ۳۰ درصد، دولت همچنان امکان استقراض از طرق مختلف، از جمله انتشار اوراق، وام‌گیری از شبکه بانکی و حتی دریافت مستقیم اعتبار از بانک مرکزی را دارد. در نتیجه، بدهی دولت به بانک مرکزی در سال گذشته به ۶۱۹ همت رسید که ۴۹ درصد از پایه پولی را تشکیل می‌دهد. این موضوع نشان می‌دهد که سهم دولت از نقدینگی نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی همچنان بیشتر است.

با فروکش کردن انتظارات تورمی در پایان سال، نرخ سود اخزا، به‌عنوان نماینده نرخ اوراق دولتی، روندی نزولی به خود گرفت و به محدوده ۳۴ درصد رسید. طبق الگوی سنتی، در فصل بهار تقاضای دولت برای تأمین مالی کاهش می‌یابد و در نتیجه نرخ بهره و نرخ سود اوراق دولتی نیز افت می‌کند. با این حال، به دلیل سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و تداوم انتظارات تورمی، نرخ بهره در این بهار کاهش محدودی داشت و حتی در هفته اخیر تا ۳۳.۷ درصد افت کرد.

کنترل تورم، اولویت اول بانک مرکزی است. زمانی که تقاضای پول برای سرمایه‌گذاری در اقلام تورمی افزایش می‌یابد، بانک مرکزی به اصطلاح “بالای نرخ بهره را نمی‌بندد” تا بتواند جلوی افزایش تورم را بگیرد. اگر روند مذاکرات اقتصادی و سیاسی به خوبی پیش برود، نرخ سود اخزا در کوتاه‌مدت حتی امکان کاهش تا ۳۰ درصد را نیز دارد.

جمع‌بندی: سیاست‌های اخیر بانک مرکزی در کنترل نقدینگی، واقعی‌سازی نرخ بهره و حذف رانت‌های اعتباری مؤثر بوده است، اما نقش دولت در استقراض از منابع پولی همچنان زیاد است. تداوم سیاست‌های انقباضی و سرنوشت مذاکرات اقتصادی و سیاسی تعیین‌کننده مسیر آینده نرخ سود اوراق و نقدینگی کشور خواهد بود. مایلید درباره تأثیر این روند بر بازار سرمایه یا سایر بخش‌های اقتصادی اطلاعات بیشتری ارائه شود؟

modir

Recent Posts

واکنش بازار طلا و ارز به حادثه بندر رجایی

بازار طلا و ارز به دلیل عدم قطعیت‌های ناشی از انفجار بندرعباس و پیچیدگی مذاکرات…

8 ساعت ago

چالش‌های حقوقی بانکداری؛ نقد قانون بانکداری بدون ربا از منظر فقهی و اقتصادی

وزیر علوم، در اولین همایش ملی حقوق بانکی با بررسی قانون عملیات بانکداری بدون ربا،…

11 ساعت ago

بانکداری ستون اقتصاد ملی؛ ضرورت بازتعریف رابطه نظام بانکی با حقوق

آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد، استاد حوزه و دانشگاه، در اولین همایش ملی حقوق بانکی…

11 ساعت ago

نخستین همایش ملی حقوق بانکی؛ راهکاری برای شفافیت و قانون‌مداری در نظام بانکی ایران

یاسر مرادی، دبیرکل نخستین همایش ملی حقوق بانکی، در افتتاحیه این رویداد به ضرورت بازتعریف…

11 ساعت ago

وضعیت بازار اجاره در ۱۴۰۴ چگونه است؟

مصوبات شورای عالی مسکن اگر چه برای کاهش فشار اقتصادی خانوارهای کم‌درآمد و ساماندهی بازار…

13 ساعت ago

شکل‌گیری نظم‌های اجتماعی: چرا مالزی ایستاد و ایران فروریخت؟

فرایند شکل‌گیری نظم‌های اجتماعی کارآمد، همان‌طور که فردریش هایک تأکید می‌کند، محصول نهادهای خودجوش و…

13 ساعت ago